ایرانیان و انتخابات پارلمانی در آلمان
۱۳۹۲ شهریور ۲۵, دوشنبه
روز یک شنبه ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور) انتخابات پارلمانی آلمان برگزار می‌شود. در این انتخابات مردم در دو برگ جداگانه به نمایندگان احزاب از شهرهای محل سکونتشان و نیز به حزب مورد علاقه خود رأی می‌دهند. در نهایت حزبی که بیشترین تعداد نماینده در پارلمان را داشته باشد صدراعظم آلمان را معرفی می‌کند.
بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها، تا کنون آنگلا مرکل، صدراعظم کنونی آلمان از حزب دموکرات مسیحی، نسبت به رقیب خود پر اشتاین‌بروک، از حزب سوسیال دموکرات، در جایگاه بالاتری قرار دارد.
در این دوره از انتخابات حدود ۱۰ درصد واجدان شرایط رأی‌دهی، یعنی حدود ۶ میلیون نفر، جزو مهاجران‌اند و ریشه غیر آلمانی دارند.
مهاجران با ۸۱ نامزد حدود ۴ درصد از کاندیداها را به خود اختصاص داده‌اند. حزب سبزها بیشترین نامزدهای خارجی‌تبار را دارد و حزب سوسیال مسیحی اصلا نامزد مهاجر ندارد.
حزب سبزها ۲۳ نامزد مهاجر، چپ‌ها و سوسیال دموکرات‌ها هر کدام ۱۸ نامزد، لیبرال دموکرات‌ها ۹ نامزد، حزب تازه تاسیس دزدان دریایی ۷ نامزد و حزب دموکرات مسیحی (به رهبری آنگلا مرکل) ۶ نامزد خارجی‌تبار دارند.
در مجلس کنونی آلمان پنج نماینده ایرانی‌تبار و پنج نماینده ترک‌تبار عضویت دارند. این در حالی است که جمعیت مهاجران ترک در آلمان حدود سه و نیم میلیون نفر و جمعیت ایرانیان مقیم آلمان تنها ۲۰۰ هزار نفر است.
آیا این آمار نشان دهنده مشارکت سیاسی بیشتر ایرانیان نسبت به دیگر مهاجران در آلمان است؟
مهران براتی، فعال سیاسی مقیم آلمان، تعداد به نسبت بالای نمایندگان ایرانی‌تبار پارلمان آلمان را نتیجه درجه سوادآموزی و کیفیت تحصیلی ایرانیان در این کشور می‌داند. او همچنین توانایی‌های فردی این اشخاص را نیز در بالا رفتن نقش سیاسی‌شان بسیار موثر ارزیابی می‌کند.
مهران براتی برای مثال به امید نوری‌پور، یکی از نمایندگان ایرانی پارلمان آلمان از حزب سبزها، اشاره می‌کند و می‌گوید: «آقای نوری‌پور فرد دوم از ایالت هسن شد، یعنی نفر بعدی یوشکا فیشر، وزیر امور خارجه قبلی آلمان. بعد از کناره‌گیری آقای فیشر از نمایندگی، امید نوری‌پور به پارلمان راه یافت و به سرعت جای خود را باز کرد. او در حال حاضر عضو کمیسیون دفاعی مجلس آلمان است و بسیاری از نشریات آلمان با او درباره مسائل کلان دفاعی و جنگ و صلح مصاحبه می‌کنند. اگر آقای نوری‌پور توانایی‌های فردی نداشت هرگز به اینجا نمی‌رسید.»
حزب سبزها، پرطرفدارترین حزب در میان ایرانیان
حزب سبزهای آلمان در میان سایر احزاب این کشور بیشترین تعداد عضو ایرانی را دارد. در میان هواداران نیز، ایرانی‌ها بیشتر به این حزب تمایل دارند. البته مهران براتی می‌گوید تا حدود ۱۰-۱۵ سال پیش حزب پرطرفدار ایرانیان، حزب سوسیال دموکرات بود، اما در سالهای اخیر به خصوص در میان نسل دوم ایرانی‌ها حزب سبزها طرفداران بیشتری پیدا کرده است.
دلیل این تمایل از نظر آقای براتی در نوع جهت‌گیری حزب سبزهای آلمان است. او می‌گوید: «موضوع‌هایی که حزب سبزها روی آنها متمرکز می‌شود به زندگی روزانه ایرانیان نزدیکتر است. نگرانی‌ها درباره حفظ محیط زیست، چگونگی برخورد با فرهنگ‌های دیگر و راه‌های تعامل با آنها، صلح جهانی، فرهنگ اروپایی، ادغام در جامعه جهانی و موضوعاتی از این دست بیشتر مورد توجه سبزهاست.»
مهران براتی البته تصریح می‌کند که ایرانیانی که دارای پیشینه چپ هستند، مثل اعضا و هواداران حزب توده یا سازمان فداییان خلق، بیشتر به حزب چپ‌های آلمان که برآمده از دل حزب کمونیست آلمان شرقی است متمایل هستند.
وی همچنین به نمونه‌هایی از طرفداران ایرانی احزاب دست راستی مثل حزب دموکرات مسیحی آلمان اشاره می‌کند که به گفته آقای براتی بیشتر صاحب مشاغل تجاری، صنعتی یا پزشکی هستند. این گروه البته اغلب چون از شیوه اداره کشور توسط آنگلا مرکل، صدراعظم کنونی آلمان، راضی هستد غالبا بی‌توجه به سیاست‌های حزب دموکرات مسیحی قصد دارند به نماینده این حزب رأی دهند.
"مشارکت ۸۰ درصدی" ایرانیان نتیجه چیست؟
بر اساس آمارهای ارائه شده، ایرانیان بیشتر از سایر خارجی‌تبارها در انتخابات آلمان شرکت می‌کنند. مهران براتی تخمین می‌زند که حدود ۸۰ درصد ایرانیان واجدان شرایط رأی‌دهی در انتخابات ۲۲ سپتامبر شرکت کنند.
او دلیل میزان بالای مشارکت ایرانیان در مقایسه با سایر خارجی‌ها را سابقه تاریخی عدم مشارکت سیاسی آنها می‌داند و می‌گوید: «نسل خود من در ایران تنها سابقه یک بار شرکت در انتخابات را داشتیم که آن هم اولین دور مجلس شورای اسلامی بود؛ چون ما در انتخابات قبل از انقلاب اساسا شرکت نمی‌کردیم و بعد از انقلاب هم که به زودی شرایط به گونه‌ای تغییر کرد که دیگر امکان مشارکت ما نبود. به همین دلیل پس از سالها زندگی در آلمان و احساس وطن دوم داشتن به این کشور مي‌خواهیم به نوعی با مشارکت در سیاست‌گذاری اینجا کمبود مشارکت در وطن خودمان را جبران کنیم.»
ولی آیا این می‌تواند بدان معنا باشد که ایرانیان در انتخاب حزب و نماینده، بیشتر به سیاست خارجی آن حزب و نوع تعاملی که مثلا با ایران دارد فکر می‌کنند؟ پاسخ آقای براتی منفی است.
این فعال سیاسی می‌گوید بنا بر تجربه او اتفاقا بیشتر مسائلی از قبیل رفاه اجتماعی، درمان و بیمه، محیط زیست و امور ایالتی در انتخاب ایرانیان موثر است.