آمریکا و روسیه جاسوس مبادله می‌کنند
۱۳۸۹ تیر ۱۷, پنجشنبه
یک خبر آژانس روسی "اینترفاکس" به سرعت در سراسر جهان پیچید. در این خبر آمده که روسیه در فکر تبادل جاسوس است و احتمالا در روز پنجشنبه (۸ ژوئیه / ۱۷ تیرماه) عملیات مبادله صورت خواهد گرفت.
با این خبر اذهان عمومی به یاد روزهای جنگ سرد می‌افتد: مردانی دست در جیب بارانی و آماده‌ی شلیک نزدیک یک پل ایستاده‌اند و از میان هوای مه‌آلود به آرامی فرد جاسوس نمایان می‌شود و آهسته به آنسوی دیگر پل می‌رود.
روسیه کارشناس اتمی را تحویل می‌دهد
ولی از نظرخانم آنا استاویتسکایا که وکیل دعاوی حقوق بشر است، این قضیه در سال ۲۰۱۰ به گونه‌ی دیگری عمل می‌کند، یعنی کمتر هیجان‌انگیز خواهد بود. خانم استاویتسکایا وکیل مدافع دانشمند اتمی ایگور سوتیاگین است که در سال ۲۰۰۴ در روسیه به اتهام خیانت به ۱۵ سال حبس در اردوگاه محکوم شده است.
وکیل سوتیاگین، خانم استاویتسکایا، می‌گوید: «پریروز به طور غیرمنتظره ایگور سوتیاگین را از اردوگاه جزایی در منطقه‌ی ارخانگلسک برده‌اند. او می‌بایست به سرعت وسائل‌اش را جمع می‌کرده و سپس او را به محلی نامعلوم انتقال داده‌اند.» این وکیل مدافع می‌افزاید: «من دیروز نصف روز تلاش کردم تا از مسئولان اردوگاه این اطلاعات را بیرون بکشم که او را به کجا و به چه علت انتقال داده‌اند.»
سوتیاگین را به زندانی در مسکو انتقال داده بودند. به گفته‌ی خانم استاویتسکایا، وی در آنجا با نمایندگان ایالات متحده آمریکا و سازمان مخفی برونمرزی روسیه ملاقات کرده بود، «به او گفته‌اند، ما می‌خواهیم شما را با کسانی مبادله کنیم که در آمریکا به اتهام جاسوسی دستگیر شده‌اند».
۱۱ نفر از هر دو طرف مبادله می‌شوند
روز پنجشنبه، روز پایان مهلت است: یا علیه افرادی که در آمریکا به اتهام جاسوسی دستگیر شده‌اند اقامه‌ی دعوا خواهد شد، یا قضیه را به شیوه‌ی دیگر خاتمه می‌دهند.
از قرار معلوم توافق‌ها در سطوح بالا صورت گرفته است. یازده نفر از آمریکا و یازده نفر نیز از روسیه، که آمریکایی‌ها علاقمند به خروج آنها از کشور هستند، قرار است در روز پنجشنبه مبادله شوند.
پیش‌شرط مبادله اعتراف به جرم است
به گفته‌ی خانم استاویتسکایا، پیش‌شرط مبادله اعتراف به جرم به صورت کتبی است. سوتیاگین تاکنون از اعتراف به جاسوسی امتناع کرده است. این دانشمند فیزیک هسته‌ای در سال ۱۹۹۹ دستگیر شد. وی متهم است، اطلاعات مخفی نظامی را به یک عامل بریتانیایی که در ارتباط با سازمان مخفی آمریکا بوده، داده است.
به گزارش فرستنده رادیویی روسی "اکو مسکو"، یک سرهنگ پیشین ضداطلاعات ارتش به نام "سرگئی اسکریپال" نیز در فهرست یازده نفره قرار دارد. او نیز به اتهام خیانت در حفظ اسرار نظامی به ۱۳ سال زندان در اردوگاه محکوم شده است.
تبادلی پرسش‌برانگیز
اینکه افرادی در روسیه به خاطر خیانت، با جنجال رسانه‌ای دادگاهی شده و امروز از طریق اتریش یا بریتانیا مبادله می‌شوند یا مورد عفو قرار می‌گیرند، پرسش‌هایی را برمی‌انگیزد.
رهبری روسیه با کشف و تلاشی شبکه‌ی جاسوسی‌اش در آمریکا، با تمسخر با این قضیه برخورد کرد. ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه، به رئیس جمهوری پیشین آمریکا، بیل کلینتون با کنایه گفته بود: «خوب زمانی وارد مسکو شدی. پلیس آمریکا درست در این زمان جنجالی به راه انداخته و آدم‌ها را خیلی راحت به زندان می‌اندازد.» ولی چندی بعد، از به تور افتادن چند ماهی کوچک سخن رانده شد، که از قرار معلوم ارزش‌آنها بیش از اینها بوده است.
با این حال رهبری آمریکا و روسیه تأکید دارند که این مسئله نباید در مناسبات دو کشور تأثیر بگذارد و پیشرفت‌ها و نزدیکی تاکنونی را خدشه‌دار سازد.
DK/KG