از سرگیری آموزش زبان عبری در مدارس نوار غزه
۱۳۹۱ اسفند ۱, سه‌شنبه
در حالی که پس از ۱۶ سال هنوز تدریس زبان عبری در مدارس کرانه‌باختری رود اردن ممنوع است، جنبش حماس از آغاز سال جاری تحصیلی آموزش آن را در مدارس باریکه غزه آزاد کرده است. کرانه‌باختری رود اردن به وسیله جنبش میانه‌رو الفتح اداره می‌شود و بر باریکه غزه جنبش تندرو حماس حکومت می‌راند.
زبان برای شناسائی دشمن
با توجه به مناسبات نزدیک‌تر الفتح با اسرائيل و خصومت جاری میان حماس و اسرائیل انتظار می‌رفت که آموزش زبان عبری به‌جای باریکه غزه در کرانه‌باختری رود اردن از سر گرفته شود. در گزارشی که نشریه آلمانی زوددویچه سایتونگ در این باره منتشره کرده، از جمله آمده است که حماس، ظاهرا نه به قصد ایجاد تفاهم میان فلسطینی‌ها، بلکه با هدف "شناسائی دشمن" آموزش عبری را آزاد کرده است. بسیاری از معلمان زبان عبری فلسطینی‌هائی هستند که سال‌ها در اسرائيل زندانی بوده و عبری را در زندان آموخته‌اند.
جنبش حماس در منشور خود خواستار نابودی اسرائیل است. بنابراین، بی تردید اجازه آموزش عبری را با هدف ایجاد تفاهم میان فلسطینی‌های و اسرائیلی‌ها اغاز نکرده است. استراتژی حماس را، یکی از معلمان فلسطینی زبان عبری چنین خلاصه می‌کند: «آن‌ها دشمن ما هستند و سرزمین‌مان را اشغال کرده‌اند. شاگردان من باید دست‌کم بفهمند آن‌ها درباره ما چه می‌گویند.»
باریکه غزه با یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت از زمان حاکمیت یکجانبه جنبش حماس بر این منطقه به وسیله اسرائيل محاصره اقتصادی شده است. تا پیش از سال ۲۰۰۵ هنوز ۷ هزار یهودی مهاجر در باریکه‌غزه زندگی می‌کردند و هزاران فلسطینی در اسرائيل به کار اشتغال داشتند. کارفرمایان اسرائیلی به‌خاطر پائین بودن دستمزد کارگران فلسطینی از همکاری آن‌ها استقبال می‌کردند.
یت خصمانه، نتیجه دوستانه
اکنون، حماس با هدف "فهمیدن دشمن" آموزش زبان عبری را برای ۷۵۰ دانش‌آموز در ۱۶ مدرسه باریکه غزه آزاد کرده است. تعداد مدارسی که عبری آموزش می‌دهند بی‌تردید افزایش خواهد یافت. این موضوع می‌تواند برخلاف خواسته حماس در دراز‌مدت به تفاهم بیشتر میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها کمک کند.
سمیه النخالا معلم زنی که کتاب‌های آموزش زبان عبری را نیز خود تدوین کرده، می‌گوید:«باید این کار را خیلی زودتر آغاز می‌کردیم.» او معتقد است که تدریس کتاب‌هائی که اسرائيلی‌ها برای مدارس خودشان تهیه می‌کنند درست نیست. او دوست ندارد درباره سیاست نظر بدهد.
جنبش حماس، شعارهای خصمانه‌ای را نیز در متون درسی عبری ویژه دانش‌‌آموزان باریکه غزه جا داده است، اما سمیه سعی می‌کند خود را از آن‌ها دور نگه دارد. این معلم فلسطینی می‌گوید:«هیچکس نمی‌تواند آینده را پیش‌بینی کند. ما به‌شدت هم نزدیک هستیم و زندگی‌مان به یکدیگر پیوسته است. زبان، ایجاد ارتباط را آسان می‌کند.»
ریشه‌های مشترک عربی و عبری
محمد سیام دانش‌آموز ۱۴ ساله به گزارشگر زوددویچه تسایتونگ گفته است:«عبری زبان ساده‌ای است و به راحتی می‌شود آن را یاد گرفت. بسیاری از واژه‌های این زبان با عربی هم ریشه‌اند و هردو زبان سامی هستند.» محمد در عین‌حال شعار حماس را هم تکرار می‌کند:«ما قواعد اسلامی را رعایت می‌کنیم که می‌گوید: وقتی زبان دشمن را بلد باشی، امنیت داری.»
بسیاری از کالاهائی که در فروشگاه‌های غزه به فروش می‌رسند از اسرائیل وارد می‌شوند و نام اسرائيلی دارند. بهای آن‌ها نیز با واحد پول اسرائیل پرداخت می‌شود. به این ترتیب آموزش زبان اسرائيلی به زندگی روزمره فلسطینی‌ها نیز کمک می‌کند. اما محمد برای این کار امتیاز دیگری هم قائل است: «شاید روزی خواستم به سفر بروم. آنوقت این زبان به من کمک می‌کند.»