آ مثل آب، م مثل مرگ • روایتی از زندگی کپرنشینان بلوچستان

هادی مختاریان در مورد دلیل انتخاب عنوان "زندگی به روایت خاک" برای این نمایشگاه عکاسی خود به دویچه‌وله می‌گوید: «عنوان نمایشگاه پیشین من که در مورد کارگران معدن زغال سنگ بود، "زندگی به روایت زغال" بود. می‌خواستم بین این دو مجموعه ارتباطی ایجاد کنم. در نمایشگاه پیشین زندگی انسان‌هایی را روایت کردم که در دل تونل‌های عمیق زندگی را روایت می‌کنند و این بار مردمانی که بر روی خاک، زندگی را روایت می‌کنند.»

عکس‌های هادی مختاریان در خانه هنرمندان ایران دارای چند دسته‌بندی است که هر کدام نامی دارد. آ مثل آب، خ مثل خاک، م مثل مرگ و ... او درباره این تقسیم‌بندی با این عناوین می‌گوید: «به این دلیل این عنوان‌ها را انتخاب کردم که در آن مدت کوتاه که در کنار این مردم بودم این واژه‌ها جلوی چشمانم رژه می‌رفتند.»

هادی مختاریان درباره این عکس‌ها که در حال حاضر در خانه هنرمندان به نمایش گذاشته شده است، می‌گوید: «آب مساوی است با حیات، مایعی که هرچه بیشتر می‌گشتم کمتر می‌یافتم. این انسان‌ها آب آشامیدنی‌شان را از جوی‌های گل‌آلود و غیر قابل شرب تهیه می‌کردند و این اولین ضربه‌ای بود که به من در بدو ورودم به منطقه دشتیاری بلوچستان وارد شد.»

عکس‌های هادی مختاریان با عنوان "زندگی به روایت خاک" در حال حاضر در خانه هنرمندان تهران برپاست.

تعدادی از عکس‌ها در این نمایشگاه با عنوان ت مثل تولد به نمایش گذاشته شده است. عکاس این عکس‌ها به دویچه ‌وله می‌گوید: «نام تولد را برای برخی از عکس‌ها از این جهت انتخاب کردم که در این منطقه کودکانی را دیدم که معنی تولد را در آنها نیافتم و تنها مرگ را در چهره‌شان دیدم.»

ب مثل بازی، عنوان برخی از عکس‌های دیگر این نمایشگاه است. هادی مختاریان می‌گوید: «بازی کلمه‌ای است که در جهان شادی را تعریف می‌کند اما برای من در این منطقه تنها یادآور یک غم بزرگ بود.»

برخی دیگر از عکس‌ها تنها نام خاک را بر پیشانی دارند. هادی مختاریان نام خاک را نیز از آن جهت برگزیده که رنگ غالب زندگی در بلوچستان رنگ خاک است.

نمایشگاه "زندگی به روایت خاک" در خانه هنرمندان تهران

نمایشگاه "زندگی به روایت خاک" در روز جمعه (۱۰ مهر / ۲ اکتبر) در خانه هنرمندان تهران افتتاح شد و تا روز پنجشنبه (۱۶ مهر / ۸ اکتبر) پابرجاست.

هادی مختاریان، عکاس این نمایشگاه، در مورد دلیل عکاسی از مردم کپرنشین بلوچستان به دویچه‌وله می‌گوید: «دلیل رفتن به بلوچستان پروژه‌ای آموزشی برای کودکان محروم بود که از سوی جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان برنامه‌ریزی شده بود. در کنار آموزش به کودکان که سال‌ها در کنارشان هستم این پروژه عکاسی را برای خود تعریف کردم که حاصل آن چیزی شد که می‌بینید.»

هادی مختاریان در توضیح این عکس به دویچه‌‌وله می‌گوید: «در این عکس مادربزرگی حضور دارد که نوه خود را در گهواره آرام می‌کرد تا مادرش بتواند با دبه‌های خالی که به دو طرف الاغی نحیف بسته بود، برای آوردن آب از نهر گل‌آلود برود و بازگردد.»

عکاس در توضیح این عکس که مردی را در حال به خاک سپردن کودکی نشان می‌دهد، می‌گوید: «حوالی ظهر زیر کپر در حال کشیدن نقاشی با بچه‌ها بودم که متوجه شدم پیرمردی از محدوده کپرها به سمت بیابان می‌رود. توجه مرا جلب کرد. چیزی بر روی دست داشت. پرسیدم کیست و کجا می‌رود؟ خیلی خونسرد جواب دادند که یک کودک مرده و می‌رود که او را به خاک بسپارد.»

«از آرامش مرد در حین خاک‌سپاری کودک شوکه شده بودم. تا لحظه آخر مراسم دفن کنارشان ماندم. از مرد پرسیدم، این کودک چرا فوت کرد؟ گفتند، همان کودک بیماری است که روز گذشته او را دیدی و خانواده‌اش برای رساندن او به پزشک، پولی نداشتند.»

«کودک زیر خاک ناپدید شد. بی‌شناسنامه آمد و بی‌شناسنامه هم رفت و این روایت خاک است.»

نمایشگاه "زندگی به روایت خاک" در خانه هنرمندان تهران

هادی ‌مختاریان، عکاس این مجموعه عکس‌ها، به دویچه و‌له می‌گوید: «در زندگی به روایت خاک بازی کودکان را فراموش نکردم. به من عادت کرده بودند. دیگر دوربین وسیله عجیب و ترسناکی برایشان نبود. یکی از بازی‌های ما بازی با دوربین بود. بازی‌های‌شان را با من و دوربینم تقسیم می‌کردند.»

هادی مختاریان یکی از مجموعه عکس‌های خود با نام "زندگی به روایت زغال" را که روایت زندگی کارگران معدن زغال سنگ بود، پیش از این در هانوفر آلمان به نمایش گذاشته بود. حضور مختاریان در لبنان و تجربه عکاسی از جنگ لبنان و اسرائیل نیز این فرصت را فراهم آورد که مجموعه عکس‌های وی در نمایشگاهی در آنکارا به نمایش دربیاید.

هادی مختاریان، عکاس مجموعه عکس "به روایت خاک"، متولد ۱۳۵۴ و دانش‌آموخته رشته عکاسی در دانشگاه هنر و معماری تهران است. او همکاری خود با مطبوعات به عنوان فتوژورنالیست یا عکاس مطبوعاتی را در سال ۱۳۷۸ آغاز کرد.