اول اوت ۱۹۹۰: جامعه‌شناسی جدا از جامعه‌شناسان
۱۳۹۵ مرداد ۱۱, دوشنبه
نوربرت الیاس (Norbert Elias) در شهر برسلاو در لهستان کنونی زاده شد. پدرش بازرگان و مادرش به کارهای خیریه سرگرم بود. الیاس تا ۱۰ سالگی آموزگاران سرخانه داشت.
به گفته‌ی خودش: "۱۷ ساله بودم که باید در جنگ اول شرکت می‌کردم. خاطره تلخ و خون‌آلودی که هرگز فراموشم نمی‌شود. اما همین جنگ مرا به خویشتن‌داری و انضباط فردی عادت داد".
تجربه دو جنگ جهانی از نوربرت الیاس دانشمندی ساخت که آموخته‌هایش را با واقعیت‌های زندگی هم‌خوان سازد و او را بر آن دارد که همواره خطر جنگ‌های دیگری را هشدار دهد.
الیاس نخست پزشکی و سپس فلسفه و جامعه‌شناسی خواند و شاید به همین علت جامعه‌شناسی را بیش از دیگر کارشناسان این رشته با رشته‌های دیگر به ویژه تاریخ و روانکاوی مربوط می‌دانست.
آنته ترایبل (Anette Treibl) استاد جامعه‌شناسی دانشگاه کارلسروهه الیاس را پیش‌آهنگ پیوند رشته جامعه‌شناسی با دانش‌های تجربی به ویژه زیست‌شناسی می‌داند.
نوربرت الیاس تز فوق دکترایش را درباره روند و فرآیند تمدن بشری در سال ۱۹۳۳ در فرانکفورت عرضه کرد اما با روی کار آمدن نازی‌ها تعقیب و تبعید برای او هم مانند همه آلمانی‌های یهودی‌تبار آغاز شد.
الیاس نخست به فرانسه و سپس به انگلیس گریخت و مهم‌ترین کتابش که همان "روند تمدن" باشد را در سال ۱۹۳۹ در سوئیس منتشر کرد.
اما درهای دانشگاه‌های آلمانی‌زبان به روی او بسته ماند تا این‌که تازه بیش از سی سال بعد در آغاز دهه ۱۹۷۰ کارشناسان و کنجکاوان رشته جامعه‌شناسی به کار پربار او پی بردند.
پرسش اصلی این پژوهش، چرایی و چگونگی دگرگونی شرایط اجتماعی است. این دگرگونی گرچه پیش‌تر زمینه کار آگوست کنت و کارل مارکس هم بود، اما الیاس می‌کوشد جدا از هرگونه ایدئولوژی شرایط اجتماعی را در هر دوره و زمان توضیح دهد.
نوبرت الیاس در ۹۳ سالگی در آمستردام هلند درگذشت.