اعضای شبکه ناسیونالیست‌های افراطی ترکیه در دادگاه

اوایل تابستان گذشته (ژوئیه) بود که اعلام شد دستگاه قضایی ترکیه علیه ۸۶ نفری که مظنون به براندازی دولت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه هستند، اقامه دعوا کرده است. این افراد عضو گروه ناسیونالیست افراطی "ارگنکون" هستند. در آن زمان آیکوت چنگیز انگین، دادستان کل، در استانبول اعلام کرد که این شکایت به اتهام تشکیل یک گروه تروریستی مسلح برای کودتا علیه دولت ترکیه طرح شده است. در دادخواست برای افراد اصلی گروه یادشده، تقاضای حبس ابد شده بود. دستگیری اعضای گروه "ارگنکون" ، شکایت محافل راست در ترکیه علیه حزب حاکم – عدالت و توسعه (AKP) - را در پی داشت. کمالیست‌ها این حزب را متهم می‌کنند که در تلاش است ترکیه را به کشوری اسلامی تبدیل کند.

"ارگنکون" نام تشکیلاتی است که در ترکیه از آن به عنوان "دولت زیرین" یاد می‌شود. یک گروه ناسیونالیست افراطی که در ساختار نظامی و سیاسی این کشور – هم‌چون ارتش، پلیس و دستگاه قضایی - رخنه کرده و بر ضد هر عاملی که ترکیه و "ترکیت" را به خطر بیاندازد، اقدام نظامی می‌کنند. اعضای این گروه ۸۰ نفر هستند که در میان آنها نام چهار ژنرال سابق ارتش ترکیه و بسیاری از وکیلان برجسته این کشور نیز به چشم می‌خورد.

از جمله اتهاماتی که به اعضای "ارگنکون" وارد شده، متوجه ژنرال سنر اروئیگور و ژنرال هورسیت تولون است. این دو متهم به برنامه‌ریزی چندین مورد کودتا هستند. در یک مورد از براندازی‌های نظامی بنا بود در ابتدای ماه ژوئیه گذشته راهپیماهایی در بیش از ۴۰ شهر ترکیه سازماندهی شوند که بنا بود برخی از این راهپیمایی‌ها با برنامه قبلی به خشونت کشیده شوند. حمله به مردم عادی و بر هم ریختن نظم شهرها هم از جمله برنامه‌های دیده شده در جریان تظاهرات‌ها بودند.

یکی از اعضای دستگیر شده این گروه که خود هم وکیل است، سال‌ها بود از برخی چهره‌های ترک، به دلیل خدشه‌دار کردن "ترکیت" انتقاد می‌کرد. در میان این افراد می‌توان از اورهان پاموک (Orhan Pamuk) و الیف شفق (Elif Shafak) ، نویسنده، و هارنت دینک (Hrant Dink) ، روزنامه‌نگار ارمنی‌تبار نام برد که سال گذشته کشته شد.

گفته می‌شود که علاوه بر قتل دینک، در ترور سانتورو (Santoro) ، کشیش ایتالیایی، و سه کارمند از یک انتشارات پروتستانی در مالاتیا هم رد پایی از گروه "ارگنکون" دیده می‌شود. این گروه هم‌چنین متهم است که حمله‌ای علیه پاموک، دارنده نوبل ادبی ترکیه را نیز در برنامه داشت. هنگامی که به آندرآ سانتوروی ۶۱ ساله در مقابل کلیسای کاتولیک "سن ماریا" در شهر ترابزون (Trabzon) در سواحل دریای سیاه در شمال شرقی ترکیه، شلیک شد، گفته می‌شد که ترور وی با انتشار کاریکاتورهای حضرت محمد در ارتباط بوده است.

ارگنکون، نامی در دل افسانه‌های ترکیه

این که نام این گروه راست افراطی در کجا ریشه دارد هم جالب است. نام "ارگنکون" که ریشه آن نامشخص است، در افسانه‌ای آمده که مبنای اسطوره قومیت ترک است. در این افسانه آمده است که ترک‌های گوگ (Gök) پس از آن‌که سرزمینشان را در مصاف با چین از دست دادند، در جستجوی اقامتگاه دیگری برآمدند. آنان برای بقا و تشکیل دولتی تازه با مخاطرات فراوانی روبه‌رو شدند. در یک مورد گرگی خاکستری در کوهستان راهنمای آنان می‌شود. آنان سرانجام به دره‌ای به نام "ارگنکون" می‌رسند و دوره جدید ترکیت را آغاز می‌کنند که بنا به پندار ناسیونالیست‌ها تا ترکیه امروزی ادامه یافته است.

علیه افراد ارگنکون، شکایتی ۲۴۵۵ صفحه‌ای تنظیم شده است که با توجه به حساسیت موضوع نمی‌توان تاریخ دقیقی برای صدور حکم متهمان تعیین کرد. سازمان مدافعان حقوق بشر بر این عقیده است که این محاکمه می‌تواند زوایای تاریک نقش دوگانه ارتش ترکیه را در این کشور روشن کند.