اسپانیا پنج سال پس از بمب‌گذاری‌های مادرید
۱۳۸۷ اسفند ۲۱, چهارشنبه
بمب‌گذاری‌های مهیب مادرید در روز ۱۱ مارس سال ۲۰۰۴ نه تنها فاجعه‌بارترین سوقصدها در اسپانیا بود، بلکه سبب شد نقطه عطفی در سیاست امنیتی و ضدترور این کشور پدید آید. از آن پس بود که دستگاه امنیتی و پلیس دچار دگرگونی‌های ساختاری شدند و همکاری‌های آنان در چارچوبی تازه هماهنگ گردید. بازداشت ۳۷۰ فرد مظنون در ارتباط با فعالیت‌های تروریستی، نشان می‌دهد که این تغییر و تحولات نتیجه‌بخش بوده است.
با وجود این، اسپانیا پنج سال پس از بمب‌گذاری‌های مادرید، بیش از گذشته در تیرس گروه‌های ترویستی قرار دارد و شاهد فعالیت‌های آنان است. یکی از مقام‌های بلندپایه پلیس اسپانیا حتی می‌گوید: «خطری که از سوی ترویست‌ها متوجه اسپانیاست، هرگز به این بزرگی نبوده است.»
یکی از نهادهای محوری مبازره با تروریسم، مرکز هماهنگ‌سازی اقدامات ضدتروریستی است که مقر آن در شمال شرقی مادرید واقع است. این مرکز در تلاش است که یک گام از تروریست‌ها جلوتر باشد. اسپانیا همچنان آماج حملات تروریستی است و کمتر ویدئویی از سوی القاعده منتشر شده که در آن نامی از اسپانیا به میان نیامده باشد.
پلیس اسپانیا موفق شده است در طی سال‌های گذشته، دست کم از وقوع پنج سوءقصد جلوگیری کند، از جمله سوءقصدی که قرار بود متروی شهر چندمیلیونی بارسلون را تکان دهد. البته اسپانیا یکی از مراکز لوجیستیکی گروه‌ها و دسته‌های تروریستی محسوب می‌شود که در تلاشند سوءقصدهای خود در نقاط مختلف جهان را از آن‌جا آماده سازند و همچنین هواداران تازه‌ای جذب کنند.
بسیاری از ردپاهای شبکه‌های تروریستی به استان کاتالونی ختم می‌شود. سوقصدهایی که در ماه نوامبر سال گذشته (۲۰۰۸) روی داد، به دست یک پاکستانی تدارک دیده شده بود که سالیان زیادی به عنوان یک تاجر در یکی از محله‌های قدیمی بارسلونا فعالیت داشت.
بالتازار گارزون، یکی از قاضیان اسپانیا می‌گوید: «جعل کارت‌ها و مدارک، ارسال پول و همچنین مخفی‌کردن اعضای دیگر گروه‌ها، از وظایف و مسئولیت‌های اصلی شبکه‌های تروریستی فعال در اسپانیا محسوب می‌شود.»
پس از سوءقصدهای مهیب ۱۱ مارس ۲۰۰۴ بود که ادارات امنیتی اسپانیا همکاری تنگاتنگ با یکدیگر را آغاز کردند. در آن زمان حدود یکصد متخصص و کارشناس تروریسم اسلامی در اسپانیا وجود داشت که شمار آنها در حال حاضر ۱۳ برابر شده است. از آن گذشته اسپانیا، همکاری‌های خود با کشور‌های دیگر را در عرصه مبارزه با تروریسم تقویت کرده و با تکیه به آن توانسته است، موفقیت‌هایی در زمینه ضدترور کسب کند.
علیرغم این تغییر و تحولات اساسی، مبارزه با ترریسم روز به روز دشوارتر می‌شود، چرا که هسته‌های تروریستی روز به روز کوچکتر، مستقل‌تر و در عین حال منسجم‌تر می‌شوند. از سوی دیگر پلیس اسپانیا به سختی می‌تواند ماموران مخفی خود را وارد این دسته از گروه‌ها کند.
به همین خاطر است که کسانی که در عرصه مبارزه با تروریسم فعالیت دارند، این روند را با قانع‌بینی دنبال می‌کنند و هشدار می‌هند که علیرغم وجود چند موفقیت، خطر وقوع سوءقصدهای تروریستی، به مراتب بیشتر از گذشته وجود دارد.