سنگین محمد رحمانی، شماره 20
. این نامزد انتخابات، خانهی شخصی نیز ندارد و برای انجام گفتگو، مرا به خانهی مادرزناش راهنمایی میکند. او در یک خانهی کرایی زندگی میکند و صاحبخانهاش اجازه نمیدهد که او با خودش مهمان یا خبرنگاری را به خانه ببرد. نداشتن خانه مشکل اصلی او در کمپاین انتخاباتیاش است. خانم این نامزد، که از مهمانان شوهر خود در خانهی مادرش پذیرایی میکند، هنگام صحبت گلویش را عقده میگیرد. او که اصلیترین پشتیبان شوهرش در انتخابات میباشد، از مشکلات روزگار گلایه میکند: "در خانهی یک مسلمان میروم، اول اجازه میگیرم. در یک خانه ده نفر میباشند. از ده نفر یکاش راضی نمیباشد. من در این خانه که میآیم، احساس جگرخونی میکنم که مهمانم عزت نشد. یک گیلاس آب خوردن داده نتوانستم. اگر خانهی شخصی خودم باشد، هیچ چیز نباشد، یک گیلاس آب را میگیرم خنده کرده پیش رویش میمانم، با عزت از خانه بیروناش میکنم". این خانم میگوید امیدوار است با رییس جمهور شدن شوهرش، در کنار سایر مردم، آنها نیز صاحب خانه شوند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، سنگین محمد رحمانی نام دارد که در سال 1333 در ولایت بدخشان چشم به جهان گشود. وی از دارالمعلمین سید جمالالدین و یک موسسهی تعلیمات نظامی، فارغ شده است. وی در بخش نظامی کار کرده است و در سال 1384 از بست معاونت آمریت انجنیری میدانهای قوای هوایی متقاعد شده است.
از آقای رحمانی میپرسم که چه برنامهای برای بهبود وضعیت امنیتی کشور دارد.
رحمانی: در رابطه به ایجاد صلح و امنیت، عامل برهم زدن صلح و امنیت را که عبارت از مجرمین جنگی [باشند] یا به عنوان جنایتکاران جنگی تعدادی محسوب هستند، معروف هستند. در حدودی، من که محاسبه کردم و پیش خود احصاییهگیری دارم، در سراسر کشور حتا در خارج کشور هم هستند، در حدود چهار صد نفر [جنایتکاران جنگیاند]، تا که اینها را توقیف نکنیم، به دستگاه عدلی – قضایی نسپاریم، اینها تحت تحقیق و بازپرسی قرار نداشته باشند [امنیت تامین نمیشود]. من اگر رییس جمهور شوم، تعیین شوم بخیر، اینها را توقیف میکنم و حقوق ملت را- که [جنایتکاران] خود بودجهی مملکت را شخصی ساختند، در داخل و خارج از کشور انتقال دادند، ملکیتهای ملی کشور را همه تقسیم کردند ما بین خود- تمام اینها را از پیش شان پس میگیرم، و بودجهی مملکت را ملی میسازم.
دویچه وله: نظر شما در مورد حضور سربازان خارجی در افغانستان چیست و به نظر شما این سربازان چه زمانی باید افغانستان را ترک بگویند؟
رحمانی: خوب به هرعنوانی که بود، حالا مسوولیت ورود نیروهای خارجی را در کشور همین مجرمین جنگی شده (به عهده دارند). همین کسان بودند که در مملکت باعث برهم زدن صلح و ثبات کشور شدند. همینها باعث شدند که نیروهای خارجی بیایند در مملکت فعالیت بکنند یا مستقر شوند.
