تا چند ساعت دیگر تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، درباره توافق اتمی با ایران اعلام می‌شود. اینکه آیا آمریکا اصولا می‌تواند به طور یک‌طرفه این پیمان را نقض کند یا نه، پرسشی است که پاسخش چندان به نفع ایران نیست.
سعید محمودی، استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه استکهلم، به دویچه‌وله می‌گوید: «برجام یک معاهده حقوقی نیست که قابل نقض حقوقی باشد بلکه توافقی سیاسی است بین کشورهایی که آن را امضا کرده‌اند و مفهومش این است که طرفین توافق قول سیاسی به هم داده‌اند تا آنچه را امضا کرده‌اند عمل کنند. یک توافق سیاسی را هر زمان که یکی از طرفین بخواهد می‌تواند نقض کند و از آن خارج شود و هیچ آثار حقوقی هم نخواهد داشت.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در صورت خروج آمریکا از برجام، در داخل این توافق اما راهکاری برای شکایت ایران در نظر گرفته شده؛ کمیسیون رسیدگی به نقض توافق هسته‌ای. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، شکایت به این کمیسیون را به عنوان یکی از راهکارهای ایران در صوت خروج آمریکا از برجام در نظر گرفته است.
راه دیگر مورد نظر ایران خروج از ان‌پی‌تی (پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی) است. به گفته سعید محمودی ایران این حق را دارد و بر اساس پیمان ان‌پی‌تی هر کشوری می‌تواند هر زمان بخواهد از آن بیرون بیاید. اما به گفته او باید بسیار با احتیاط به آن نگاه شود و داشتن این حق به خودی خود به این معنی نیست که بیرون آمدن از این پیمان به نفع ایران هم هست.
گذشته از واکنش ایران به بیرون آمدن احتمالی آمریکا از برجام، سعید محمودی معتقد است اصولا خروج آمریکا از برجام به نفع آمریکا نیست. او دو دلیل برای این امر ذکر می‌کند.
بیشتر بخوانید: تاکید سه کشور اروپایی بر پایبندی به برجام "حتی بدون آمریکا"
اول اینکه به گفته او اگر امریکا در برجام بماند می‌تواند با همین فشارهایی که تا کنون بر ایران وارد شده نتایجی را که می‌خواهد به دست آورد و فشارها به خودی خود ایران را به جایی می‌رسانند که مورد نظر ترامپ است.
دلیل دیگر او مکانیسمی است که آمریکا می‌تواند در صورت ماندن در برجام از آن استفاده کند: «در داخل برجام یک مکانیسم حل اختلاف پیش‌بینی شده که اگر هر کشوری این مکانیسم را به کار بیندازد نهایتا ظرف دوماه می‌تواند وضع را به جایی برساند که با یک قطعنامه اجباری شورای امنیت نه تنها تحریم‌های امریکا بلکه تحریم‌های شورای امنیت هم مجددا برقرار شود.»
این استاد حقوق بین‌الملل نتیجه می‌گیرد که "هیچ آدم عاقلی در این شرایط از برجام خارج نمی‌شود چرا که با خروج از این توافق این امکان را از دست خواهد داد".