آغاز فروش سهام فیسبوک؛ پیش‌بینی‌ها و هشدارها
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۹, جمعه
فیسبوک امروز جمعه (۱۸ مه / ۲۹ اردیبهشت) وارد بازار بورس سهام می‌شود. ارزش کل سهام فیسبوک در آستانه این روز تاریخی برای کمپانی فیس بوک ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. این در حالی‌ست که سال گذشته ارزش کل سهام این شبکه اجتماعی کم‌تر از ۴ میلیارد دلار تخمین زده می‌شد. با این‌همه فیسبوک همچنان به بازی با برگ‌های برنده خود ادامه می‌دهد. این شبکه‌اجتماعی آن‌لاین هم‌اینک ۹۰۱ میلیون کاربر فعال دارد. پیش‌بینی می‌شود شمار اعضای فیسبوک تا پایان ماه اوت ۲۰۱۲ از مرز یک میلیارد نفر عبور کند. پیش‌بینی‌های مالی هم حاکی از آن است که قیمت فیسبوک تا سال ۲۰۱۴ به یک تریلیون دلار برسد.
با ورود سهام فیسبوک به بازار در روز جمعه، سرمایه‌گذاران می‌توانند حدود ۴۲۱ میلیون سهم فیسبوک را به قیمت هر سهم ۳۴ تا ۳۸ دلار بخرند.
فروش سهام این شرکت ثروت بزرگی را برای پایه‌گذاران این شبکه اجتماعی به همراه خواهد آورد. اداره مالیات آمریکا به‌تازگی و بر اساس برآورد‌های موجود درباره قیمت سهام این شرکت در آستانه ورودش به بازار بورس، مارک زاکربرگ را موظف به پرداخت یک و نیم میلیارد دلار مالیات کرده است. این رقم بالاترین مقدار مالیاتی خواهد بود که تا به حال توسط شخصی حقیقی پرداخت شده است.
اما نگرانی‌ای درباره میزان مالیات پرداختی مؤسس فیسبوک وجود ندارد. در چنین روزی که اهالی کادر مدیریت فیسبوک صفحات خود در فیسبوک را با عکس و اخبار مربوط به جمعه سرنوشت‌ساز کمپانی‌شان پر کرده‌اند، نگرانی اصلی این است: آیا مارک زاکربرگ، جوان ۲۷ ساله، می‌تواند یکی از متمول‌ترین کمپانی‌های تاریخ را مدیریت و هدایت کند و همچنان سیر موفقیت‌های فیسبوک را صعودی نگه دارد؟
سوال اساسی نیز این است که آیا باید برای سهام فیسبوک سرمایه‌گذاری کرد؟ کارشناسان بورس معتقدند بهتر است افراد متوسط جامعه برای خرید سهام فیسبوک تا شش ماه دست نگه دارند. آن‌ها از ریسک بالای خرید سهام فیسبوک پیش از این موعد سخن می‌گویند.
خرید زودهنگام، قمار خریدار
برخی اعتقاد دارند سرمایه‌گذاری برای سهام فیسبوک مثل بازی قمار است. Mashable، وب‌سایت مشهور حوزه تکنولوژی، با بیان این موضوع به نقل از برخی کارشناسان، خرید سهام فیسبوک را هم برای سهام‌بازان حرفه‌ای و هم برای نوپاهای این عرصه پرمخاطره می‌داند. این وب‌سایت می‌نویسد، پیش می‌آید که کسی در لاتاری ببرد، اما این بدین معنا نیست که قمار می‌تواند سرمایه‌گذاری مناسبی محسوب شود.
یکی از واقعیت‌ها درباره عرضه عمومی سهام فیسبوک و امکان برد در این عرصه برای خریدار این است که هیجان عمومی فعلی برای خرید سهام از فیسبوک به هیچ وجه ضامن اقبال بلندمدت یا موفقیت آن نیست.
لوییز التفست، مدیر یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری در نیویورک، به وب‌سایت Mashableمی‌گوید: «تا آن‌جا که من تجربه دارم این سهام و فروش اولیه آن بیش از هر سهام دیگری که در ۴۰ سال اخیر دیده‌ام اشتیاق ایجاده کرده است.»
