افغانستان: تامين امنيت، مبارزه با كشت خشخاش و توليد مواد مخدر

تامين امنيت

در زمينه تامين امنيت در افغانستان راهى بس دشوار پيش روى نيروهاى موتلف، سپاهيان ناتو و همچنين دولت كنونى افغانستان قرار دارد. ماه هاست كه نيروهاى ائتلاف در جستجوى فرماندهان شبكه تروريستى القاعده در مرز ميان دو كشور افغانستان و پاكستان هستند و ناكامى آنها در اين مورد، به شدت آزارشان مى دهد. به همين دليل است كه حامد كرزاى رئيس جمهور افغانستان، برگزارى انتخابات سراسرى در كشور را براى انتخابات مجلس و رياست جمهوري، چند ماه به تاخير انداخت، زيرا در حال حاضر امنيتى جدى براى برقرارى انتخابات در اين كشور وجود ندارد. به قتل رسيدن پسر اسماعيل خان، فرماندار استان هرات، كه خود وزير دولت كرزاى بود، و درگيرى هاى خونين پس از آن ميان جنگ سالاران موجود در اين كشور، يك بار ديگر عدم امنيت را در اين كشور فقير آسيايى نمايان تر ساخت. قرار است اين انتخابات در ماه سپتامبر برگزار شود.

هنوز امكانات تكنيكى براى برگزارى انتخابات در كشور ناممكن است، زيرا امكان راى دادن براى واجدان شرايط، كه تعدادشان در سراسر افغانستان بيش از ده ميليون نفر است، مهيا نيست. به همين جهت ايالات متحده آمريكا تصميم دارد مراكز راى گيرى را از ۵۰ به ۴۰۰۰ مركز در سراسر كشورافزايش دهد، تا امكان راى دادن براى همه واجدان شرايط مهيا گردد.

دليلِ ديگر در برگزار نشدن انتخابات در كشور، نبود و يا كمبود قدرت نيروهاى ارتش و پليس افغانستان است. در حال حاضر افغانستان ارتشي۱۰ هزار نفره دارد. قرار است اين ارتش تا ماه ژوئن سال جارى ميلادي، يعنى تا سه ماه ديگر، ظرفيتى حدود ۱۰۰ هزار نفر را بيابد. يعنى بايد تا سه ماه ديگر ۹۰ هزار عضو جديد به اين ارتش بپيوندند. همين سربازانند كه بايد امكانات لازم را براى تامين امنيت انتخابات در ماه سپتامبر سال جارى ميلادى تامين كنند.

يكى ديگر از اقدامات دولت افغانستان براى برقرارى امنيت در كشور خلع سلاح نيروهاى مسلح در كشور است. دولت افغانستان در نظر دارد تا پايان سال جارى ميلادي، ۴۰ هزار نفر از افراد مسلح موجود در كشور را ، كه سلاح هايى غير قانونى در اختيار دارند، خلع سلاح كند و از اين طريق به تامين امنيت كشور كمك كند. آينده مشخص خواهد ساخت كه تا چه حد دولت اين كشور موفق به انجام اين همه اقدامات ضرورى براى برقرارى امنيت در كشور خواهد شد؟

مبارزه با كشت خشخاش، توليد ترياك و قاچاق مواد مخدر در افغانستان

مسئله بعدى بسيار مهم در كنفرانس افغانستان، مبارزه با كشت خشخاش، توليد ترياك و قاچاق مواد مخدر در افغانستان بود. سازمان ملل متحد اعلام كرده است كه در سال ۲۰۰۳ ميلادى فقط در افغانستان ۳۶۰۰ تن خشخاش توليد شده است. مزارع كشت خشخاش در افغانستان، سه چهارم كل مساحت زير كشت خشخاش را در سطح جهان در بر مى گيرد. گفتنى ست كه مراكز عمده كشت خشخاش در شمال افغانستان قرار دارند. فقط در استان هرات ۱۲۵۷۸ هكتار زمين زير كشت خشخاش قرار دارد و ترياك به دست آمده در اين استان ۱۴ درصد كل توليدات ترياك كشور، يعنى حدود ۵۰۸ تن برآورد مى شود.
برنامه ترك اعتياد پيشنهادى آمريكا در افغانستان، اگرچه در كشورهاى ديگر جهان با شكست روبرو شده، مورد قبول كامل سيد حسين انواي، وزير كشاورزى افغانستان قرار گرفته است. بايد خاطر نشان كرد كه مبارزه با كشت خشخاش و توليد ترياك در افغانستان به عهده نيروهاى نظامى كشور انگليس قرار دارد، اما آمريكائيان مستقر در اين كشور، از شيوه مبارزه نيروهاى انگليسى با كشت خشخاش در افغانستان راضى نيستند. كالين پاول، وزير امور خارجه آمريكا هفته گذشته اعلام كرد كه نيروهاى انگيسى در مورد تخريب مزارع كشت خشخاش برخوردى جدى نمى كنند و حاضر نيستند با باندهاى قاچاق ترياك در اين كشور دربيفتند.

