آغاز به کار "پلیس افتخاری" با ماموریت‌های پنهان و آشکار
۱۳۹۳ مهر ۱۴, دوشنبه
تقی مهری رئیس پلیس پیشگیری نیروی انتظامی (ناجا) اعلام کرد، پلیس افتخاری از امروز (دوشنبه ۱۴ مهر ۹۳) کار خود را در کنار سایر واحدهای پلیس آغاز کرده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، مهری در حاشیه دومین گردهمایی یگان حفاظت ناجا به خبرنگاران گفت، این نیروها از افراد داوطلبی تشکیل شده که حاضرند برای برقراری نظم و امنیت و "پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی" با نیروی انتظامی همکاری کنند.
پلیس "ماموریت‌های خاص"
محمدتقی عصار، معاون نیروی انسانی ناجا، ۳۱ خرداد امسال از به‌کارگیری ۱۵ هزار "پلیس افتخاری" در ۱۵ استان کشور و در ۳ یگان استراتژیک نیروی انتظامی خبر داده بود.
واحد مرکزی خبر به نقل از عصار نوشت: «تعداد پلیس‌های افتخاری در آینده به ۱۰ برابر افزایش خواهد یافت، و این افراد به شکل پاره‌وقت در ماموریت‌های خاص حضور خواهند داشت.»
بنابر این گزارش، معاون نیروی انسانی ناجا با اشاره به اینکه پلیس افتخاری از همه تجهیزات، امکانات و اختیارات سایر کارکنان نیروی انتظامی برخوردار هستند، گفت: «از پلیس افتخاری در طرح سالم‌سازی دریا استفاده می‌شود و در صورتی‌که مجرمی را دیدند، اختیار دستگیری او را دارند.»
حدود دو ماه پیشتر (۲۶ فروردین) سیروس سجادیان، فرمانده وقت نیروی انتظامی استان فارس از شروع هم‌زمان کار "پلیس افتخاری" در این استان و سراسر کشور از پانزدهم اردیبهشت ماه سخن گفته بود.
در نقش گشت ارشاد
سجادیان در گفت‌وگو با نشریه محلی "اتحاد جنوب" حوزه عملیات پلیس افتخاری را در دو سطح عنوان کرد و گفت: «در سطح یک به عنوان ضابط و با حکم ماموریت و تحت نظارت کارکنان [ناجا] به فعالیت مشغول می‌شوند و در سطح دو افراد در فعالیتی که مستلزم ضابطه نیست به مانند امر به معروف و نهی از منکر در دو گروه سنی زیر و بالای ۲۰ سال پس از گذراندن آموزش‌های لازم و اعطای فرم و لباس خاص به همکاری می‌پردازند.»
فرمانده پیشین ناجا در استان فارس درباره شرایط همکاری با پلیس افتخاری گفته است: «ثبت نام در تمامی حوزه‌ها بدون در نظر گرفتن سن، میزان تحصیلات و جنسیت است و تمامی اقشار که توانایی روحی و جسمی بالایی دارند می‌توانند در این طرح مستمر شرکت نمایند.»
معاون نیروی انسانی ناجا داشتن حداقل ۱۸ سال سن را شرط همکاری به عنوان پلیس افتخاری اعلام کرده و مصطفی صادقیان، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی ناجا در اصفهان روایتی دیگر ارائه می‌کند.
صادقیان در روزهای پایانی اردیبهشت مال امسال گفته است: «سطح دو از افرادی كه مستلزم ضابطیت نمی‌باشد مانند دانش‌آموزان و افراد با سنین ۱۵ سال به منظور فرهنگ‌سازی مسایل انتظامی به خصوص در مدارس به‌كارگیری می‌شود.»
بسیجیان اولویت دارند
برخی از ماموریت‌هایی که برای پلیس افتخاری تعریف شده شبیه فعالیت‌های گروه‌های لباس‌شخصی است که "خودسر" خوانده می‌شوند اما به اعتقاد برخی ناظران سازماندهی‌شده عمل می‌کنند.
اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده ناجا اردیبهشت سال گذشته در تشریح حیطه فعالیت پلیس افتخاری این نیروها را "ظرفیتی اجتماعی" خواند که قرار است "در بُعد آموزش، اطلاع‌رسانی، فرهنگی و..." با پلیس همکاری کنند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا احمدی‌مقدم همچنین گفت: «این ظرفیت‌ها از قبل وجود داشته است و ما سعی کرده‌ایم تا به این پتانسیل شکل قانونی داده شود تا ضمن حمایت از این ظرفیت، بتوانیم به نوعی جبران خدمات این افراد را بکنیم.»
صادقیان هم گفته است که همکاران پلیس افتخاری "با توجه به نوع همكاری و موفقیت در انجام ماموریت‌هایشان از امتیازاتی شامل پاداش نقدی و غیرنقدی، برخورداری از اولویت‌های استخدامی ناجا، شركت در برنامه‌ها و اردوهای فرهنگی و سیاحتی و زیارتی و..." برخوردار خواهند شد.
در حالی که برخی از فرماندهان نیروی انتظامی "پلیس افتخاری" را متشکل از قشرهای مختلف شهروندان عنوان می‌کنند صادقیان می‌گوید: «اولویت عضویت در پلیس افتخاری با نیروهای فعال بسیج پایگاه مقاومت مساجد، بازنشستگان ناجا و سایر نیروهای مسلح، فرزندان بازنشستگان ناجا و سایر نیروهای مسلح، ایثارگران، خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان و فرزندان آنها خواهد بود.»
برخلاف این سخنان، معاون نیروی انسانی ناجا انگیزه راه‌اندازی پلیس افتخاری را "مرتفع کردن حلقه مفقوده ارتباط میان ناجا و مردم" و "تقویت و بهبود رابطه پلیس با مردم از طریق مشارکت آنان در فعالیت‌های پلیسی" عنوان می‌کند.
بیشتر بخوانید: مشاور روحانی: دوره اقدامات انصار حزب‌الله به سر رسیده است
پلیس افتخاری برای سرکوب اعتراض
به نظر می‌رسد یکی از انگیزه‌های واقعی این اقدام چهره مردمی دادن به آن بخش از فعالیت‌های نیروی انتظامی است که با نارضایتی و واکنش منفی شهروندان روبرو می‌شود.
به گفته‌ی عصار نقطه آغاز فعالیت‌های اجرایی و عملی پلیس افتخاری به‌صورت آزمایشی در نوروز ۹۳ با همکاری پلیس پیشگیری تهران بزرگ و یگان‌های ویژه ناجا کلید خورد.
یگان‌های ویژه ناجا نقش مهمی در سرکوب اعتراض‌های سال ۸۸ برعهده داشتند و "کنترل اغتشاشات" را از مهم‌ترین وظایف خود می‌دانند.
چنان‌که حسن کرمی، فرمانده یگان‌های ویژه ناجا اول شهریور ماه گفته، پلیس افتخاری برای سرکوب اعتراض‌های اجتماعی با این یگان‌ها همکاری می‌کند.
کرمی با اشاره به تشکیل پلیس افتخاری زنان، به سایت خبری "نسیم" وابسته به سپاه گفته است: «کار اطلاعاتی، بازجویی و تخلیه محل تجمع اعتراضات اجتماعی بانوان (مثلا تجمع تعدادی از کارکنان زن فلان شرکت به دلیل عدم پرداخت حقوق) از عمده فعالیت‌های پلیس‌افتخاری است.»