انتقال ۲۰ تن از مازاد ذخائر آب سنگین ایران به خارج

به گزارش خبرگزاری رویترز، مقام‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه (۶ ژوئن/ ۱۶ خرداد) در وین اعلام کردند که ایران به منظور اجتناب از نقض محدودیت تعیین‌شده در توافق اتمی برای ذخائر آب سنگین، ۲۰ تن از مازاد این ذخائر را به خارج از این کشور منتقل خواهد کرد.

آب سنگین حساس‌ترین بخش از برنامه اتمی ایران نیست، اما از آنجا که می‌توان از آن در رآکتورهای اتمی برای تولید پلوتونیوم استفاده کرد، ذخائر آن در ایران نمی‌تواند از مرز ۱۳۰ تُن بگذرد.

بر اساس توافق اتمی ایران و کشورهای پنج به‌علاوه یک، موسوم به برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی و پس از برداشته شدن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، جمهوری اسلامی تنها می‌تواند حداکثر ۱۳۰ تن آب سنگین ذخیره کند. از ژانویه سال ۲۰۱۶ تاکنون میزان ذخایر آب سنگین ایران دو بار از میزان تعیین‌شده فراتر رفته است.

واشنگتن گذشتن حجم ذخائر آب سنگین ایران از مرز تعیین‌شده را نقض توافق اتمی ارزیابی کرده بود، اما ایران در نامه‌ای به آژانس تأکید کرده بود که توافق هسته‌ای، تهران را ملزم به خارج کردن آب سنگین از کشور نمی‌کند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا توافق اتمی با جمهوری اسلامی در دوران باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده را "بدترین توافق" نامیده است.

طبق توافق هسته‌ای، ایران بایستی مازاد ذخایر آب سنگین خود را به یک خریدار خارجی بفروشد. آمریکا و متحدانش هم پذیرفته‌اند که مازاد این دخائر به عمان ارسال شود؛ همان کاری که ایران در سال گذشته انجام داد.

تصمیم ایران مبنی بر خروج مازاد آب سنگین از کشور در نشست روز سه‌شنبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد و یکی از مقام‌های آژانس در این نشست اعلام کرد که ۲۰ تن از مازاد ذخایر آب سنگین جمهوری اسلامی به خارج از ایران منتقل خواهد شد.

ابهام در زمان و مکان انتقال

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره‌ای به زمان خروج یا محل انتقال مازاد آب سنگین ایران نکرد، اما در عین حال اعلام کرد که این کار "به زودی" انجام خواهد شد. رویترز این خبر را به نقل از ۳ مقام حاضر در نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر کرده که نامشان به دلیل نداشتن مجوز بحث علنی درباره موضوع، فاش نشده است. در گزارش این خبرگزاری خریدار مازاد آب سنگین ایران هم روشن نشده است.

طبق گزارش جمعه گذشته‌ی آژانس (۲ ژوئن) ذخایر آب سنگین ایران به ۲ / ۱۲۸ تن رسیده که یکی از دیپلمات‌های ارشد میزان آن را برای ایران "بسیار بالا" خوانده بود.

یک مقام مسئول آژانس در روز انتشار این گزارش گفته بود، فعالیت تاسیسات تولید آب سنگین ایران از روز ۱۶ ماه مه سال جاری به قصد تعمیر متوقف شده و زمان آغاز مجدد آن هم مشخص نیست، اما ایران می‌تواند به محض شروع فعالیت این تأسیسات، از مرز ۱۳۰ تن ذخیره‌ی تعیین‌شده‌ی آب سنگین در توافق هسته‌ای عبور کند.

رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، در آوریل سال جاری میلادی (۲۰۱۷) برای نخستین بار از زمان آغاز ریاست جمهوری ترامپ، گفته بود که ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل کرده و به برجام پایبند بوده است. دولت ایالات متحده اما در عین حال اعلام کرده است که سیاست خود در برابر ایران را به شکل گسترده بازبینی خواهد کرد.

مذاکره برای فروش

هم‌زمان با انتشار خبر انتقال مازاد آب سنگین ایران به خارج از این کشور، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، از مذاکرات جمهوری اسلامی با چند کشور اروپایی و آسیایی برای فروش آب سنگین خبر داد.

کمالوندی روز سه‌شنبه بدون نام بردن از این کشورها گفت، مذاکرات ایران با اروپایی‌ها "در مرحله فنی و تجاری" قرار دارد. به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، در مرحله بعد طرف‌های مقابل بایستی مجوزهای لازم را برای امضای قرارداد از دولت‌هایشان بگیرند.

اما بهروز کمالوندی گفته است که هنوز هیچ قراردادی با خریداران آسیایی آب سنگین ایران نهایی نشده است.