انتقام خون احمد قديروف گرهى از مشكلات چچن نميگشايد

حال هواداران قدريف و ارتش روسيه اعلام كرده اند كه انتقام خون وى را خواهند گرفت، اما اقدامات تلافى جويانه گرهى از مشكلات چچن نخواهد گشود، بلكه برعكس. خشونتى تازه، خشونتى ديگر به دنبال خواهد داشت و صلح و آرامش نيز به اين زوديها بر جمهورى چچن سايه افكن نخواهد شد.

چچن، آن زخم باز روسيه است و خاكيست كه در آن ده ها هزار سرباز روس، دست به خشونت ميزنند و خود، طعم خشونت را ميچشند. پولى كه دولت روسيه براى بازسازى چچن ميفرستد، در جيب ژنرالهاى فاسد ناپديد ميشود. سازمانهاى مدافع حقوق بشر، احمد قديروف مقتول و دارودسته او را به اختلاس كمكهاى چندين مليونى دولت روسيه به چچن متهم ميكنند. البته براى اثبات اين قضيه مدركى در دست نيست، اما نگاهى به اوضاع حاكم در چچن، براى درك مطلب كافى است. تنها شمار بسيار كمى از خانه ها در شهرها و روستاها بازسازى شده اند. ساختار زيربنائى چچن از هم پاشينده است و هزاران نفر در اردوگاه هاى آوارگان زندگى ميكنند.

دولت روسيه اكنون سالهاست كه از سفر تيمهاى تلويزيونى غربى به قفقاز جلوگيرى ميكند، چرا كه تصاوير جنگ و ويرانى به وجه ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه لطمه خواهد زد. همزمان با اين روند، مطبوعات داخلى روسيه هم، موضع و سياست مسكو در قبال قفقاز را ميستايند. احمد قديروف در اكتبر سال گذشته ميلادى، يعنى حدود هفت ماه پيش، در انتخابات رياست جمهورى چچن با كسب ۸۰ درصد آرا پيروز شده بود، اما وى رقيب چندانى نداشت. پوتين، رقباى جدى وى را آنقدر زير فشار قرار داد و مرعوب كرد كه آنان نامزدى خود را پس گرفتند.

قديروف در طى ماه هاى گذشته سعى كرد كه دست كم، ثباتى نسبى در چچن برقرار سازد. وى مخالفان سياسى و جدائى طلبان را بشدت مورد تعقيب و مجازات قرار داد، اما در عين حال به آن عده اى از آنان كه حاضر بودند، دست از مقاومت خود بكشند، پول ميداد. البته آنان عليرغم دريافت اين مبالغ، از خود ذره اى وفادارى به قدريف نشان نميدادند و تنها از اين راه است كه ميتوان توضيحى براى موفقيت ترور قدريف يافت.

اما چه آينده اى انتظار چچن را ميكشد؟ حال پوتين ناگزير است كه حكمرانى جديد براى چچن بيابد و شايد هم انتخاباتى تازه برگزار كند. شمار نامزدها هم معدود خواهد بود، هر آن كس كه به رياست جمهورى چچن برگزيده ميشود، بايد حساب آن را بكند كه سرنوشت مشابهى چون سرنوشت قديروف انتظارش را ميكشد.

بايد اذعان داشت كه حل درگيرى و مسئله چچن، تنها با كمك كشورهاى خارجى ميسر است. استقرار نيروهائى خارجى كه بعد از چند سال، چچن را ترك گويند، ميتواند صلح را براى قفقاز به ارمغان آورد. اگرچه مسكو به برداشته شدن يك چنين گامى، ذره اى تمايل ندارد. از آن گذشته، در ميان كشورهاى اروپاى غربى نيز نميتوان كسى را يافت كه حاضر باشد، به جمهورى چچن سرباز اعزام كند، حتى اگر دولت روسيه نيز چنين تقاضايى را بكند.

بدين ترتيب، مردم چچن همچنان بدون اميد به آينده اى بهتر به زندگى خود ادامه خواهند داد. براى آنان، ترور قديروف، گامى است به عقب و پسرفتى چون پسرفتهاى بيشمارى كه در گذشته تجربه كرده اند.

ميودراگ زوريچ مفسر صداى آلمان در مسائل روسيه