به همين جهت نيروهاى آمريكايى از وزارت كشور افغانستان خواسته است تا خود سازمانى را براى مبارزه با مواد مخدر در اين كشور تاسيس كند و دولت آمريكا نيز در اين مورد متعهد شده است تا طى دو سال آينده، براى نابودى مزارع حشحاش و در اختيار گذاردن اين مزارع براى ديگر توليدات كشاورزي، ۴۰ ميليون دلار در اختيار مقامات اين كشور قرار دهد. دولت افغانستان اما طبق محاسباتش به اين نتيجه رسيده است كه ممانعت با كشت خشخاش و مبارزه با توليد ترياك در سطح كشور فقط در سال جارى ميلادي، مبلغى معادل ۵،۴ ميليارد دلار هزينه مى برد.

امين فرهنگ، وزير بازسازى افغانستان، و يكى از شركت كنندگان كنفرانس برلين، در گفتگويى با تلويزيون سراسرى آلمان در اين مورد گفت: “اهميت مبارزه با مواد مخدر براى ما به اندازه مبارزه با تروريسم است، اما مبارزه با كشت خشخاش را نمى توان فقط با زور سامان داد، زيرا زمين هاى زير كشت خشخاش به خان ها و جنگ سالارانى تعلق دارند كه بيشر آنها هواداران طالبان و يا القاعده هستند.”

براى كشاورزان كار در مزارع خشخاش تنها محل درآمد براى سير كردن شكم افراد خانواده شان است و به همين جهت آنها با علاقه تمام به اين كار اشتغال دارند و حاضر به از دست دادن كار روى مزارع خشخاش نيستند.

خانم هايدمارى ويچورك تسويل، وزير كمك هاى عمرانى آلمان، براى مبارزه با كاشت خشخاش در افغانستان پيشنهاد مى كند كه در مرحله نخست، بايد مزارع خشخاش را به مزارع كشت محصولات ديگر تبديل كرد و در صورت ناموفق بودن اين طرح و طرح هاى مشابه آن ، اين مزارع بايد ويران گردند.

اين ديدگاه خانم هايدمارى ويچورك تسويل، وزير كمك هاى عمرانى آلمان، موافق روش پيشنهادى آمريكا و دولت افغانستان و شخص حامد كرزاى در مورد مبارزه با كشت خشخاش است. اين ديدگاه اما با مخالفت سازمان هاى غير دولتى فعال در افغانستان روبروست.

خانم باربارا اشتاپلتون، يكى از اعضاى سازمان هاى غير دولتى فعال در افغانستان، كه در كنفرانس افغانستان در شهر برلين نيز شركت داشت، پس از پايان كنفرانس، مراتب تعجب خود را از سخنرانى حامد كرزاي، رئيس جمهور افغانستان، د رمورد مبارزه با كشت خشخاش و توليد مواد مخدر در افغانستان ابراز داشت و گفت: پرزيذنت كرزاى در مبارزه براى نابودى مزارع كشت خشخاش، خواستار كمك هاى بى دريغ آمريكا و اتحاديه اروپا شده. البته اين كمك ها ضررى ست ، اما در اين رابطه كرزاى گويى فراموش كرده است كه كار در مزارع خشخاش تنها محل درآمد اقشار پائينىِ افغانستان است و سال هاى متمادى طول مى كشد تا اين مزارع با طرح هاى حساب شده، به كشت محصولات ديگرى اختصاص يابند. بنابراين با عملى ساختن اقدامات زورگويانه در اين زمينه، اين خطر وجود دارد كه كشاورزان، كه نگران زندگى خود هستند، پشتيبانى خود از دولت مركزى پايان داده و با نيروهاى مخالف دولت همكارى كنند.

بايد گفت كه يكى از اقدامات قابل توجهى كه در اين كنفرانس اتفاق افتاد و از طرف كارشناسان امور منطقه بسيار مثبت ارزيابى شد، امضاى تفاهم نامه اى بود كه كشورهاى همسايه افغانستان با اين كشور در مورد مبارزه مشترَك با قاچاق مواد مخدر امضا كردند. اين تفاهم نامه را هر شش كشور همسايه افغانستان، يعنى ايران، چين، تركمنستان، تاجيكستان، ازبكستان و پاكستان امضا كردند.