افزایش قیمت‌ها در اروپا و دلایل آن
۱۳۸۷ اردیبهشت ۲, دوشنبه
روز پنجشنبه هفته گذشته (۱۷ آوریل) رسانه‌های آلمانی گزارش دادند که میزان تورم در ماه مارس امسال به ۶ / ۳ رسید. این، در پانزده سال گذشته سابقه نداشته است.
گران شدن کالاهای مصرفی، تنها، مشکل آلمان نیست. براساس گزارش رسانه‌ها، میانگین افزایش قیمت در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، اکنون به حدود سه و نیم درصد رسیده است.
محافل اقتصادی پیش بینی می‌کنند که نرخ کالاها همچنان افزایش یابد. این افزایش قیمت در درجه نخست، مواد غذائی و سوخت را در برمی‌گیرد که بیش از همه زندگی را بر طبقات کم‌درآمد سخت خواهد کرد؛ مثل بیکاران، بازنشستگان و دریافت‌کنندگان کمک‌های اجتماعی.
سوخت گیاهی
پراهمیت‌ترین محرک گرانی، افزایش بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی است. این امر اکنون یک عارضه جانبی بی‌سابقه نیز یافته است: در بسیاری از کشورهای جهان، به دلیل گرانی سوخت فسیلی و عدم دسترسی به انرژی‌های بازتولیدشونده، تولید سوخت گیاهی در دستور کار قرار گرفته است.
برای تولید سوخت گیاهی، اراضی کشاورزی به جای تولید مواد غذائی مهمی مثل گندم، ذرت و برنج به زیر کشت گیاهانی می‌روند که از آن‌ها بتوان الکل، اتانول یا دیزل گیاهی تولید کرد. نتیجه این رویکرد کاهش تولید مواد غذائی اصلی است. هم اکنون در اصلی‌ترین مراکز کشت برنج جهان، یعنی تایلند، ویتنام و اندونزی، برنج کمیاب شده و دولت‌ها را مجبور به ممنوعیت یا محدودیت صدور آن ساخته است.
رویکرد جهان به سوخت نباتی، نتیجه مستقیم گرانی انرژی‌های فسیلی است. اثر منفی این رویکرد بر تولید مواد غذائی چنان شدید است که مسئول تغذیه سازمان ملل متحد اخیرا تولید سوخت نباتی را "جنایت علیه بشریت" خواند. به گزارش روزنامه آلمانی تاگس اشپیگل، حتی مدیران صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی از تولید سوخت گیاهی، به عنوان رقابت غذائی میان انسان و ماشین نام بردند. کمیسیون اتحادیه اروپا نیز قطع یارانه کشت گیاهان انرژی‌ساز را از تصویب گذراند.
کنترل دستمزدها
هفته گذشته یک عضو هیئت‌مدیره بانک مرکزی اروپا، ضمن هشدار نسبت به خطرات گرانی شدید کالاهای مصرفی، خواستار کنترل افزایش دستمزدها در سطح اتحادیه اروپا شد. وی در جریان کنفرانسی که در بروکسل برپا شد گفت:
«افزایش دستمزدها در برخی از کشورهای عضو اتحادیه، نباید الگوی کشورهای فقیرتر آن قرار گیرد».
مساله افزایش یا عدم افزایش دستمزدها و گرانی کالاهای مصرفی، در سطح اتحادیه اروپا به دور‌باطلی تبدیل شده است که کنترل‌پذیر نیست. گرانی، قدرت خرید خانواده‌ها را کاهش داده و به این دلیل است که کارمندان و کارگران برای دریافت دستمزد بیشتر به پا خاسته‌اند. اما بر اساس قانونی نانوشته، به محض آن که دستمزد بخش‌هائی افزایش می‌یابد، قیمت کالاها نیز بالا می‌رود. صرفنظر از نگرانی رهبران بانک مرکزی اروپا، محافل اقتصادی دلیل اصلی گرانی را نه در افزایش دستمزدها، بلکه در مشکل سوخت جست‌وجو می‌کنند.
ضعف دلار
در چنین شرایطی، دبیرخانه اوپک روز پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد که میانگین بهای هر بشکه نفت این سازمان در بازارهای جهانی، به ۱۰۶ دلار و ۶۵ سنت رسیده است. دبیرخانه اوپک دلیل افزایش قیمت نفت‌خام را ضعف دلار اعلام کرد. روز پنجشنبه هفته گذشته، ارزش هر یورو به یک دلار و ۶۰ سنت رسید.
در این میان، اوپک پیش بینی‌کرد که تقاضای نفت در بازارهای جهانی، امسال نیز مثل سال گذشته به طور متوسط روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه افزایش می‌یابد و در نتیجه، جهان به روزی ۸۷ میلیون بشکه نفت نیاز خواهد داشت.