ایران و عراق؛ رکورددار اعدام در خاورمیانه
۱۳۹۳ فروردین ۷, پنجشنبه
ایران و عراق بالاترین آمار اعدام در خاورمیانه در سال ۲۰۱۳ را از آن خود کردند. به گزارش سازمان عفو بین‌الملل، ایران با ۳۶۹ مورد و عراق با ۱۶۹ مورد به ترتیب جایگاه‌های دوم و سوم اعدام در جهان را بعد از چین دارند.
از آنجا که آمار اعدام در چین مخفی است و اعلام نمی‌شود، سازمان عفو بین‌الملل تنها حدس می‌زند که هرساله هزاران نفر در این کشور اعدام می‌شوند.
عربستان سعودی با ۷۹ اعدام، ایالات متحده آمریکا با ۳۹ اعدام و سومالی با ۳۴ اعدام به ترتیب در جایگاه‌های چهارم تا ششم قرار دارند.
در سال ۲۰۱۳ در سراسر دنیا به غیر از چین، حداقل ۷۷۸ نفر اعدام شده‌اند. این رقم در سال ۲۰۱۲، ۶۸۲ نفر بوده است. این گزارش نشان می‌دهد که اعدام در سراسر جهان ۱۵ درصد رشد داشته است.
«اعدام قتل قانونی است»
دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل، از اعدام با عنوان "قتل قانونی" یاد کرده و اظهار داشته که روند این قتل‌ها در کشورهایی مانند ایران و عراق، "شرمگینانه" است. "سلیل شتی" ادامه داده: «این دو کشور که همچنان بر اعدام پافشاری می‌کنند، مخالف حرکت تاریخ قرار گرفته‌اند و در حقیقت هرچه بیشتر منزوی می‌شوند».
دبیرکل عفو بین‌الملل همچنین گفته تنها تعداد کمی از کشورها همچنان به طور گسترده از "مجازات بی‌معنی قتل دولتی" استفاده می‌کنند. به گفته او، این کشورها می‌توانند پیش از آن‌که مجازات اعدام را به طور کلی از قوانین خود حذف کنند، صدور این حکم را متوقف کنند.
در سال ۲۰۱۳گذشته میلادی ۲۲ کشور مجازات اعدام را اجرا کرده‌اند. اندونزی، کویت، نیجریه و ویتنام در شمار این کشورها بوده‌اند. تا بیست سال پیش، مجازات اعدام در ۳۷ کشور دنیا وجود داشت. در سال ۲۰۰۴ این رقم به ۲۵ کشور نزول پیدا کرد و سال گذشته به ۲۲ کشور رسید. تنها ۹ کشور هستند که در پنج سال گذشته هرسال مجازات اعدام را اعمال استفاده کرده‌اند.
بسیاری از کشورها که در سال ۲۰۱۲ مجازات اعدام داشتند، در سال گذشته از این مجازات استفاده نکردند.
مانند امارات متحده عربی، گامبیا و پاکستان. در آسیای مرکزی و اروپا از سال ۲۰۰۵ هیچ مجازات اعدامی اجرا نشده است.
"سلیل شتی" دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل درباره استفاده از مجازات اعدام در برخی کشورها گفته است: «روند بلند مدت روشن است؛ مجازات مرگ، مجازاتی متعلق به گذشته است. ما به کشورهایی که همچنان به قتل به نام عدالت اصرار دارند، یک فرصت می‌دهیم تا این حکم را اجرا نکنند، تا زمانی که این مجازات به طور کامل از قوانین این کشورها حذف شود».
بر اساس گزارش عفو بین‌الملل بسیاری ازکشورهایی که حکم اعدام در آن‌ها اجرا می‌شود، اطلاعات و آمار مربوط به اعدام را منتشر نمی‌کنند و در برخی موارد حتی به خانواده و وکیل فرد اعدام‌شده خبر نمی‌دهند.
روش‌های اعدام؛ از گردن زدن تا تزریق سم
در سال ۲۰۱۳ نیز، مثل همیشه روش‌های اعدام در کشورها متفاوت بوده است؛ گردن زدن، اعدام با صندلی الکتریکی، تیرباران، حلق‌آویز کردن و تزریق سم. اعدام در ملأ عام تنها در ایران، کره شمالی، عربستان سعودی و سومالی اجرا شده است.
کسانی که حکم اعدام می‌گیرند، جرم‌های گوناگونی را مرتکب شده‌اند از جرائمی که اصولا نباید حکم مرگ داشته باشند مثل سرقت، جرائم مربوط به مواد مخدر و جرائم اقتصادی تا اقداماتی که اصولا نباید جرم تلقی شوند مانند رابطه خارج از ازدواج و توهین به مقدسات.
