آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • فریدون پوررضا
فریدون پوررضا، خواننده و موسیقیدان نامدار گیلان متولد سوم مهر ۱۳۱۱ در لشت نشای گیلان بود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ناصر خسرو به پایان رساند و سپس در مغازه پدر به آرایشگری پرداخت.
او از یونس دردشتی، سعادتمند قمی و غلامحسین بنان آواز ایرانی را آموخت و در سال ۱۳۳۳ کار تعزیه را همراه علی به‌کیش آغاز کرده بود.
از سال ۱۳۳۹ در آزمون خوانندگی رادیو گیلان رتبه اول را کسب و به‌طور رسمی به عنوان خواننده شروع به کار کرد. از اردیبهشت سال ۱۳۵۰ نیز همکاری با تلویزیون را آغاز کرد.
علاوه بر آثار بسیاری که از پیش از انقلاب اسلامی در ایران از او باقی مانده، سه کاست "می‌گیلان"، "گیله لو" و "پس از باران" از آثار پس از انقلاب او محسوب می‌شود.
فریدون پوررضا می‌گفت که همراه با آوای طبیعت سرسبز گیلان در پی بیان رنج‌ها و شادی‌های مردم سرزمین خود می‌خواند.
در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" قطعات مختلف آواز سریال "پس از باران" را برایتان انتخاب کرده‌ایم که فریدون پوررضا در سال ۱۳۷۹ موسیقی تیتراژ و متن این سریال را اجرا و یک سال بعد مقام اول موسیقی در فیلم و سریال‌های کشور را از آن خود کرد. سعید انصاری آهنگسازی این قطعات است.
سریال "پس از باران" در سال ۱۳۷۹ از شبکه سوم پخش شد. این سریال در فضای گیلان مقابل دوربین رفت و نگاهی به تاریخ ایران در دوران رضا شاه داشت.
پوررضا درباره این آواز در مصاحبه‌ای گفته بود: «آن زمانی که من "پس از باران" را خواندم، این صدا فریاد جوامع شهرزده هم بود. این فریاد علیه کسانی بود که بر سر ما خراب شدند و موسیقی محلی ما را از بین بردند. من افتخار می‌کنم که گیلانی هستم. مثل کسی هستم که از بوی ریحان مست می‌شود و از شنیدن صدای گیلک، دنیا را دریافت می‌کند. این شعر را از دروازه‌دل‌ها عبور دادم و توانستم شهری و غیر شهری را جذب این شعر کنم. البته کلمات این شعر را کمتر کسی متوجه می‌شد، حتی برخی از گیلانی‌ها هم برخی از این کلمات را متوجه نمی‌شدند اما با اینکه کمتر کسی معنای شعر را متوجه می‌شد اما این سوز و آه ترانه خیلی از مردم را در شهرها و روستاها پای تلویزیون کشاند.»
فریدون پوررضا پس از نیم قرن فعالیت هنری در عرصه موسیقی فولکلور و خلق ۴۶۹ ترانه و شبه فولکلور گیلکی با لهجه‌های شرق و غرب گیلان در قالب اجرا، بازسازی و بازخوانی در غروب بیست و سوم فروردین ماه سال ۱۳۹۱ درگذشت.
مثل همیشه برای ارتباط با این برنامه و رساندن نظرها، پیشنهادها و انتقادهای خود از طریق ایمیل ava.persian@dw.com یا شماره تلفن ۰۰۴۹۲۲۸۴۲۹۴۸۳۶ با ما تماس بگیرید.
در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کمتر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.