آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • فرامرز پایور
فرامرز پایور متولد ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ در تهران و از تاثیرگذارترین‌ها در موسیقی کلاسیک ایرانی بود. تحصیلاتش را در دبیرستان دارالفنون تهران به پایان رساند و در سال ۱۳۳۲ به استخدام وزارت دارایی درآمد.
می‌گفت که نظمش را از خانواده نظامی‌اش دارد و گاه شاگردان و نوازندگان گروه‌هایش پنهانی به او لقب سرلشکر موسیقی می‌دادند. سحرگاه از خواب برمی‌خاست، دست و تن می‌شست، لباس مرتب می‌پوشید و به جای ورزش بامدادی یک ساعت سنتور می‌نواخت.
او همواره خود را وامدار ابوالحسن صبا و شاگرد او می‌دانست و به جای این که در گفت‌وگوهای رسمی از خود و کارش بگوید از صبا می‌گفت. در برنامه این هفته نیز صدایی از این استاد چیره‌دست ساز سنتور را برایتان انتخاب کرده‌ایم که از استاد صبا صحبت کرده است.
تنظیم‌های آهنگهای قدیمی و نوی او گویی خود آهنگ تازه‌ای هستند و او دوباره آنها را ساخته و پرداخته است.
خاطره پروانه، سیما بینا، افخم، محمدرضا شجریان، نادر گلچین، عبدالوهاب شهیدی، مرضیه و بسیاری از نام‌داران ترانه و آواز با او کار کرده‌اند و به خاطر آهنگ‌ها و تنظیم‌های او جاودانه شده‌اند.
او از سنتور بیش از سه اکتاو صدا پدید می‌آورد و گاه حتی چهار سیم جفت هر نت را دو جور کوک می‌کرد و به این ترتیب دامنه صداها را گسترش می‌داد.
او از معدود هنرمندانی بود که با سخت‌کوشی و ارائه کارهای تازه، موسیقی در حال مرگ ایرانی را پس از انقلاب اسلامی برپا نگاه داشت.
قطعه "پوپک" را که در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" از استاد فرامرز پایور می‌شنوید، آنچنان روان و استادانه تنظیم کرده است که گویی آواز و پرواز این پرنده را به گوش می‌رساند.
فرامرز پایور در سال ۱۳۷۸ دچار سکته مغزی شد و از آن زمان تا زمان مرگ نتوانست فعالیت هنری خود را ادامه دهد و ده سال بعد در ۱۸ آذر ۱۳۸۸ به علت ایست قلبی و مشکل تنفسی درگذشت.
پادکست این هفته را بشنوید و مثل همیشه برای ارتباط با این برنامه و رساندن نظرها، پیشنهادها و انتقادهای خود از طریق ایمیل ava.persian@dw.com یا شماره تلفن ۰۰۴۹۲۲۸۴۲۹۴۸۳۶ با ما تماس بگیرید.
در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کمتر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.