اوباما و سیاست آمریکا در عراق و افغانستان

باراک اوباما طی چند روز گذشته در سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها، و تبلیغات رسانه‌ای سعی کرد جنبه‌های مختلف سیاست خارجی خود را با جزئیات بیشتری تشریح کند. او می‌خواهد در آستانه‌ی سفر خود به خاورمیانه و اروپا نشان دهد که چنانچه به ریاست جمهوری برگزیده شود طرح جامعی برای تحول سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه خواهد داشت.

رسانه‌ها اخبار سفر رقیب او جان مک کین به خاورمیانه را به طور گذرا پوشش دادند اما برای سفر باراک اوباما قرار است شبکه‌های مهم تلویزیونی در آمریکا مجریان اصلی برنامه‌های خبری خود را با نامزد حزب دمکرات همراه کنند. گفته‌ها و برنامه‌های سناتور اوباما به طور جدی به عنوان آنچه ممکن است جانشین سیاست‌های جورج بوش گردد، تلقی می‌شوند.

جنگ در عراق بهتر است یا در افغانستان؟

باراک اوباما گفته است که چنانچه رئیس جمهور شود، تعداد نیروهای رزمی آمریکا در عراق را کاهش خواهد داد اما در افغانستان و پاکستان ۱۰۰۰۰ (ده هزار) سرباز به تعداد کنونی خواهد افزود.

باراک اوباما در تازه ترین سخنرانی خود در شهر واشنگتن گفت، هرچند افزایش تعداد سربازان آمریکایی در سال گذشته به امنیت عراق کمک کرد اما کاهش خشونت تغییری در نظرات او در قبال جنگ عراق نداده است؛ جنگی که او از همان ابتدا مخالف آن بود. به گفته اوباما، آمریکا باید هرچه زودتر نیروهای خود را از عراق بیرون بکشد و توجه‌اش را بر مبارزه با سازمان القاعده و نیروهای طالبان در افغانستان و پاکستان متمرکز کند.

جان مک کین در انتقاد از اوباما گفت: «سناتور اوباما به شما می‌گوید ما تنها به شرط شکست در عراق می‌توانیم در افغانستان و پاکستان پیروز شویم. اما حقیقت درست برعکس است. موفقیت در عراق است که به ما راه پیروزی در افغانستان را نشان می‌دهد.»

باراک اوباما گفت: «جورج بوش و جان مک کین هیچ استراتژی‌ای برای موفقیت در عراق ندارند؛ تنها استراتژی آنها ماندن در عراق است. وقتی خشونت بالا می‌گیرد آنها می‌گویند ما نمی‌توانیم عراق را ترک کنیم. وقتی خشونت فروکش می‌کند باز می‌گویند ما نباید عراق را ترک کنیم.»

سناتور مک کین اصرار می‌ورزد که ایالات متحده قادر است همزمان هم در عراق و هم در افغانستان حضور فعال داشته باشد و از لحاظ نظامی پیروز شود، اما سناتور اوباما معتقد است جنگ عراق باعث شده که آمریکا قادر نباشد به طور جدی در نواحی بی‌قانون مرز پاکستان و افغانستان با نیروهایی بجنگد که خطر اصلی را برای امنیت آمریکائیان تشکیل می‌دهند. به گمان او، جنگ عراق به حیثیت ایالات متحده در جهان لطمه زده و به خزانه‌ی این کشور نیز آسیب جدی وارد کرده است.

نرم در برابر سخت؟

سناتور مک کین با اتکا به تجربه‌ی نظامی خود در جنگ ویتنام بارها گفته است که باراک اوباما در مسایل امنیتی و نظامی بی‌تجربه و ساده‌انگار است و سیاست‌های او منجر به آن خواهد شد که عراق به چنگ نیروهای تروریست بیفتد.

در تضاد با سیاست جمهوری‌خواهان، باراک اوبا در سیاست خارجی خود به طور کلی بر «نیروی نرم» (soft power) تأکید می‌ورزد. این یعنی اولویت راه‌های دیپلماتیک، مذاکرات چهره به چهره، کمک‌های اقتصادی، نیروی ترغیب و اشاعه‌ی فرهنگ و علوم آمریکایی برای تقویت نفوذ ایالات متحده در جهان.

جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا به اوباما اندرز داد که به هنگام سفر به عراق «با دقت به صحبت‌های سفیر آمریکا رایان کراکر و سرفرمانده دیوید پترئوس» گوش بسپرد، صبور باشد و در تخلیه‌ی نیروهای آمریکایی شتاب نورزد، زیرا در میانه‌ی جنگ نباید یک‌باره عقب نشست و تسلیم شد.