"احضار" مترجم نمایند‌ۀ برلیناله به وزارت اطلاعات
۱۳۹۵ آذر ۱۰, چهارشنبه
روز یکشنبه (۷ آذر/ ۲۷ نوامبر) پس از ضبط گذرنامه‌ی نوش‌آفرین دستوری در آخرین مرحله از کنترل در "فرودگاه بین‌المللی امام خمینی" توسط مأموران امنیتی، از سفر او به آلمان جلوگیری شد.
حال کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران به نقل از "یک منبع آگاه از وضعیت نوش‌آفرین دستوری" گزارش داده است که "خانم دستوری روز چهارشنبه دهم آذر ماه برای پاره‌ای از توضیحات به وزارت اطلاعات احضار شده است".
ممنوع‌الخروجی موقت به دلایل نامعلوم
منبع این سازمان حقوق بشری همچنین گفته است: «می‌دانم که ایشان پس از منع از پرواز به اتاق حراست فرودگاه منتقل شده و سوالاتی از او شده است اما در فرودگاه دلیل ممنوع‌الخروجی او را عنوان نکردند، فقط به او گفتند که باید فعلا بماند و در روزهای آتی برای سوال و جواب احضار خواهد شد».
نوش‌آفرین دستوری خود پس از بازماندن از سفر به آلمان گفته بود: «من سال‌های سال برای امور مربوط به جشنواره به ایران می‌آمدم و هیچ‌گاه مساله‌ای برایم ایجاد نشده بود. امسال این چهارمین بار بود که به ایران آمده بودم و برای همین سئوال بزرگی در ذهن دارم که دلیل ضبط پاسپورت من چه چیزی می‌تواند باشد».
خانم دستوری درباره‌ی اقدامات بعدی خود نیز برای پس گرفتن گذرنامه‌اش گفته بود: «مراحل قضایی را طی کردم و دو سه ساعتی هم به برخی سئوال‌ها پاسخ دادم. با وجود آنکه برخوردها در جریان این سئوال و جواب‌ها با من خیلی خوب بود، اما در نهایت وقتی از آنان پرسیدم وضعیتم چطور خواهد شد، جواب دادند فعلا باید در ایران برای ادامه بررسی‌ها منتظر باشم». او در مورد روند بررسی ضبط گذرنامه افزوده بود: «گفته شده دو روز دیگر برای ادامه بررسی‌ها حاضر شوم».
به گزارش خبرگزاری‌های ایران، روز ۷ آذر فیلم‌های برگزیده‌‌ی ایرانی که توسط آنکه لوکه Anke Leweke برای بازبینی جهت ارائه به جشنواره فیلم برلین جمع‌آوری شده بود، در فرودگاه امام خمینی توقیف شد. این امر پس از ضبط گذرنامه‌ی مترجم ایرانی خانم لوکه و جلوگیری از سفر او به آلمان رخ داد.
سکوت برلیناله
جشنواره فیلم برلین (برلیناله) تاکنون از هر گونه اطلاع‌رسانی و موضعگیری در این خصوص خودداری کرده است. روابط عمومی برلیناله نیز در پاسخ به پرسش دویچه وله فارسی حاضر به تأیید یا تکذیب خبر یا موضعگیری در قبال آن نشد. اما خبرگزاری‌های ایران گزارش کرده‌اند که خانم لوکه یک روز پس از بازماندن مترجم‌اش از سفر به آلمان، ایران را به مقصد آلمان ترک کرده است.
کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران نیز به نقل از منبع خود می‌نویسد: «پس از ممانعت از پرواز خانم دستوری در فرودگاه، آنکه لویکه [لوکه] نیز که مشکلی برای ترک ایران نداشت فقط به دلیل همراهی با مترجمش راضی به سفر نشد و یک روز بعد، صبح دوشنبه هشتم آذر ماه ایران را ترک کرد».
آنکه لوکه نماینده برلیناله برای انتخاب فیلم‌های ایرانی، دانش‌آموخته‌ی حقوق و از سال ۱۹۹۲ میلادی خبرنگار آزاد در عرصه‌های مطبوعات، رادیو و تلویزیون است.
