افزایش خطر سوانح هوایی

در سال ۲۰۱۰ میلادی حدود ۲ هزار سانحه‌ی هوایی قریب‌الوقوع در آمریکا ثبت شده است. در این موارد هواپیما‌های کمتر از ۵ هزار متر از یکدیگر فاصله داشته و یا اینکه ارتفاع میان آنان کمتر از ۳۵۰ متر بوده است. این دو عدد، شاخص استانداردهای ایمنی در ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پروازهای هوایی به شمار می‌آیند.

بر اساس گزارش اداره ترافیک هوایی آمریکا (FAA) در این میان ۴۴ مورد بسیار خطرناک بوده‌اند. ۱۵ خطر سانحه‌‌ی هوایی نیز تنها در محدوده واشنگتن، پایتخت آمریکا رخ داده است.

شاید با توجه به ۱۳۰ میلیون پرواز در سال گذشته در آمریکا گفته شود که ۲ هزار سانحه‌ی احتمالی آماری ناچیز محسوب می‌شود، اما نباید فراموش کرد که در صورتی‌که همه این خطرات به سانحه‌ای هوایی منجر می‌شدند، آمریکا با چه فاجعه‌ای هم‌اکنون روبرو بود.

مسئولان اداره ترافیک هوایی آمریکا ضمن تایید این آمار از گفت‌وگو با رسانه‌های عمومی خودداری کردند. رندی بابیت، سرپرست اداره ترافیک هوایی آمریکا در چند ماه پیش در نشستی در جمع خلبانان آمریکایی گفت: «ما به کمک دستگاه‌ها و فناوری جدید می‌‌توانیم از بروز بسیاری سوانح جلوگیری کنیم، اما ما قادر نیستیم که از بی‌دقتی انسانی و حواس‌پرتی خلبانان ممانعت کنیم.»

نمونه‌هایی باورنکردنی از سوانح احتمالی

ماموران برج مراقبت در فرودگاه "جان اف کندی" نیویورک تنها با تلاش و خوش‌اقبالی زیادی موفق شدند که از تصادم دو هواپیما جلوگیری کنند. برای نمونه در ماه ژوئیه ۲۰۱۰ میلادی خلبان یک شرکت هواپیمایی اکوادور قصد فرود بر باندی در فرودگاه جان اف کندی را داشته، بی آنکه متوجه برخاستن هواپیمایی دیگر در همان لحظه از همین باند شود.

آنچه باعث شگفتی است، ماموران مراقب پرواز ابداَ متوجه این تصادم قریب‌الوقوع نبوده و تنها پس از هشدارهای خلبان دیگری که شاهد این اشتباه بوده، توانستند از این تصادم هولناک جلوگیری کنند.

در ژوئیه سال گذشته حادثه‌‌ی خطرناک‌تری نیز از فرودگاه میناپولیس در آمریکا گزارش شده است. در فرودگاه میناپولیس در دو باند موازی یک هواپیمای مسافربری و یک هواپیمای باری همزمان از زمین برخاسته و هر دو در مانوری برای اوج‌گیری به سمت راست چرخش می‌کنند. در این مانور تنها ۱۷ متر فاصله میان دو هواپیما وجود داشته و مسافران از صدای بلند غرش موتور هواپیمای باری به وحشت می‌افتند.

در این مورد تنها خوش‌اقبالی مانع از فاجعه‌ای مرگبار می‌شود. تحقیقات بعدی روشن می‌کند که ماموران مراقب پرواز در حال تعویض شیفت روزانه‌ی خود بوده و هیچ نظارتی در این زمان بر تردد هوایی در فرودگاه نداشته‌اند.

سهل‌انگاری در رعایت ضوابط ایمنی پرواز

بر اساس ارزیابی داخلی اداره ترافیک هوایی آمریکا، که از سوی روزنامه واشنگتن پست انتشار یافته، رندی بابیت از نحوه‌ی آموزش و کار ماموران مراقب پرواز به شدت انتقاد کرده است. بنا به نوشته این روزنامه، وی گفته است که «سهل‌انگاری در رعایت قواعد و ضوابط ایمنی پرواز در مقیاسی گسترده رشد یافته است.»

به گفته کارشناسان این موضوع تنها دلیل قصور ماموران مراقب پرواز نیست. حدود ۵۱ درصد از تصادمات احتمالی مربوط به تغییر سالانه ماموران مراقب پرواز است. بازنشستگی گسترده ماموران باتجربه سبب خلا‌ء در ایمنی پروازها شده و به علت کمبود امکانات مالی، آموزش ماموران مراقب نیز پس از استخدام آنان صورت می‌گیرد. این واقعیت سبب می‌شود که درصد خطاها به نحو چشمگیری افزایش یابد.

آخرین سانحه‌ی قریب‌الوقوع در سال گذشته از آلاسکا گزارش شده است. در این مورد خطرناک یک هواپیمای ایرباس تنها چند متر از خطر تصادم با یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ با صدها مسافر فاصله داشته است. به گفته این گزارش تنها یک معجزه ‌از وقوع یک حادثه مرگبار در پایان سال میلادی گذشته جلوگیری کرد.