انعکاس یک سال پر التهاب در آثار عكاسان خبری ایران

«موج سبز» یا «لوندا ورده» عنوان نمایشگاه عکسی است كه این روزها، همزمان با سالگرد انتخابات جنجالی ایران در گالری «هوفیچینا د آرته» شهر رم برپاست. در این نمایشگاه، با نمایش چهل تابلو در اندازه‌های ۴۰ در ۶۰ سانتیمتر به مرور اتفاقات یك سال گذشته‌ی ایران در آثار هفت تن از عكاسان ایرانی پرداخته شده است. نمایشگاه شامل سه بخش « شادی و امید»، «صدای سكوت» و «التهاب و سركوب» است.

علی اوغازیان كه اكنون ساكن سوئد است همراه با جواد منتظری از نروژ، جواد مقیمی از تركیه ، حسن سربخشیان از آمریكا، رضا گنجی از ایتالیا و دونفر از عكاسان داخلی كه پیش از این عكس‌هایشان از وقایع ایران بارها در رسانه‌های بین‌المللی منتشر شده است، از جمله هنرمندانی هستند كه آثارشان در این نمایشگاه ارائه شده ‌است. این عكاسان خود به نوعی قربانی حوادث سال گذشته‌ی ایران محسوب می‌شوند و محدودیت‌های پس از انتخابات آنان را وادار به ترك ایران کرده است.

از سلب مجوز تا محدودیت‌های فراگیر

سال گذشته همزمان با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از عكاسان آژانس‌های خبری بین‌المللی با ممنوع شدن مجوز فعالیت روبرو شدند. محدودیت‌ها كم‌كم دامن بامجوزها را هم گرفت و با بازداشت و دستگیری شماری از آنان ادامه یافت. جواد مقیمی عكاس خبرگزاری فارس كه عكس او از تظاهرات تاریخی ۲۵ خرداد روی جلد مجله‌ی تایم قرار گرفته بود، خود را ناگزیر از خروج ازكشور دید. بابك بردبار كه در روز عاشورا با مجوز عكاسی مشغول به كار بود، دستگیر شد و پس از مدت‌ها بی‌خبری در دادگاه بدوی به یك سال حبس محكوم شد. مهرانه ‌آتشی و همسرش تا مدت‌ها پس از بازداشت از جرم خود اطلاعی نداشتند و مجید سعیدی عكاس باسابقه «گتی ایمیجز» و دبیر سابق عكس «خبرگزاری فارس» پس از دستگیری با لباس زندان جلوی دوربین های تلوزیونی ظاهر شد.

این وضعیت دشوار تنگناهای بسیاری را برای فعالیت عكاسان خبری در ایران بوجود آورد به گونه‌ای كه ادامه‌ی فعالیت حرفه‌ای و آزادانه‌ی عكاسان ناممكن می‌نمود. در واكنش به این محدودیت‌ها مریم زندی، عكاس باسابقه و دبیر انجمن ملی عكاسان ایران كه انتشار كتاب «عكس‌های انقلاب»ش با سانسور روبرو شده است، در نامه‌ای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از دریافت یك نشان دولتی تحت عنوان «مدرك درجه یك هنری» سرباز زد و نوشت: «متاسفانه در حالی که تعدادی از عکاسان ایرانی فقط به جرم عکاسی، یعنی انجام وظیفه‌شان، مورد ضرب و شتم و زندان قرار گرفته‌اند و در زندان یا بیرون منتظر احکام‌شان هستند و تعدادی از عکاسان حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای ما از ترس جان، سرگردان در اقصی نقاط دنیا و در شرایط بسیار نامناسب هستند و در حالی که من حتی از دست گرفتن دوربین‌ام در خیابان باید بترسم و امکان انتشار کتاب عکس خود و بعضی از همکارانم بدون سانسورهای سلیقه ای میسر نیست، در چنین شرایطی برای گرفتن این مدرک دلیل و اشتیاقی در خود احساس نمی کنم.»

فضایی برای ارائه‌ی روایت مشترک

نمایشگاه عکس موج سبز با حمایت موسسه‌ی ایتالیایی «آزیاتیكا فیلم مدیاله» و با همكاری رضا گنجی برگزار شده و هدف از برگزاری آن توجه دادن مخاطبان به اتفاقات ایران و به خصوص محدودیت‌های عكاسان و مشكلاتی است كه بر سر راه فعالیت حرفه‌ای آنها ایجاد شده است. این نمایشگاه فضایی برای گردهم‌آیی دوباره‌ی عكاسان و روایت مشترک‌‌شان از بزرگ‌ترین رویداد سال‌های اخیر ایران فراهم کرده است.

مراسم افتتاحیه‌ی این نمایشگاه كه عصر ۲۲ خرداد ماه برگزار شد، با استقبال گسترده‌ی علاقمندان روبرو شدز این مراسم با نمایش فیلم مستندی از «امیلیو كازالینی» كارگردان ایتالیایی همراه بود كه در بخش‌هایی از این فیلم به تجربه‌ی حضور كارگردان در اعتراضات پس از انتخابات پرداخته شده است.

این رویداد هنری به همه‌‌ی هنرمندانی تقدیم شده كه درسال گذشته با محدودیت روبرو شده‌اند و به زندان افتاده‌اند. به‌خصوص به عكاسان و دوربین‌های شكسته‌ی آنان.

EN/FW