نشست دوحه چه نتایج موثری در پی داشت؟
۱۴۰۲ اسفند ۱, سه‌شنبه
هرچند انتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد، نشست نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان در دومین نشست دوحه را «بسیار سازنده» خواند، اما تحلیلگران می‌گویند بن بست در روابط جامعه بین‌المللی با طالبان همچنان پابرجاست.
به صفحه اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید
با وجود مخالفت طالبان با تعیین نماینده ویژه ملل متحد در امور افغانستان، گوترش گفت که در این رابطه اجماع وجود دارد و مشورت‌ها برای تعیین چنین نماینده‌ای را آغاز می‌کند.
از آنجایی که چنین نماینده‌ای باید تعامل جامعه بین‌المللی با طالبان را هماهنگی کند، نیاز است که در مورد آن با طالبان نیز مشورت صورت گیرد، در حالی که این گروه شدیداً با تعیین یک نماینده ویژه مخالفت کرده است.
مشکل اصلی چیست؟
ایجاد راهکاری برای تعامل جامعه جهانی با طالبان و ادغام اداره طالبان در نهادهای جهانی یکی از مسایل مورد بحث نمایندگان ویژه کشورها به میزبانی ملل متحد در دوحه بود.
طالبان اما در نشست دوحه شرکت نکردند و برای حضور در این نشست شرط گذاشتند.
اختلاف نظرهای طالبان با جامعه جهانی هنوز حل نشده است. طالبان می‌گویند حکومت این گروه باید از سوی جهان به رسمیت شناخته شود، در حالی که جامعه جهانی به رسمیت شناسی حکومت طالبان را منوط به رعایت حقوق بشر، حقوق زنان و تشکیل حکومت همه شمول کرده است.
دبیرکل ملل متحد گفت جامعه جهانی فکر می‌کند در رابطه نگرانی اصلی مانند فراگیر شدن حکومت، حقوق بشر و حقوق زنان در افغانستان پیشرفتی وجود ندارد، و وضعیت حقوق بشر بدتر شده و طالبان به سرکوب زنان ادامه می‌دهند.
اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی عمومی طالبان در مورد این خواست‌ها به موضع همیشگی طالبان اشاره کرد و گفت: «ما تعامل با جهان را می‌خواهیم و می خواهیم با کشورها و ملل متحد تعامل خوب داشته باشیم اما متاسفانه آنها همیشه بر موضوعاتی تمرکز می‌کنند که موضوعات جزئی است یا مربوط به افغان‌ها است.»
عزیز معارج، تحلیلگر مسایل سیاسی به دویچه وله گفت که تاکید طالبان به این که حقوق زنان یک موضوع داخلی است، درست نیست.
مرتبط:چند جریان سیاسی: نشست دوحه طالبان را به مذاکره وادار سازد
او گفت: «نماینده افغانستان در زمان ظاهر شاه اعلامیه جهانی حقوق بشر را امضا کرده است. بنابراین اگر طالبان می‌خواهند با جامعه جهانی تعامل داشته باشند، باید اصول و موازین منشور ملل متحد را رعایت کنند.»
سخنگوی طالبان اما گفت که جامعه جهانی نباید این مسایل را شرط به رسمیت شناسی تعیین کنند: «موانع از طرف امارت اسلامی افغانستان نیست. آنها موانع خلق می‌کنند و کوشش می‌کنند یک نوع مداخله در امور افغانستان داشته باشند.»
راهی برای حل بن بست وجود دارد؟
با گذشت بیش از دو سال از حاکمیت طالبان، این گروه هنوز حاضر به رسیدگی به نگرانی‌های جامعه بین‌المللی به خصوص رعایت حقوق بشر نشده و زنان و دختران در افغانستان هنوز از رفتن به مکاتب و دانشگاه‌ها محرومند و اجازه کار ندارند.
ذبیح الله مجاهد می‌گوید تامین حقوق زنان به وقت نیاز دارد. او گفت: «برخی موارد که مرتبط به خانم‌ها است، ما خود در تلاش حل آن هستیم ولی این وقت نیاز دارد و جامعه افغانی را درک کردن نیاز دارد.»
محمد امین فروتن، نویسنده و تحلیلگر مسایل سیاسی به این نظر است که شکستن این بست به این زودی ممکن نیست.
فروتن به دویچه وله گفت: «طالبان و تفکر طالبانی به هیچ وجه حاضر به رعایت حقوق بشر نخواهند شد و حقوق زنان را نیز رعایت نخواهند کرد.»
عزیز معارج نیز به این نظر است که حلقاتی در درون طالبان مانع تعامل با جهان می‌شوند: «متاسفانه در بین طالبان گروهی وجود دارد که مشکل ایجاد می‌کند و باعث بدنامی همه طالبان می‌شوند و این بهانه را به دست کشورهای بیرونی می‌دهند.»
تشکیل حکومت همه شمول
تشکیل حکومت همه شمول که در آن تمام اقوام حضور داشته باشند، خواست دیگر جهان برای به رسمیت شناختن حاکمیت طالبان است.
طالبان تکرار می‌کنند حکومت این گروه همه شمول است و تمام اقوام در حکومت حضور دارند. ذبیح الله مجاهد گفت: «همین اکنون افغانستان حکومت همه شمول دارد. در حکومت ما پشتون، تاجیک، ازبک، هزاره، بلوچ و نورستانی حضور دارند و ۸۰ درصد کارمندان حکومت پیشین حضور دارند.»
این در حالی است که مناصب بلندرتبه دولتی عمدتاً توسط افراد خود طالبان و از قوم پشتون پر شده اند، هرچند کارمندان دولتی از دیگر اقوام و اقشار به کار خود ادامه داده اند.
فروتن می‌گوید تعریف حکومت همه شمول این است که همه مردم افغانستان خود را در حکومت ببینند و «همه از حقوق یکسان» برخوردار باشند.
صفحه یوتیوب دویچه وله دری را تماشا کنید
معارج نیز به این نظر است که تنها یک گروه نمی‌تواند حکومت را در اختیار داشته باشد و چنین حکومتی همه شمول نیست. او گفت کدرهای متخصص باید در حکومت شامل شوند.