بسیاری از کشورها مخالفت سیاسی را نیز جرم تلقی کرده و برای آن مجازات اعدام در نظر گرفته‌اند.
۸۰ درصد اعدام‌شدگان دنیا در ایران، عراق و عربستان سعودی
بدون در نظر گرفتن کشور چین که بالاترین رقم اعدام در دنیا را دارد، ایران، عراق و عربستان سعودی، ۸۰ درصد اعدام‌های کل دنیا را اعمال کرده‌اند.
در منطقه خاورمیانه، عراق بیشترین رشد اعدام را نسبت به سال ۲۰۱۲ داشته است؛ رشدی حدود سه برابر با ۱۶۹ اعدام در سال ۲۰۱۳. بیشتر این اعدام‌ها در ارتباط با اقدامات تروریستی اجرا شده است.
در ایران، آمار رسمی حکایت از ۳۶۹ اعدام در سال ۲۰۱۳ دارد. منابع غیررسمی اما از وقوع اعدام‌های مخفیانه در ایران خبر می‌دهند و رقم اعدام‌های این کشور را در سال گذشته میلادی بالغ بر ۷۰۰ نفر ذکر می‌کنند.
تعداد اعدام‌شدگان در عربستان سعودی نسبت به دو سال قبل تغییری نکرده است، اما این کشور برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ دو مجرم نوجوان را بر خلاف قوانین بین‌المللی اعدام کرد.
در منطقه خاورمیانه اما تغییرات مثبتی نیز روی داده از جمله در امارات متحده عربی برای اولین بار در سه سال گذشته هیچکس اعدام نشده و یا در یمن برای دومین سال متوالی تعداد اعدام‌شدگان کاهش داشته است.
هفت کشور آفریقا به سمت حذف اعدام
در کشورهای جنوب صحرای آفریقا تنها پنج کشور در سال ۲۰۱۳ حکم اعدام را اجرا کرده‌اند: بوتسوانا، نیجریه، سومالی، سودان و سودان جنوبی. ۹۰ درصد اعدام‌های جنوب آفریقا در سه کشور سودان، نیجریه و سومالی انجام شده است. سومالی که در سال ۲۰۱۲ تنها ۶ مورد اعدام داشت، در سال ۲۰۱۳، ۳۴ نفر را اعدام کرده است.
رویداد معکوس حذف اعدام در آفریقا برای کشور نیجریه بوده که بعد از هفت سال توقف اعدام، با اجازه رئیس‌جمهوری این کشور، در سال ۲۰۱۳ چهار نفر اعدام شدند.
بر خلاف نیجریه، هفت کشور آفریقایی از جمله بنین، غنا و سیرالئون، از طریق بازنگری در قانون اساسی یا ارائه اصلاحیه به مجاری قانون‌گذاری، قدم‌هایی را برای حذف مجازات اعدام برداشتند.
آمریکا و آسیای شرقی
ایالات متحده آمریکا همچنان تنها کشور قاره آمریکاست که از مجازات اعدام استفاده می‌کند، هرچند تعداد اعدام‌ها در این کشور نسبت به سال قبل کاهش داشته است. ۴۱ درصد اعدام‌های آمریکا در ایالت تگزاس روی داده، در مقابل ایالت مریلند مجازات اعدام را حذف کرده است.
صرف نظر از کشور چین که بالاترین رقم اعدام در کل جهان را دارد، اعدام‌های آسیای شرقی تنها در دو کشور ویتنام و اندونزی اجرا شده‌اند. اندونزی برای اولین بار در چهار سال گذشته، در سال ۲۰۱۳ پنج مرد را به اتهام قاچاق مواد مخدر اعدام کرد.
از سنگاپور و کشورهای حوزه پاسیفیک نیز هیچ اعدامی گزارش نشده است. اما عفو بین‌الملل اخباری مبنی بر احتمال از سرگیری اعدام در جزیره پاپوآ در گینه نو دریافت کرده است.
اروپا و آسیای مرکزی، تنها منطقه بدون اعدام
برای اولین بار از سال ۲۰۰۹، اروپا و آسیای مرکزی در سال ۲۰۱۳ منطقه‌ای بدون اعدام بوده‌اند. تنها کشور این منطقه که همچنان مجازات اعدام را در قوانین خود دارد، روسیه سفید است ولی حتی این کشور نیز در سال ۲۰۱۳ هیچ حکم اعدامی را اجرا نکرده است.