با این‌همه یکی از مسایلی که می‌تواند در آینده به موفقیت مالی سهام فیسبوک لطمه بزند امکان شکست فیسبوک در رقابت با موبایل است که بسیار سریع‌تر از فیسبوک در حال رشد و تغییر است. فیسبوک بخصوص بایست به فکر نسخه موبایل تبلیغات کمپانی‌های طرف قرارداد خود باشد.
درآمد حاصل از تبلیغات فیسبوک در سه ماهه اول سال ۲۰۱۲ به ۲۰۵ میلیون دلار رسید که نسبت به بالاترین رقم ماه دسامبر که ۳۰۲ میلیون دلار بود کاهش داشت. فیسبوک برای دستیابی به موفقیت باید به فکر رشد درآمد خود باشد.
لوییز التفست پیشنهاد می‌دهد خریداران متوسط الحال برای خرید سهام فیسبوک حداقل شش ماه دست نگه دارند. به گفته این کارشناس مسایل سرمایه‌گذاری، پیش‌بینی‌می‌شود که در هفته‌های اول قیمت سهام بالا خواهد بود، اما این قیمت به مرور پایین خواهد آمد.
البته نظرات مخالف این کارشناس نیز وجود دارد. یوشا گنز، استاد دانشگاه مدیریت تورنتو، می‌گوید که شش ماه برای شناخت وزن واقعی و بلندمدت فیسبوک در اقتصاد زمان بسیار اندکی‌ست؛ برای این امر یک دهه زمان لازم است تا مشخص شود آیا فیسبوک مثل مایکروسافت خواهد توانست جایگاه مطمئنی در اقتصاد داشته باشد یا خیر.
قیمت هر سهم مایکروسافت در ابتدا (سال ۱۹۸۶) ۲۲ دلار بود. اکنون قیمت هر سهم مایکروسافت ۶۱ دلار است.
فیسبوک بزرگ، فیسبوک موفق
به‌رغم بدبینی برخی از کارشناسان بورس و سرمایه‌گذاری، برخی دیگر از کارشناسان بزرگی کمپانی فیسبوک را پیش‌زمینه آینده موفق آن در بازار بورس ارزیابی می‌کنند.
همچنین گفته می‌شود رشد میزان حضور افراد در اینترنت احتمال موفقیت روزافزون فیسبوک را افزایش می‌دهد که این امر به موفقیت فیسبوک در بازارهای جهانی بورس می‌انجامد.
مارک زاکربرگ در نامه‌ای برای ارائه اسناد کمپانی فیسبوک به بازار بورس نوشته بود: «ما معمولا درباره اختراعاتی مانند رسانه‌های چاپی یا تلویزیون صحبت می‌کردیم و امروز می‌بینیم که جامعه ما به یک نقطه عطف دیگر رسیده است. حالا فرصت بزرگ و بی‌نظیری برای اتصال همه شهروندان جهان به یک‌دیگر فراهم شده؛ هر کسی می‌تواند صدای خودش را داشته باشد و در مسیر گذار جامعه به آینده موثر و مفید باشد.»
زاکربرگ مالک ۲۸ درصد کمپانی فیسبوک است. تا پیش از عرضه عمومی سهام٬ حقوق سالانه او ۵۰۰ هزار دلار بود٬ اما از ابتدای سال آینده تنها سود سهام خود را دریافت خواهد کرد. ارزش سهام فیس‌بوکی که او در اختیار دارد در حدود ۳۳ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
با این‌همه او در نامه‌ای چنین تاکید کرده است: «ما سرویس‌هایمان را برای پول‌ساختن و کسب درآمد طراحی نمی‌کنیم. [...] ما می‌خواهیم پول کافی داشته باشیم تا سرویس‌های بهتری طراحی و ارائه کنیم.»
پروژه فیسبوک هشت سال پیش در خوابگاهی در دانشگاه هاروارد کلید خورد و به سرعت در همه عرصه‌های زندگی از عرصه شخصی گرفته تا سیاسی و اجتماعی، و اکنون اقتصادی، نقش پررنگی برعهده گرفت.