امید به روگردانی از مجازات اعدام در آمریکا

در سال گذشته (۲۰۰۸)، بنابر آماری که "عفو بین‌الملل" منتشر کرده در سرتاسر جهان دست کم ۲۳۹۰ تن اعدام شده‌اند. بیشترین اعدام‌ها در آسیا بوده است. چین و ایران از این نظر نام‌آورند. در اروپا، فقط در روسیه‌ی سفید مجازات اعدام برقرار است. ایالات متحده‌ی آمریکا، جزو آن ۶۴ کشوری است که هنوز این نحوه‌ی کیفردهی در آن اِعمال می‌‌شود.

امیدی واقعی

امیدی نمی‌رود که باراک اوباما، رئیس جمهوری که در عرصه‌های مختلفی امید بسیاری به وی بسته‌اند، مبتکر لغو مجازات اعدام شود. او در مبارزات انتخاباتی با مجازات اعدام مخالفتی نکرده و حتا در موردهایی مدافع آن بوده است.

امیدی که به لغو مجازات اعدام وجود دارد‌، معطوف به ایالت‌هاست: شاید اعمال این مجازات کمتر و کمتر شود، در ایالت‌های بیشتر و بیشتری به لحاظ قانونی لغو شود و زمینه‌ی تصمیم‌گیری نهایی در واشنگتن برای لغو کامل آن ایجاد گردد.

این امید، واقعی است. در سال ۲۰۰۸، تنها ۳۷ تن در ایالات متحده‌ی آمریکا اعدام شده‌اند. این تعداد در مقایسه با گذشته اندک است و از این نظر برای مخالفان اعدام خوشحال‌کننده. خبر خوشحال‌کننده‌ی دیگر، لغو مجازات اعدام در ایالت نیومکزیکو(در جنوب غربی ایالات متحده‌ی آمریکا) است.

لغو مجازات اعدام در ایالت نیومکزیکو

حدود دو هفته پیش پارلمان ایالت نیوموکزیکو مجازات اعدام را لغو کرد. تصمیم پارلمان، می‌بایست به تصویب فرماندار ایالت، بیل ریچاردسون، برسد. این بیم وجود داشت که ریچاردسون، قانون را توشیح نکند، زیرا او در گذشته از مجازات اعدام دفاع می‌کرده است. ولی فرماندار به تصمیم مجلس گردن نهاد.

بر این قرار اکنون ۱۵ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا، مجازات اعدام را لغو کرده‌اند. پیش از نیومکزیکو، ایالت نیوجرسی (شمال شرقی آمریکا) مجازات اعدام را لغو کرده بود.

ابتکاری در مرکز

در واشنگتن در ماه گذشته، سناتور دموکرات راس فاین‌گلد (Russ Feingold)، از ایالت ویسکونسین (شمال آمریکا) پیشگام طرح موضوع در مرکز در دوره‌ی جدید اوبامایی شد.

فاین‌گلد طرحی را برای لغو مجازات اعدام به سنا عرضه کرد و در توضیح آن گفت که مجازات اعدام با بنیادهای سامان سیاسی آمریکا، یعنی «عدالت، آزادی و برابری» نمی‌خواند، اعمال آن پرهزینه است و متأثر از تبعیض نژادی است.

طرح سناتور فاین‌گلد، آن قدر پشتیبان ندارد که به تصویب سنا برسد. یک علت آن است که موضوع مجازات اعدام بار سیاسی دارد. اکثر سیاستمدارانی که می‌خواهند بگویند با جنایت مقابله‌ی جدی می‌کنند، هنوز تصور می‌کنند که بایستی از مجازات اعدام هم پشتیبانی کنند. لغو مجازات اعدام، مستلزم این تغییر ذهنیت است که قتل، راه مقابله با قتل نیست.