آمانو: ایران به تعهدات خود دراجرای برجام پای‌بند است
۱۳۹۵ اسفند ۷, شنبه
گزارش فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که نخستین گزارش در سال ۲۰۱۷ است، شامگاه روز جمعه (۲۴ فوریه/ ۶ اسفند) انتشار یافت. در این گزارش یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس اعلام کرده که ایران به تعهدات خود در چارچوب "برنامه جامع اقدام مشترک"(برجام) پای‌بند است.
توافق‌نامه برجام روز سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران و شش کشور آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه امضا و اجرای آن از روز ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ آغاز شد.
در گزارش مدیرکل آژانس گفته شده درجه غنی‌سازی اورانیوم از ۶۷/ ۳ فراتر نرفته و میزان ذخائر اورانیوم ایران نیز در زمان تهیه گزارش برابر با ۷/ ۱۰۱ کیلوگرم بوده است. این میزان بسیار کمتر از اندازه پیش‌بینی‌شده در برجام است. طبق برجام ایران مجاز است تا ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده نگهداری کند.
درباره تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز گفته شده تعداد سانتریفیوژهای نصب شده در این تاسیسات بیش از ۵ هزار و ۶۰ نیست و به همان شکل توافق شده در برجام فعالیت می‌کنند. غنی‌سازی اورانیوم نیز در این تاسیسات ادامه دارد اما درجه غنی‌سازی از ۶۷/ ۳ درصد تجاوز نکرده است.
درباره تاسیسات آب سنگین اراک گزارش مدیرکل آژانس می‌گوید ایران ساخت راکتور تحقیقاتی آب سنگین فعلی اراک را بر مبنای طرح اولیه آن پیگیری نکرده است.
آمانو درباره ذخایر آب سنگین ایران نیز گفته است: «ایران به اطلاع‌رسانی به آژانس درباره موجودی آب سنگین در این کشور و تولید آب سنگین در تاسیسات تولید آب سنگین ادامه داده است و به آژانس اجازه داده بر میزان ذخایر آب سنگین این کشور و میزان آب سنگین تولید شده در تاسیسات تولید آب سنگین نظارت کند.»
درباره تاسیسات زیرزمینی فردو در گزارش مدیرکل آژانس آمده است، در این تاسیسات در مجموع ۲ هزار و ۸۶ سانتریفیوژ مدل IR1 نصب شده‌اند و در طول تهیه گزارش فعلی ایران هیچ فعالیتی در زمینه غنی‌سازی اورانیوم و یا فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط با آن انجام نداده است و هیچ ماده هسته‌ای در این تاسیسات وجود ندارد.
همکاری ایران با اقدامات شفاف‌سازی
در بندی از گزارش آژانس با عنوان "اقدامات شفاف‌سازی" آمده است: «ایران به آژانس اجازه داد تا از نظاره‌گرها و مهروموم‌های الکترونیکی در رابطه با غنی‌سازی استفاده کند تا از این طریق وضعیت آنها در درون سایت‌های هسته‌ای به بازرسان آژانس منتقل شود و روند جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه‌گیری آژانس از طریق دستگاه‌های اندازه‌گیری نصب شده تسهیل شود.»
هم‌چنین بنابر درخواست آژانس «ایران برای بازرسانی که خود آژانس مشخص کرد، روادید بلندمدت صادر کرد، شرایط کاری مناسبی در تاسیسات هسته‌ای برای آژانس فراهم و استفاده از مکان فعالیت در نزدیکی تاسیسات‌ها را برای بازرسان تسهیل کرد. ایران با حضور بازرسان بیشتر تعیین شده از سوی آژانس موافقت کرد.»
در بخشی از گزارش آژانس گفته می‌شود: «ایران همچنان عجالتا پروتکل الحاقی موافقت‌نامه پادمان را طبق بند ۱۷ این پروتکل اجرا می‌کند. آژانس به ارزیابی اظهارات ایران در چارچوب پروتکل الحاقی و اجرای دسترسی‌های مکمل به تاسیسات و سایر اماکن در ایران در چارچوب این پروتکل ادامه می‌دهد.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان گزارش خود آورده است: «آژانس همچنان به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای و اماکن خارج از این تاسیسات، اماکنی که مواد هسته‌ای معمولا در آنها استفاده می‌شود، ادامه می‌دهد. بررسی‌ها در رابطه نبود ماده و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران همچنان در جریان است.»
در گزارش یوکیا آمانو، بندی نیز درباره هزینه‌های سالانه نظارت بر تاسیسات هسته‌ای ایران و اجرای برجام وجود دارد.
در این بند آمده است: هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و راستی‌آزمایی و رصد تعهدات هسته‌ای ایران در چارچوب برجام، ۲/ ۹ میلیون یورو است. گرچه با شروع اجرای برجام از ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶، هزینه لازم برای سال ۲۰۱۶ برابر با ۸/۸ میلیون یورو بود اما تا پایان ۲۰۱۶ به میزان ۵/ ۸ میلیون یورو هزینه شد.