اوجگيرى ناآرامىها در ازبكستان
۱۳۸۴ اردیبهشت ۲۳, جمعه
در همين حين تظاهراتى با حضور دو هزار نفر در مركز انديجان برپا شد. در حاليكه مقام‌هاى دولتى سرگرم مذاكره با شورشيان‌اند ”اسلام كريمف“، رييس جمهور ازبكستان، رهسپار اين شهر آشوب‌زده شده است. خيابان‌هاى شهر خونين و در برخى نقاط اجسادى بر زمين ديده مى‌شود. ماموران انتظامى شهر را محاصره وراه‌هاى خروجى را مسدود و عبور و مرور را به شدت تحت كنترل خود درآوردند.
با توجه به اينكه انديجان در دره ”فرقانا“، يكى از فقيرترين و ناامن‌ترين مناطق مسلمان‌نشين واقع است و اين منطقه همواره شاهد درگيرى بين گروههاى مسلمان و نيروهاى دولت بوده، بنظر مى‌رسد علت ناآرامىها نزديك شدن پايان محاكمه ۲۳ مظنون مسلمان باشد. اتهام آنان اقدام غيرقانونى به پايه‌گذارى يك گروه اسلامى تروريستى است. به گفته‌ى فعالان حقوق مدنى اين محاكمه قسمتى از اقدامات رژيم ازبكستان عليه مخالفان مذهبى است.
يكى از مخالفان بنام Abduwosid Egomow گفت:” ما خواهان سقوط رژيم نيستيم، بلكه مى‌خواهيم آزادى بيشتر درعرصه فعاليت‌هاى اقتصادى داشته باشيم. بايد امكانات شغلى افزايش و خلاصه اينكه شرايط اقتصادى بهبود يابد.“
خبرهاى ديگر همچنين از قطع شبكه‌هاى تلويزيونى CNN و BBC توسط رژيم ازبكستان و پخش برنامه‌هاى سرگرم‌كننده به جاى آنها حكايت مى‌كنند.
از سوى ديگر ماموران محافظ سفارت اسراييل بسوى مردى كه به نظر مى‌رسد با سؤقصدى انتحارى خيال حمله به ساختمان سفارت را داشت آتش گشوده و وى را از پا در آوردند.
با تعمق در اوضاع سياسى و اقتصادى ازبكستان، مى‌توان علل سربرآوردن آتش نارضايتى‌ها را بهتر دريافت. ازبكستان كه در گذشته يكى از جمهورى‌هاى متعلق به اتحاد جماهير شوروى بود، در سال ۱۹۹۱ استقلال خود را بدست آورد و از آن پس تحت رياست جمهورى ”اسلام كريمف“ اداره شد. وى اين كشور را با مشتى آهنين اداره و در برخورد با مخالفان سياسى و بخصوص گروههاى اسلام‌گرا سياستى سرسختانه در پيش گرفت. وى در سال ۲۰۰۰ ميلادى به دليل فرار رهبران صاحب‌نام نيروهاى مخالف به خارج از كشور براحتى در رقابت‌هاى انتخاباتى رياست جمهورى پيروز شد و به سيادت خود ادامه داد.
مدافعان حقوق بشر كريمف را به كنترل كامل مقام‌هاى قضايى و نيز شكنجه مخالفان متهم مى‌كنند. در سالى كه گذشت مبارزه با اين رژيم شدت يافت و كشور شاهد بروز موارد بسيارى از حملات انتحارى بود. پس از كشته شدن چهار نفر در حمله به سفارت‌هاى آمريكا و اسراييل، رژيم ازبكستان صدها نفر را دستيگر كرد.
اين در حاليست كه تنها قريب به ۳۰ درصد جمعيت ۲۵ ميليونى ازبكستان در‌آمدى كافى براى تامين مايحتاج اوليه زندگى دارند و بقيه از آن محرومند. از سوى ديگر فساد موجود در كشور موجب عدم اطمينان سرمايه‌داران براى سرمايه‌گذارى شده و بالاخره اينكه فقر دامنگير، به تضادهاى اين جامعه بطور روزافزون دامن مى‌زند.