حالی ایجاب نمی کند [که نیروهای خارجی بیرون شوند]، من خواهش میکنم از تمام اتباع کشور، که حساسیت زیادی نشان ندهند. حالی از حوصلهمندی کار میگیرم. من اگر رییس جمهور مملکت شدم، بسیار به سهولت و آسانی این مشکل را حل میکنم به امید خدا. در مرحلهی اول من اگر رییس جمهور شوم، اردوی منحل شده را، صاحب منصبان متخصص و با تجارب کاری و تحصیلکرده و مسلکی را فرا میخوانم. اردوی منحل شده را پس به پا ایستاد میکنم. تشکیلاتاش را وسیعترمی سازم، بالاتر میبرم، به تناسب ایجابات امنیتی عصر زمان و محیط منطقه و به تناسب ضرورت و ایجابات نفوس کشور، تشکیلاتاش را وسیع میسازم. با امکاناتی که در مملکت داریم، در زمینه بازهم از کشورهای دوست درخواست همکاری میکنیم که به صورت عاجل اردوی ما تقویت شود، به پا ایستاد شود. هرگاه ما مطمین شدیم که پنجاه، شصت درصد از حاکمیت ارضی و استقلال ما اردوی ملی خود ما دفاع کرده میتواند، خود به خود قوای خارجی مستقر در کشور، بودن خود را لازم نمیبینند. باز ما از طریق ادارهی سازمان ملل متحد از حضورداشت نیروهای بینالمللی درخواست میکنیم در این زمینه. انشاالله به بسیار سهولتهای آسان، اینها جدول خروج شان را درست میکنند، بهخیر میروند هرکس طرف وطن خودش.
دویچه وله: در مورد مذاکره با مخالفان مسلح دولت از جمله با طالبان چه فکر میکنید؟
رحمانی: در این حصه خب، هیچ مشکلی ما احساس نمیکنیم. آنها تبعهی (این)کشور هستند. حالا بعضیها میگویند که طالبان از این وطن هستند، از آن وطن هستند، از خارج هستند، از داخل هستند. من این موضوع را مهم نمیدانم، قابل ذکر و بحث نمیدانم. فقط هرکسی که در قلمرو افغانستان است، به حیث تبعهی افغانستان است، البته حقوق شان را ضایع دیده اند، پایمال شده، مشکلی دارند. من که رییس جمهور کشور باشم، فوراً اینها را میخواهم. اینها را مستقیماً همرای شان- من ننگ و عار ندارم- همرای فرد فرد شان مینشینم. اینها را حقوق پایمال شدهی شان را- که امکاناش باشد در داخل مملکت- اعاده میکنیم. انشاالله من رقماش را یاد دارم که چطور یک صلح و امنیت را در مملکت پیاده بکنیم.
دویچه وله: چگونه میخواهید اوضاع اقتصادی افغانستان را بهتر بسازید، بهطور مثال در بخشهای زراعت و یا صنعت؟
رحمانی: اقتصاد کشور! من که از طرف ملت افغانستان به حیث رییس جمهور تعیین شوم، علیالفور به امید خدا در ظرف یک سال، بودجهی مملکت را آنطور تقویت کنم که ما بتوانیم حتا اگر خواسته باشند مامورین مملکت ما، سه ماه معاش شان را پیشکی داده میتوانیم. بخش زراعت را فضل خدا در مملکت ما، زمینهای قابل زرع و کشت زیاد است. آب فراوان داریم. آبگردانها را به صورت عاجل در دریاها و دریاچهها ایجاد میکنم. آب از سطح زمین نیم متر که بالا شد، با ایجاد بندها، آبهای جاری که بیفایده از وطن ما خارج میشوند، تحت پوشش میگیرد اراضی قابل زرع را. فقط و فقط در ظرف شش ماه، حبوبات را در زمین پاش بده، شش ماه بعد حاصلاش را بردار. انشاالله در ظرف یکسال مملکت خود را از حیث محصول حبوبات و سبزیجات و قسماً میوهجات، خودکفا میسازیم. در سالهای بعدیاش، دست به کار میشوم در ایجاد فابریکه(کارخانه)های صنایع خفیفه، فابریکه(کارخانه)های حجاری، نجاری، پشمینهبافی. در جایی که مواشی تربیه میشوند، ایجاد فابریکهی (کارخانه) لبنیات. فوراً دستبهکار میشوم. گاز مایع شمال کشور را به تمام ولایتها به همکاری ممالک دوست و کمک کننده، نلدوانی میکنم و شبکهی کانالیزاسیوناش را سر دست میگیریم تا به کمترین وقت اتباع کشور ما از گاز مایع شمال ما مستفید شوند. ما کارخانهی تصفیهی تیل، و زوب آهن را تهداب گذاری میکنیم.
