آلمان: انبار زباله‌ی اتمی " آسه"، نمونه‌ای از خطرات انرژی هسته‌ای

روز پنجشنبه، ۴ سپتامبر (۱۳ شهریور) سرپرستی انبار زبا‌له‌‌ی اتمی آسه (Asse) در ایالت نیدرزاکسن آلمان، به وزارت محیط‌ زیست این کشور سپرده شد. این انبار تاکنون تحت نظارت وزارت آموزش و پژوهش بود.

معنی این جابه‌جایی مسئولیت این است که از این پس شهروندان آلمان مجاز هستند، از وقایعی که در آسه می‌افتند، دقیق‌تر آگاه شوند. در آلمان، ارگان‌هایی که تحت نظارت وزارت محیط زیست، به‌ویژه سازمان انرژی اتمی هستند، موظفند، شهروندان را از جزئیات کار خود آگاه کنند.

آسه و بحث ضررهای انرژی هسته‌ای

نابسامانی‌های انبار آسه در ماه‌های گذشته در میان کارشناسان به موضوع مهمی برای بحث در باره‌ی زباله‌ی اتمی و چگونگی انبارکر‌دن آنها تبدیل شده بود. مخالفان انرژی هسته‌ای، آسه را نمونه‌‌ای از خطراتی می‌دانند که این نوع انرژی برای موجودات زنده ایجاد می‌کند. تشعشات این زباله‌ها تا میلیون‌ها سال باقی می‌مانند و پیامدهای خطرناکی برای طبیعت دارند. تا کنون زباله‌های اتمی را یا در قعر زمین، یا در بستر اقیانوس‌ها یا در صخره‌های نمکی دفن کرده‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، اما بروز برخی ناکارایی‌ها در کاربرد این شیوه‌ها نشان داده است که تضمین چندانی در مورد بی‌خطربودن آنها وجود ندارد.

مخالفان انرژی هسته‌ای آلمان ضمن اعتراض شدید به شیوه‌ی برخورد "سهل‌انگارانه" مقامات با زباله‌ی اتمی در آسه، از دولت آلمان می‌خواهند، این انبار را هرچه زودتر تعطیل کند.

به گفته‌ی شاوان، وزیر آموزش و پژوهش آلمان، تاریخ تعطیلی این انبار تا آخر سال جاری میلادی مشخص خواهد شد. بستن این انبار بستگی به نتایج دو تحقیق جداگانه دارد: یکی از این تحقیقات مشخص می‌کند که از چه زمانی وضعیت انبار به حدی خراب خواهد شد که دیگر ورود به آن میسر نباشد و دیگری شیوه‌ی از کارانداختن انبار را تعیین خواهد کرد.

تصمیم دولت تا کنون این بوده که در سال ۲۰۱۴ این انبار را ببندد.

تاریخچه آسه

آسه از اوائل دهه نخست سده بیستم میلادی تا سال ۱۹۶۶، معدن نمک بود. در سال ۱۹۶۷ تصمیم گرفته شد که از این محل برای انبار کردن زباله‌های اتمی استفاده شود. از آن پس تا سال ۱۹۷۸ بیش از ۱۲۶ هزار بشکه حاوی زباله‌ی اتمی (با درجه رادیواکتیو ضعیف و متوسط) در آسه انبار شد؛ بشکه‌های ۲۰۰ لیتری که زیر تلی از نمک مدفون هستند.

بشکه‌های حاوی زباله‌ی اتمی با درجه رادیو اکتیو متوسط در عمق ۵۱۱ متری دفن شدند و زباله‌هایی که درجه‌ی رادیواکتیو آنها ضعیف است در عمق کمتری انبار شده‌اند.

آن زمان دولت آلمان تصمیم گرفت که از این انبار برای پژوهش در زمینه‌ی یافتن بهترین روش انبارکردن مواد رادیواکتیو استفاده شود.

بر اساس برخی گزارش‌ها، از همان ابتدا، یعنی از دهه‌ی ۱۹۶۰، آب به انبارها نفوذ کرده و بدین ترتیب حفره‌های آب آغشته به مواد رادیواکتیو به‌وجود آمده است. برخی کارشناسان معتقدند که این آب‌های آلوده به منابع آب آشامیدنی نیز نفوذ کرده‌اند. مقامات محلی ایالت نیدرزاکسن اما اطمینان داده‌اند که آب‌های آلوده در معدن آسه هیچ خطری برای ساکنان این منطقه ندارد.

در مورد این‌که چگونه ‌آب‌ها به مواد رادیواکتیو آغشته شده‌اند دو نظر وجود دارد. مسئولان دولتی می‌گویند که در سال ۱۹۷۳ یک تصادف کوچک در درون معدن رخ داده و باعث شده که در محوطه‌ای به مساحت ۲۶۰ مترمربع، زباله‌های اتمی پخش شوند. منتقدان دولت این نظر را رد می‌کنند و مدعی هستند که علت آلودگی آبها این است که در چند بشکه‌ سوراخ‌های کوچکی پدید آمده و باعث نشت مواد رادیواکتیو شده است.

انبار آسه تا کنون تحت نظارت وزارت آموزش و پژوهش بود و توسط "مرکز پژوهشی هلم‌هولتس" در مونیخ اداره می‌شد.

پی‌‌گرد قانونی مسئولان

به گزارش خبرگزاری‌ها دو تن از مسئولان انبار آسه تحت پی‌گرد قانونی قرار گرفته‌اند. سخنگوی دادستانی شهر براون‌شوایگ ضمن اشاره به این که مقامات قضایی در حال بررسی ابعاد این حادثه هستند، گفت: «تحقیقات ما در این زمینه خواهد بود که آیا مسئولان، در طول این سال‌ها قانونی عمل کرده‌اند و این‌که آیا آزمایش‌های آنها با مواد رادیواکتیو درست بوده‌اند یا خیر».