ابهام در راه اندازی نيروگاه اتمی بوشهر

ايران در مناقشه های هسته ای خود با غرب همواره دنبال متحدانی می گشته تا موضع خود را محکم، و ميان اعضای ثابت شورای امنيت شکاف ايجاد کند. دلگرمی ايران بيش از همه به چين و روسيه است که گاهی منافع شان با منافع آمريکا در تضاد قرار دارد. اما همکاری ناموفق ايران و روسيه در زمينه ی تکميل و راه اندازی نيروگاه بوشهر، که نزديک به ۸ سال به تعويق افتاده، اين پرسش را به وجود آورده که آيا روسيه می تواند متحدی قابل اعتماد باشد؟

"امیدهای غیرواقعی"

اسماعيل خليلی پور و محمد اميری دو معاون سازمان انرژی اتمی ايران روز سه شنبه در مسکو اعلام کردند، نيروگاه اتمی بوشهر تا دو ماه ديگر آخرين مرحله ی آزمايشهای پيش از راه اندازی را طی خواهد کرد. روز گذشته اميری، معاون ايمنی سازمان انرژی اتمی، در گفتگو با ايسنا اين خبر ا تاييد کرده و می گويد «آزمايش‌های مدار اول نيروگاه بوشهر تا دو ماه ديگر انجام می‌شود.» اين ادعا همان روز سه شنبه از سوی مقامهای روسی تکذيب شد. روز گذشته به دنبال تکرار احتمال راه اندازی نيروگاه بوشهر تا پايان سال ۲۰۰۷ ميلادی، سرگئی کرينکو، رييس آژانس انرژی اتمی فدرال روسيه گفته است «اميد ايران به اينکه اين نيروگاه در سال جاری راه اندازی شود، غير واقع‌گرايانه است.» به گفته ی او «تاخير در راه اندازی اين پروژه ناشی از شکست ايران در پرداخت‌ها و تاخير در انتقال قطعات به اين نيروگاه از کشورهای ثالث بوده است.»

اظهارات ضد و نقیض

اين نخستين بار نيست که مسئولان ايران از راه اندازی نيروگاه اتمی بوشهر در آينده ی نزديک سخن می گويند و روس ها آن را تکذيب می کنند. احمد فياض، بخش معاون سازمان انرژی اتمی، ۲۶ فروردين با اشاره به توافقی که چند روز پيش از آن در مسکو انجام شده بود به خبرگزاری مهر گفته است: «طبق قرار داد مکتوب بين ما و روسيه اين نيروگاه بايد سپتامبر ۲۰۰۷ به بهره برداری فيزيکی و نوامبر ۲۰۰۷ به توليد برق برسد.» در حالی که فياض‌بخش خبر می داد «توافقات جديد ميان ايران و روسيه ناظر بر تعويق زمان نيست.» سه روز بعد ايگور ايوانف، دبير شورای امنيت روسيه، اعلام کرد «شرکت «اتم استروی اکسپورت AtomStroyExport» به دليل مشکلات مالی و فنی قادر به راه اندازی نيروگاه بوشهر در سال ۲۰۰۷ نيست.» او همچنين از ميزان اين تاخير اظهار بی اطلاعی کرد. [روزنامه کارگزاران ۳۰ فرورئين ۸۶] در همين ارتباط خبرگزاری ريانووستی، دو هفته پيش، از قول يک منبع نزديک به پيمانکار روسی اين پروژه ادعا می کند مسئولان اين شرکت در ديدارهای ماهانه خود با نمايندگان سازمان انرژی اتنمی نه موضوع تحويل سوخت را بررسی کرده اند و نه زمان راه اندازی فاز اول نيروگاه را. اين منبع علت اين امر را آماده نبودن نيروگاه عنوان کرده است.

"روس‌های غیرقابل اعتماد"

به رغم خوشبينی های مسئولان ايرانی در مورد وعده های طرف روسی، برخی از نمايندگان مجلس روز گذشته روس‌ها را غيرقابل اعتماد و تکميل نيروگاه بوشهر را موضوع تبانی و امتياز گيری آنها از آمريکا عنوان کرده اند. حميدرضا حاجی‌ بابايی عضو کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس به سايت خبری آفتاب گفته است: «روس‌ها در طول سال‌های اخير نشان داده‌اند که شريک قابل اعتماد و مطمئنی نيستند و من معتقدم که معلوم نيست آنان نيروگاه بوشهر را حتی تا پايان سال ۲۰۰۸ هم تحويل بدهند.» به اعتقاد او «روسيه مطابق شرايط و اقتضای سياست جهانی و متغيرهای منافع خود، سياست خويش را تغيير می‌دهند.» حشمت اله فلاحت‌پيشه عضو ديگر اين کميسيون به ايسنا می گويد «روس‌ها همواره از رابطه‌ای که با ايران داشته‌اند به خصوص در موضوع هسته‌يی به عنوان محل تبانی با آمريکايی‌ها استفاده کرده‌اند.» ساخت نيروگاه اتمی بوشهر در سال ۱۹۷۵ توسط يک شرکت آلمانی آغاز شد اما پس از انقلاب اسلامی متوقف ماند. ايران پس از امتناع آلمان در ادامه‌ی اجرای پروژه‌ی بوشهر با کشورهای فرانسه، چين و چند کشور اروپايی وارد مذاکره شد و با بی نتيجه ماندن اين مذاکرات به روسيه رو آورد.

بهزاد کشميری پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران