سودان - چرا اعتراض ها بی نتیجه می‌مانند
۱۳۹۷ دی ۱۳, پنجشنبه
اعتراضاتی که شهروندان سودان در میانه دسمبر گذشته در چندین شهر آغاز کردند، خونریزی در پی داشت. نارضایتی مردم متوجه پلان حکومت بود که قیمت پترول و نان را بلند برد تا بدین وسیله در برابر ارزش پایین پول و میزان بلند تورم پولی اقدام کند. مردم مجبور شدند که از آن ببعد تنها برای محصولات گندم سه برابر بیشتر پول بپردازند.
اعتراضات سودانی ها به زودی دیگر به افزایش قیمت ها محدود نمی‌شد، بلکه جنبه سیاسی در برابر رئیس جمهور عمر البشیر نیز به خود گرفت، که از سه دهه به این‌طرف به گونه مستبدانه حکومت را رهبری می‌کند. برخی از معترضان ساختمان حزب کانگرس ملی به رهبری البشیر را آتش زدند، و شمار دیگری تغییر حکومت را تقاضا می‌کردند.
وقتی شهروندان سودان در ۱۹ دسمبر دوباره به جاده ها برآمدند، نیرو‌های امنیتی بالای شان آتش کشودند. به قول حکومت ۱۹ تن کشته شدند. سازمان عفو بین الملل از ۳۷ کشته سخن گفته است. رهبر اپوزیسیون و همچنان سازمانده اعتراضات بازداشت شدند. عملکرد نیرو‌های امنیتی موجب خشم و انزجار در سراسر سودان شد.
مخالفان رئیس جمهور در یک نشست خبری در خرطوم پایتخت سودان در رابطه با تقاضای خود در مورد استعفای البشیر چنین استدلال کردند که "رژیم بشیر بحران کنونی را حل کرده نمی‌تواند، زیرا از لحاظ سیاسی و اقتصادی در سطح بین المللی در انزوا قرار دارد". به قول آنها تنها یک حکومت جدید، که از اعتماد مردم سودان برخوردار باشد، قادر به چنین کاری است. وقتی رئیس جمهور هیچ واکنشی نشان نداد، دامنه اعتراضات گسترده تر شد، تا آنکه بشیر روز سه شنبه اعلام کرد که یک کمیسیون حقیقت یاب را تحت رهبری وزیر عدلیه توظیف می‌کند.
اپوزیسیون از حمایت بین المللی برخوردار نیست
معترضان تا کنون از توجه بسیار اندکی از سوی کشور های غربی برخوردار بوده اند. محمد حسن، سیاستمدار اپوزیسیون از حزب کانگرس سودان، در صحبتی با دویچه وله گفت: «این را که مظاهره چیان کمتر حمایت شدند، ما انتظار داشتیم، زیرا علایق سیاست بین المللی در آن نهفته است. حکومت سودان یک شبکه منطقوی را ایجاد کرده است که در داخل آن منافع خود را تطبیق می‌کند. این امر اولتر از همه در مبارزه حکومت در برابر مهاجرت غیر قانونی عملی می‌گردد. این شبکه تلاش می‌کند مانع فرار مهاجران و پناهجویان از افریقا گردد. حکومت (سودان) افزون بر آن بر ضد ترور نیز مبارزه می‌کند. اروپایی ها در بدل آن در رابطه با مسایل سرکوب، کار ضعیف حکومت سودان و فساد در این کشور، کاملاً چشم‌پوشی می‌کنند.»
سودان تحت رهبری عمر البشیر واقعاً تا کنون سیاست ضعیفی داشته است. در برابر خود رئیس جمهور، به اتهام نسل کشی و جنایات جنگی، از سوی محکمه بین المللی جزا یک حکم بازداشت صادر شده است. منازعات با گروه های شورشی در دارفور و کوهستان نوبه هنوز هم جریان دارد. سازمان های حامی حقوق بشر، به دلیل فقدان حقوق مدنی و آزادی، از حکومت خرطوم انتقاد می‌کنند.
بشیر، متضمن منافع منطقه یی
امین قاموریا، پژوهشگر لبنانی علوم سیاسی در صحبتی با دویچه وله گفت: «دلیل اینکه رئیس جمهور بشیر با آنهم پابرجا باقی مانده است، اولتر از همه اینست که حکومت وی در بسیاری جهات منافع شرکای بین المللی اش را حفظ می‌کند.» طور مثال بسیاری از سربازانی که در ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی در یمن عملیات انجام می‌دهند، از سودان اند. این کارشناس می گوید: "اگر وضعیت سیاسی در آنجا تشدید گردد، در آنصورت حکومت این سربازان را دوباره فرا خواهد خواند. عربستان سعودی به چنین چیزی علاقمند نیست".
امین قاموریا می‌گوید که مصر نیز علاقمند یک وضعیت با ثبات در کشور همسایه جنوبی اش است. به قول وی مقادیر زیاد اسلحه، که در لیبیا بدست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید، از طریق سودان به این کشور افریقای شمالی انتقال داده می‌شود، و مصر با همکاری عمر البشیر تلاش می‌کند مانع این امر شود: «علاوه بر آن حکومت مصر در مجموع ترجیح می‌دهد که با احزاب سیاسی سودان نه، بلکه با رئیس جمهور این کشور حرف بزند.»
ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا از بشیر حمایت می‌کنند
به قول محمد حسن از حزب کانگرس سودان، واشنگتن نیز دلایلی برای تحمل در برابر بشیر دارد. حسن به دویچه وله گفت: «به ویژه از زمانی که دونالد ترامپ تصمیم گرفت از سوریه بیرون شود، ایالات متحده امریکا در جست و جوی یک اجیر خودفروخته است. و هیچ رژیم دیگری چنین جیره خواری را ارزان‌تر از رژیم سودان نمی‌فروشد.»
کشور های عضو اتحادیه اروپا نیز با بشیر یک همکاری خوب دارند. با کمک بشیر جلو مهاجرت ها از شرق افریقا به اروپا گرفته می‌شود. افزون بر آن رئیس جمهور سودان مهم ترین شریک در مبارزه علیه ترور در سطح بین المللی خوانده می‌شود.
از همین رو اعتراضات در سودان به بسیار ندرت در سطح بین المللی انعکاس می‌یابد. رئیس جمهور عمر البشیر ظاهراً می‌داند که نباید از چیزی هراس داشته باشد. بشیر از قرار معلوم خدماتی را که در راستای علایق بین المللی انجام می‌دهد، به عنوان یک تضمین کافی سیاسی تلقی می‌کند.