ایران با کمبود ۸۰ هزار پرستار مواجه است

محمد شریفی مقدم، عضو شورای عالی نظام پرستاری از سیاست‌های وزارت بهداشت در عرصه پرستاری انتقاد کرد. به گفته شریفی مقدم دلیل کمبود پرستار در کشور "نگاه پزشک سالارنه حاکم بر وزارت بهداشت است."

این عضو شورای عالی نظام پرستاری تاکید کرد که شغل پرستاری در دنیا به سمت تخصصی و فوق‌تخصصی‌شدن پیش می‌رود و دلیل این سمت‌گیری نیز ارائه خدمات بهتر به بیماران است.

شریفی مقدم سیاست‌های وزارت بهداشت را در این زمینه "عقبگرد‌ی ۳۳ ساله" خواند. به گفته وی ایران هم اکنون با کمبود ۸۰ هزار پرستار مواجه است.

وی گفت که وزارت بهداشت در صدد احیای کاردانی پرستاری و پرستاری یک‌ساله است، در حالی‌که کاردانی پرستاری مربوط به اوایل دهه ۶۰ است، زمانی که ۲۵ دانشکده پرستاری در ایران وجود داشت.

دلیل کمبود پرستار

شریفی مقدم خاطر نشان کرد که گرچه هم اکنون در ایران ۱۸۰ دانشکده پرستاری داریم، ولی با این وجود قادر به تامین نیازهای کشور نیستیم. وی افزود: «مسئولان وزارت بهداشت فکر می‌کنند که علت کمبود پرستار، کمی است، در حالی‌که مشکل کمبود پرستار، نشات گرفته از سیاست‌های نادرست وزارت بهداشت است و تفکرات پزشک‌سالارنه‌ای که در نگه‌داشت و جذب پرستار مشکل دارد.»

وی تصریح کرد برخی پرستاران به‌رغم ۱۴ سال سابقه کار، دست از شغل خود می‌کشند و حاضر به پرستاری نیستند. به گفته شریفی مقدم سالانه بیش از یک‌هزار پرستار ایرانی به کشورهای ترکیه، حاشیه خلیج‌فارس، کانادا و کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند. وی دلیل مهاجرت پرستاران را جذابیت‌های شغلی در دیگر کشورها دانست.

به باور این کارشناس مسائل درمانی "پرستاران فاقد انگیزه‌های کافی" بوده و در برخی موارد حتی خانه‌نشینی را به ادامه کار ترجیح می‌دهند.

شریفی مقدم در ارزیابی خود از شغل پرستاری افزود: «پرستاری در دنیا رتبه سوم مشاغل درآمدزا را دارد. در حالیکه ما تازه به فکر احیای کاردانی پرستاری و همچنین پرستار یک ساله و ۶ ماهه هستیم.»

وی وزارت بهداشت را متهم کرد که در پی تربیت و جذب "پرستاران کم‌سواد" است و از این طریق می‌کوشد از پاسخگویی به مطالبات جامعه پرستاری"فرار" کند.

مهاجرت پرستاران "ارزآور" است

در مقابل محمد میرزابیگی، معاون پرستاری وزیر بهداشت و رئیس کل سازمان نظامی پرستاری مدعی است که پرستاران در پی اجرای "عدالت و نه مساوات" هستند. به نظر می‌رسد پاسخ معاون وزیر بهداشت به منتقدانی است که سیاست‌های این وزارت‌خانه را "پزشک‌سالارانه" می‌خوانند.

میرزابیگی نیز اعتراف کرد که مهاجرت پرستاران ایرانی ناشی از تقاضای کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان است و آن را برخاسته از "آموزش خوب" پرستاران در دانشکدهای ایران دانست.

وی منکر آن شد که میزان دستمزد پرستاران دلیل مهاجرت آنان است. وی گفت: «بحث ناعادلانه بودن دستمزدها، کمبود نیروی پرستار و مسائل این چنینی مربوط به اکنون نیست. این‌ها ضعف‌های مزمنی است که از گذشته وجود داشته و الان خودش را نشان داده است. مهاجرت پرستاران از سال‌های قبل نیز بوده و در حال حاضر افزایشی نداشته است.»

ناخشنودی پرستاران از وضعیت موجود

میرزابیگی میزان مهاجرت پرستاران را سالانه حدود ۶۰۰ تا هزار نفر دانست. وی مدعی شد که بسیاری از پرستاران مهاجر "پس از حدود ۳ سال" دوباره به کشور بازمی‌گردند. میرزابیگی افزود: «البته با توجه به اینکه فعلا کمبود پرستار داریم مایل نیستیم که مباحث مربوط به مهاجرت پرستاران را مطرح کنیم. اما به طور کلی باید از این تهدید به عنوان یک فرصت استفاده کنیم، چرا که مهاجرت پرستاران قابلیت ارزآوری دارد.»

شمار کل پرستاران ایران حدود ۱۱۰ هزار نفر برآورد می‌شود. مسئولان می‌گویند حتی برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی این تعداد باید سه برابر شود. کار سنگین و دستمزد ناچیز از عوامل مهم ناخشنودی پرستاران محسوب می‌شود.

در یک نظرسنجی که حدود ۱۲۰۰ پرستار ایرانی در آن شرکت داشته‌اند‌، ۸۷ درصد آنان تصریح کرده‌اند که از شغل خود راضی نیستند.