"فیلم بی‌مجوز" دلیل مصادره چمدان پر از فیلم؟
به گزارش سایت‌های "سینما سینما" و تابناک، خانم لوکه در واکنش به جلوگیری مأموران امنیتی از سفر مترجم ایرانی‌اش، تصمیم می‌گیرد که سوار هواپیما نشود و تا روشن نشدن وضعیت مترجم‌اش ایران را ترک نکند. پس از این مرحله چمدان‌های این دو بازرسی می‌شود و "چمدان پر از فیلم" لوکه خالی شده و "آثاری که او برای بازبینی انتخاب کرده بود، از او گرفته می‌شود".
روزنامه شرق در شماره روز سه‌شنبه خود (۹ آذر/ ۲۹ نوامبر) ضمن ناروشن شمردن دلیل توقیف فیلم‌ها نوشت: «ظاهرا وجود فیلمی از یکی از کارگردان‌های سینمای ایران که فاقد مجوزهای لازم بوده، دلیل توقیف این فیلم‌ها بوده است».
"منبع آگاه" کمپین بین‌المللی حقوق بشر نیز درباره فیلم‌های توقیف‌شده گفته است: «خیلی عجیب است که چرا این فیلم‌ها ضبط شده‌اند. اکثر آنها فیلم‌هایی هستند که در جشنواره فیلم فجر اکران شده‌اند، هر ساله خانم آنکه لویکه به همراه خانم دستوری، مترجمش برای انتخاب فیلم‌ها به ایران می‌آیند و با چمدانی از فیلم به آلمان برمی‌گردند و هیچ وقت تا به حال فیلم‌ها ضبط نشده‌اند. این فیلم‌ها آبروی ایران در جهان است و امسال خانم آنکه لویکه بدون فیلم‌ها ایران را ترک کرد.»
نوش‌آفرین دستوری نیز در رابطه با وضعیت فیلم‌های ضبط شده در فرودگاه گفته بود: «فیلم‌ها از ما گرفته شد و اصلا نمی‌دانیم فیلم‌ها چه شرایطی دارند».
رسانه‌های ایران نوش‌آفرین دستوری را دارای تابعیت آلمانی معرفی کرده‌اند و تابناک از او به عنوان "مترجم و مشاور انتخاب جشنواره فیلم برلین" یاد کرده است. کمپین حقوق بشر در ایران نیز از خانم دستوری به عنوان "شهروند دو تابعیتی ایرانی – آلمانی" نام می‌برد.
"قطع رویه سینمای جشنواره‌ای"
سایت تابناک روز دوشنبه (۸ آذر/ ۲۸ نوامبر) جلوگیری از سفر مترجم ایرانیِ نماینده برلیناله و ضبط فیلم‌های برگزیده را به اراده‌ای ربط داده بود که قصد دارد سیاست انتخاب فیلم‌ها برای نمایش در جشنواره‌های خارجی را تغییر دهد. نویسنده روند انتخاب فیلم‌های سینمایی ایرانی برای جشنواره‌های خارجی را "غیر شفاف" خوانده و ضبط فیلم‌های ایرانی برگزیده برای برلیناله و جلوگیری از خروج مترجم ایرانی نماینده جشنواره فیلم برلین از ایران را تلویحا در راستای مقابله کردن با آن ارزیابی کرده بود؛ اقدامی که به نوشته‌ی تابناک: «شاید در راستای قطع رویه بلندمدت سینمای جشنواره‌ای در ایران، در دستور کار قرار گرفته است».
روزنامه شرق هم تفسیر "تابناک" را به شکلی دیگر تکرار کرد و در نهایت نوشت: «به نظر می‌رسد با توجه به اتفاقی که یکشنبه نهم آذر در فرودگاه امام افتاد، باید منتظر ماند و دید سینمای ایران امسال هم در این جشنواره حضور پرباری خواهد داشت یا خیر».