دویچه وله: خطوط اساسی سیاست خارجی شما بر اساس کدام معیارها در مقابل کشورهای همسایه و سایر کشورهای جهان تعیین خواهد شد؟
رحمانی: سیاست خارجی ما در برابر کشورهای جهان، البته به اصول فیصلههای منشور ادارهی سازمان ملل متحد است، که شرط اینجا است که از مراعات نمودن مقررات فیصلهشدهی منشور سازمان ملل متحد، منافع ملی هر کشوری، از جمله کشورما زیر سوال نرود. با همه کشورهای جهان ما روابط حسنه را آرزومند هستیم، برقرار میسازیم.
من در نظر دارم که در صورت موفقیت، از تمام کشورهای جهان، در این وطن باید نمایندگیاش فعال باشد، یعنی سفارت شان فعال باشد. و از ما هم در تمام کشورهای جهان، نماینده یا سفیر ما حتماً باشد. ولی یک موضع مهم دیگر را که بگویم برای تان، با ممالک همسایه ما مشکلی داریم. در مرحلهی اول تا که به حق خود نرسیم، همرای اینها روابط حسنه است، برقرار است، ولی از طریق مصالحه و صلح آمیز و از طریق مصاحبه[مذاکره]هایی که با حضور داشت نمایندههای کشورهای جامعهجهانی و ادارهی سازمان ملل متحد [برگزار شود] ما به حق خود برسیم، موضوع به خیر فیصله شود، مثلاً موضوع خط دیورند هست...
دویچه وله: آقای رحمانی از خط دیورند یاد کردید. چه موقف و برنامه برای حل معضله "خط دیورند" دارید؟
رحمانی: خوب این را ملت ما، مردم ما، باید این را در نظر داشته باشیم که زمانی که خط دیورند ایجاد شد، روی همان مشکلاتی که در همان وقت و زمان بوده، احساس میشده، بزرگان ما و شما، گذشتگان ما و شما موافقت کرده بودند که خط دیورند صورت [شکل] گرفت. هر دو پارلمان هردو کشور، نمایندههای هردو کشور در جریان بوده. نظارت کنندگان سازمان ملل متحد همگی بوده اند. همین قسم فیصلهاش هم با نشست نمایندههای عمدهی هردو کشور، ما این موضوع را بسیار به سهولت انشاالله به امید خدا حل میکنیم. من مطمین هستم در صورتی که من رییس جمهور مملکت تعیین شوم، متیقن باشند که به بسیار آسانی، بدون این که ما کدام جنگ و جدل و کدام خسارهی مالی و جانی را ما متحمل شویم، یا خطری احساس بکنیم، به بسیار آسانی از طریق نشستهای برادرانه، گفت وشنود جانبین، حضورداشت نمایندههای کشورهای جامعه جهانی، حضورداشت ادارهی باصلاحیت سازمان ملل متحد، انشاالله این مشکل حل میشود ما به حقیقت میرسیم و روابط حسنهی خود را برقرار میسازیم.
دویچه وله: تعریف شما از آزادی بیان و مطبوعات چیست و چگونه میخواهید از این دو ارزش اساسی مردمسالاری دفاع کنید؟
رحمانی: آها، من که رییس جمهور مملکت شدم، باز ببینند، به جهانیان من نشان میدهم که آزادی بیان چطور است، آزادی مطبوعات چطور است. درست است، ما شاهد حال یک سلسله پیشرفتهایی در آزادی بیان هستیم. متشکر هستیم از هر نیرو و از هر شخصیتها، جامعهی جهانی، کارشناسان، سیاستمداران ما و شما، شخصیتهای تحصیلکرده و مردمی ما و شما که در این راستا تلاش کرده و زمینه را مساعد ساختند. وقت و زمانی را تیر (سپری) کردیم که دو نفر پهلو به پهلو رفته نمیتوانستند، گپ و سخنی گفته نمیتوانستند، چه جایی که حالا در مملکت گپها و سخنهایی گفته میشود. ما پیشرفتهای زیادی داریم. بازهم یک سلسله قیودی در مطبوعات است. اگر من بودم، بسیار آزادی وسیع میبخشم که هر فرد مملکت ما گفتار و اظهارات و داشتنیهای خود را که عامالمنفعه باشد، اگر عامالمنفعه هم نباشد، به نفع شخص هم باشد، از طریق وسایل جمعی نشراتی دستیاب باشد، موفق شود که به سمع مردم کشور برساند. کوشش میکنم که آزادیهای زیادی، آزادی بیان و مطبوعات را در کشور رایج بسیازیم.
دویچه وله: تعریف شما از برابری حقوق زن و مرد چیست وچگونه می خواهید زنان و مردان افغانستان را از حقوق مساوی برخوردار بسازید؟
رحمانی: این را موضوع بحث نمیدانم، مسالهی زن بودن و مرد بودن را. همگی یک انسان است، لازم ملزوم یکدیگر اند. زن خواهر ماست، مادر ماست، همسر ماست، ناموس ماست، آبرو و عزت ماست. زن یک قشری نیست که از مرد جدا زندگی داشته باشد، یا ولایت و سمت جدا داشته باشد. من شعری درست کرده ام :خانه اگر بیزن باشد/ کنج زندان بهتر است. ما حقوق زن را همچو حقوق مرد مساوی میدانم. من اگر رییس جمهور شوم، باز ببینند جهانیان که حقوق زن را اعاده کردناش چطور است. مساوی بودن حقوق زن و مرد چطور است. موقف زن در جهان چطور است. حالی آخر از برای خدا، زن آبرو، عزت، ننگ و ناموس خانوادهی ما، ملت ما و فرد فرد ما است. این قابل قدر نیست؟ قابل حفاظت، نظارت و پرستش است حتا.
دویچه وله: تعریف شما از وحدت ملی چیست و چگونه میخواهید برای تمام باشندگان افغانستان احساس این را بدهید که واقعا برخورد یکسان با آنها صورت می گیرد؟
رحمانی: بهخاطر ایجاد صلح و امنیت و بهخاطر اتفاق و اتحاد اتباع کشور در داخل کشور، ما حتا در خط مشی خود یک موضوع را ذکر کردیم که هرگاه فردی یک برادر دیگر را صدا کند که آه هزاره، آه افغان، آه فارسیوان، این همین کلمه یک کلمهی تفرقهآمیز است، مایوس کننده است و همانطور کینهآور است که کینه ایجاد میکند. هرکس به همین نام اگر با صدای بلند در اجتماع صدا میکند، ده سال من همین آدم را که مرتکب این کار شود، بندی میکنم، جزای زیاد میدهماش، شدیدا. به خاطر این که همین کلمات و امثال این، هرگونه سروصدا و هرگونه برخوردی که باعث ایجاد تفرقه در میان ملت ما میشود، مجازات سخت میکنم. این مسایل را جدی بسیار در یک وقت کم من از بین میبرم. ضد تبعیض من مبارزه دارم. کشور را این طور یک کشوری بسازم که مثل خانواده، به هر عنوانی که زندگی میکنند، به هر ملیتی که هستند، فکر کنند که ما در یک خانواده زندگی میکنیم نه در یک کشور.
دویچه وله: به عنوان سوال اخیر آقای رحمانی، تعریف شما از حفظ میحط زیست و انکشاف دومدار چیست و چگونه میخواهید که افغانها را برای حفظ بیشتر میحط زیست تشویق کنید؟
رحمانی: بهخاطر نگهداشتن محل زیست از مریضیها، کثافات و عواملی که مریضیها را در مملکت ایجاد میکند و برای مردم مضر تمام میشود، یک پروگرامی (برنامه ای) را در تمام تلویزیونها و رادیوهای مملکت تخصیص میدهم که داکتر صاحبان ما شما از طریق آن برنامه توصیههای شان دوامدار باشد و اتباع کشور بفهمند طریق نگهداشت مراعات حفظ و الصحهی محیط شان را. دیگر این که من در نظر دارم در صورت موفقیت، شرکتهای تنظیفی را در ولایات در پهلوی شاروالی(شهرداری) [ایجاد کنم که] در پاکی و صفایی تاثیر زیاد دارد. انداختن کثافات را در دریاها، دریاچهها، در آبهای جاری به کلی ممنوع قرار میدهم و مواظبت جدی میکنم که آبهای جاری، آبهای صحی و قابل آشامیدن باشد.
گفتگو کننده: عارف فرهمند
ویراستار: یاسر