آموزگار خودآموخته
۱۳۹۹ مهر ۲, چهارشنبه
پدر طوبی آزموده سرتيپ ارتش بود و او را به آموزگاران سرخانه سپرد تا ادبيات فارسی، عربی و فرانسه بياموزد. اما پدرش، فرزند زمانه، مردسالار بود.
۱۴ ساله بود كه او را به عقد يک نظامی از دوستان پدرش درآوردند، اما او زناشويی سنتی را تاب نياورد و ديری نپاييد كه از همسرش جدا شد تا بتواند به تحصيل ادامه دهد.
۲۸ ساله بود كه نخستين دبستان دخترانه ايرانی "دوشيزگان" توسط بی‌بی خانم استرآبادی در تهران گشوده شد و او خود را برای تدريس معرفی كرد و پذيرفته شد.
دو سال پس از آن او بخشی از خانه‌اش را دبستان "ناموس" نام نهاد و به اين ترتيب دومين مدرسه دخترانه ايرانی را گشود و طی هشت سال، پنج دبستان ديگر هم به مدارس "ناموس" افزود.
۳۶ ساله بود كه مدارس "ناموس" ۱۸۵ دانش‌آموز داشتند كه ۵۰ نفرشان به خاطر نارسايی‌های مالی بدون شهريه در آنجا درس می‌خواندند.
آگهی استخدام آموزگار برای دبستان او سطح آموزش و پرورش نهادش را آشكار می‌سازد: «يک نفر معلمه كه عربی و رياضی و انگليسی و جغرافيا و هيأت بداند، احتياج داريم كه در دبستان ناموس در محله سنگلج تدريس نمايد. هر كس و از هر ملت باشد با مواجب كافی قبول داريم.»
۴۴ ساله بود كه نخستين دبيرستان دخترانه ايرانی را در تهران گشود و شش سال بعد در سال ۱۳۰۷ نخستين دختران ديپلمه را از دبيرستان "ناموس" فارغ‌التحصيل كرد.
او همواره در سخنرانی‌هايش آرزو می‌كرد كه "دختران ايران به دانشگاه، هر دانشگاهی در هر كجا كه باشد بروند." افزون بر اين او از پيشگامان كلاس‌های اكابر برای زنان بود.
در حالی كه بسياری از روحانيان تهران مدرسه دخترانه را با اشاعه فحشا يكی می‌دانستند و شيخ فضل‌الله نوری فتوا داد كه "مدرسه ناموس يك فاحشه‌خانه است"، او با برگزاری مراسم مذهبی و نوشتن نقل قول از برجستگان اسلامی روی ديوارهای مدرسه، می‌كوشيد تحريکات خشک‌انديشان را خنثی كند.
از سال‌های پايانی زندگی او آگاهی چندانی در دست نيست.
طوبی آزموده در ۵۸ سالگی در زادگاهش درگذشت.