اقتصاد سوریه در آستانه بحران

آخرین آمار سازمان ملل، از کشته شدن دستکم ۲۶۰۰ نفر در تظاهرات و درگیری‌های خیابانی در سوریه حکایت می‌کنند. بسیاری ناظران می‌گویند که شمار واقعی کشتگان از این بیش‌تر است.

 دورنمایی برای سقوط اسد به چشم نمی‌خورد، اما تداوم اعتراض‌ها عرصه‌ی بس حساس مالی در رژیم سوریه را دستخوش مشکل خواهد کرد. اقتصاد سوریه که بخش وسیعی از آن را نزدیکان اسد اداره می‌کنند، می‌تواند با استمرار تظاهرات به بحرانی عمیق مبتلا شود.

دولت سوریه هم‌چنان از رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در سال جاری می‌گوید، اما کارشناسان اقتصادی با خوشبینانه دانستن این تصور،  کاهش دستکم ۵ درصد در رشد اقتصادی سوریه را ناگزیر می‌دانند.  یک هفتم تولید ناخالص داخلی سوریه با رقمی معادل ۶۰ میلیارد دلار،  درآمد حاصل از گردشگری در سوریه بوده است.  افت صدور نفت و قطع سرمایه‌گذاری‌های خارجی  چشم‌انداز اقتصادی سوریه را تیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از پیش می‌کند. قیمت سهام در بازار بورس سوریه نیز از آعاز سال به نیم بها تقلیل یافته است.

 هرگونه تغییر در رشد اقتصادی سوریه، اثری مستقیم در بودجه این کشور خواهد گذاشت و این، دست دولت سوریه برای گشاده دستی و جلب رضایت توده مردم را بسته‌تر خواهد کرد. حساسیت موضوع در آن است که حاکمیت سوریه از آغاز سال، حقوق کارمندان دولت را افزایش چشمگیری داده و یارانه مواد غذایی و بنزین را نیز بیشتر کرده است.

ناظران اقتصادی برآورد می‌کنند که کسر بودجه امسال سوریه بالغ بر هشت درصد تولید ناخالص داخلی این کشور خواهد شد. به پیش‌بینی آنها، در صورت آرام نشدن اوضاع، بحرانی اقتصادی تا شش ماه آینده گریبان رژیم سوریه را خواهند گرفت.

عدم آمادگی اسد برای مصالحه

با وجود مخالفت روسیه با تحریم جهانی سوریه، تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه سوریه می تواند آثار مخربی بر اقتصاد این کشور بگذارد. یک پنجم صادرات نفتی سوریه تاکنون به کشورهای اروپایی ارسال شده‌اند.

وخامت اقتصاد سوریه به افزایش نارضایتی عمومی منجر خواهد شد و حاکمیت سوریه باید نگران آن باشد که قشرهای ممتاز اجتماعی نیز در آینده به صف معترضان بپیوندند.

 با این همه به‌نظر نمی‌رسد که بشار اسد قصد عقب نشینی و مصالحه در برابر فشارهای داخلی و خارجی را داشته باشد. اسد پاسخ مطالبات مردم خود را با سرکوب آنها داده است. تلاش‌های میانجیگرانه روسیه و اتحادیه عرب برای تخفیف بحران اجتماعی کنونی در سوریه نیز ناکام مانده‌اند. اینک اپوزیسیون سوریه به چیزی کمتر از سقوط اسد رضایت نمی‌دهد.

MDM/FW