ايران در هفته اى كه گذشت: اميد پايان بحران اتمى بار ديگر نقش بر آب شد

در آخرين روزهاى هفته گذشته، با اعلام آمادگى جمهورى اسلامى براى توقف برنامه غنى سازى اورانيوم، اميد مى رفت كه اختلافات ميان آژانس بين المللى انرژى اتمى و ايران دست كم در كوتاه مدت حل شده باشد. اما روز پنجشنبه اين هفته، در حالى كه مهلت تعيين شده براى جمهورى اسلامى يك روز بعد به سر مى رسيد، محمد البرادعى رئيس آژانس اعلام كرد كه جمهورى اسلامى، بر خلاف توافق قبلى، هنوز برنامه غنى سازى اورانيوم را متوقف نكرده است. جالب اين جا است كه بلافاصله پس از حصول توافق ميان سه كشوربزرگ اروپائى با جمهورى اسلامى، سى نفر از صاحبان صنايع و بازرگانان انگليسى، براى بررسى راه هاى سرمايه گذارى در ايران، روانه تهران شدند. همين سفر، نشان مى دهد كه كشورهاى اروپائى تمايل شديدى به گسترش همكارى هاى اقتصادى خود با جمهورى اسلامى دارند كه در دو سال اخير، به دليل گرانى نفت خام، به درآمد زيادى دست يافته است.

همزمان با اين رويدادها، مقامات مصرى كه ميزبان كنفرانس بين المللى عراق در شرم الشيخ بودند، ترتيبى دادند كه وزراى خارجه آمريكا و ايران، بر سر ميز شام، كنار يكديگر بنشينند و پس از بيست و پنج سال، با يكديگر اندكى گفت و گو كنند. خبرگزارى رويترز، در گزارش خود، به اين نكته اشاره كرد كه لحن دو وزير خارجه هنگام گفت و گو با يكديگر محترمانه بوده است. البته، با توجه به اين كه ماموريت آقاى كولين پاول در آينده نزديك به پايان خواهد رسيد و خانم كوندوليزا رايس مشاور امنيتى فعلى جورج دبليو بوش جاى او را خواهد گرفت، هنوز نمى توان پيش بينى كرد كه مذاكرات دوستانه پاول و خرازى اثر تعيين كننده اى بر مناسبات ميان دو كشور متخاصم داشته باشد. در حالى كه كولين پاول سياستى نزديك به سياست اروپا را در برابر جمهورى اسلامى توصيه مى كرد، كوندوليزا رايس، به عنوان يكى از چهره هاى شاخص نومحافظه كاران آمريكا، به احتمال زياد سياست هاى تند اين جناح را در برابر جمهورى اسلامى پيش خواهد گرفت. اتخاذ اين سياست، به ويژه هنگامى توجيه سياسى و اخلاقى خواهد يافت كه تلاش هاى اتحاديه اروپا براى منصرف ساختن جمهورى اسلامى از پى گيرى برنامه اتمى ناكام بماند.

چنين احتمالى، به رغم پيشنهادهاى تشويقى سه كشور اروپائى، همچنان وجود دارد. همين هفته، خبرگزارى آسوشيتد پرس خبرداد كه جمهورى اسلامى به رغم توافق هاى خود با سه كشور اروپائى، بار ديگر از آژانس بين المللى انرژى اتمى درخواست كرده است كه با به كار گرفته شدن تعدادى از سانتريفوژها در ايران موافقت كند.

به هر حال، روند حل اختلافات اتمى ايران با جامعه جهانى، همچنان به بازى موش و گربه شبيه است و نشانى از تغييرات بنيادى در اين روند به چشم نمى خورد. اتحاديه اروپا، كه از مدت ها پيش بر سر پيش گرفتن سياست شلاق و شيرينى در برابر حكومت ايران پاى مى فشرد، اين بار، همزمان با برخوردهاى خوش بينانه با وعده هاى رهبران جمهورى اسلامى، با صدور بيانيه اى، به دستگيرى هاى گسترده روزنامه نگاران، وب لاگ نويسان و روشنفكران ايرانى اعتراض كرد. به گزارش بى بى سى، اين بيانيه اعتراضى از سوى سفارت هلند در تهران تسليم وزارت خارجه جمهورى اسلامى شده است. هلند در حال حاضر رياست دوره اى اتحاديه اروپا را به عهده دارد.

از سوى ديگر، روز چهارشنبه اين هفته، ساعاتى پيش از به پايان رسيدن مهلت آژانس بين المللى انرژى اتمى براى جمهورى اسلامى، گزارش سالانه سيا تسليم كنگره آمريكا شد. در اين گزارش، سازمان مركزى اطلاعاتى آمريكا، ابعاد تلاش هاى جمهورى اسلامى را براى دسترسى به سلاح هاى هسته اى بسيار گسترده تر از آنچه دولت آمريكا مى داند دانست و حتى مطرح ساخت كه همكارى هاى شبكه عبدالقديرخان معروف به پدر بمب اتمى پاكستان با جمهورى اسلامى، بسيار وسيع تر از آن بوده كه تاكنون گمان مى رفته است. سيا، در همين گزارش، ابراز اطمينان كرده است كه جمهورى اسلامى به رغم انكار دائمى تلاش هاى هسته اى، برنامه هاى مخفيانه خود را كماكان دنبال مى كند.