ادامه‌ی واکنش‌ها به بحران قفقاز
۱۳۸۷ شهریور ۶, چهارشنبه
یک روز پس از اقدام روسیه در به رسمیت‌شناختن دو منطقه‌ی جدایی‌خواه گرجستان، آمریکا با انصراف از پهلوگرفتن کشتی جنگی‌اش در سواحل بندر پوتی مانع از آن شد که تنش با روسیه به فاز شدیدتری وارد شود. بندر پوتی در شمال سواحل گرجستان در دریای سیاه واقع است و به رغم خروج بخش اعظم نیروهای روسی از آن، راه‌های ورود و خروج بخش شمالی‌اش کماکان در اختیار این نیروهاست.
به گفته‌ی مقامات حاضر در سفارت آمریکا در گرجستان، کشتی جنگی آمریکایی دالاس «از مقامات ارشد پنتاگون» دستور دریافت کرده که در بندر جنوبی گرجستان، یعنی در باتومی پهلو بگیرد، زیرا که لنگرانداختن در بندر پوتی می‌توانسته از سوی روسیه به عنوان رویارویی مستقیم آمریکا با این کشور تلقی شود.
گفت‌وگوی تلفنی آنگلا مرکل و دیمتری مدودیف
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان روز چهارشنبه در تماس تلفنی با دیمتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه از وی خواست که به مفاد قرارداد ۶ ماده‌ای با گرجستان عمل کند و نیروهای این کشور را به طور کامل از مناطقی که بعد از ۷ اوت اشغال کرده است فرابخواند. مرکل در این تماس همچنین اقدام مسکو در به رسمیت‌شناختن آبخاز و اوستیای جنوبی را شدیداَ محکوم کرده است.
در این میان، میخائیل ساکاشاویلی، رئیس جمهور روسیه هشدار داده است که اروپا نباید با اقدام روسیه کنار بیاید. به گفته‌ی وی، « اگر اروپا به این اقدام روی خوش نشان دهد، مسکو رویکرد خود را باز هم تکرار خواهد کرد.» ساکاشویلی که در مصاحبه با روزنامه‌ی بیلد آلمان سخن می‌گفت، حضورش در اجلاس فوق‌العاده سران اتحادیه‌ی اروپا در دوشنبه‌ی آینده را منتفی دانست، زیرا « اگر من گرجستان را ترک کنم، روس‌ها فضای هوایی کشور را می‌بندند و مانع بازگشتم خواهند شد.»
«لزوم اتخاذ یک استراتژی دوگانه»
در همین حال، هانس-گرد پوترینگ، رئیس پارلمان اروپا پیشنهاد کرد که غرب در قبال روسیه یک استراتژی دوگانه پیش گیرد. به گفته‌ی وی از یک سو لازم است که اقدام روسیه در به رسمیت‌شناختن استقلال آبخاز و استیای جنوبی صریح و قاطع محکوم شود و از سوی دیگر، درها برای همکاری و دیالوگ با مسکو کماکان باز بمانند.
تحولات اخیر در مناسبات گرجستان و روسیه، موضوع مذاکرات رهبران مسکو و پکن نیز بوده است. به گزارش تلویزیون دولتی روسیه، دیمتری مدودیف، رئیس جمهور این کشور در حاشیه اجلاس شانگهای در پایتخت تاجیکستان، با هو جین‌تائو همتای چینی خود دیدار کرده و کوشیده است وی را به ضرورت شناسایی استقلال آبخاز و استیای جنوبی متقاعد کند.
نگرانی‌های از تأثیر بحران بر تحولات در خاورمیانه
تأثیر تنش در مناسبات روسیه و غرب بر سمت و سوی تحولات در خاورمیانه نیز یکی از محورهای بحث و ارزیابی محافل سیاسی و کارشناسی غرب است. این نگرانی وجود دارد که تنش یاد شده آرایش قوای جدیدی در منطقه ایجاد کند و ایران، سوریه و حزب‌الله با بهره‌گیری از شکاف میان مسکو و غرب، مواضع سرسختانه‌تری در برابر اسرائیل و آمریکا اتخاذ کنند. حمایت قاطعانه‌ی بشار اسد از مواضع روسیه در بحران قفقاز و اعلام تصمیم به خرید مقدار کلانی تسلیحات از این کشور نشانه‌ای از نزدیکی بیشتر میان دمشق و مسکو تلقی شده است.
در ایران نیز شماری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران آشکارا از اقدام روسیه علیه گرجستان حمایت کرده‌اند، هر چند که وزارت خارجه‌ی ایران، بحران قفقاز را در مواضع رسمی خود ناشی از محاسبات اشتباه قدرت‌های بزرگ دانسته و برای حل آن به دیالوگ و گفتگو فراخوانده است.
از ابتدای بحران قفقاز، دربرخی از رسانه‌های ایران این نظر مطرح بوده که بحران کنونی در مناسبات روسیه و غرب امکان حمایت مسکو از رویکرد آمریکا در برابر پرونده هسته‌ای ایران را بیش از پیش منتفی کرده است. گرچه روسیه قبل از بحران اخیر قفقاز هم چندان تمایلی به تشدید تحریم‌ها علیه ایران نشان نمی‌داد، اما الکساندر سادووینکوف، سفیر روسیه در تهران، در گفتگو با خبرگزاری ایرنا این موضع را صراحت بیشتری بخشیده است. به گفته‌ی سادووینکوف، روسیه از هر قطعنامه‌ی دیگری که ناظر بر تحریم شدیدتر ایران باشد، حمایت نخواهد کرد.