«بازار رایگان سرگرمی، اطلاعات و آموزش»
۱۳۹۶ دی ۲۸, پنجشنبه
مهدی یحیی‌نژاد، مبتکر "توشه"، ایده ایجاد این رسانه نامانوس را در سال ۲۰۰۴ داشت اما به مرحله عمل رساندن آن ۱۱ سال طول کشید. او بالاخره موفق شد در سال ۲۰۱۵ به همراهی یک تیم مجرب، شامل چند ایرانی و غیرایرانی "توشه" را به‌راه بیاندازد. در سال‌های اخیر رسانه‌های مشابهی عرضه شده، ولی ویژگی توشه این است که برای دیدن، خواندن یا شنیدن برنامه‌ها باید از رسیور استفاده کرد. در پروژه‌های مشابه، کاربران برای دریافت محتوا به یک دستگاه ویژه نیاز دارند.
دویچه وله: انگیزه‌شما برای ایجاد‌توشه چه بود؟
مهدی یحیی‌نژاد: دو نکته برای ما مهم بود. یکی اینکه سانسور را دور بزنیم و به مردم این امکان را بدهیم که به اطلاعاتی که معمولا سانسور می‌شوند دسترسی داشته باشند. در وهله دوم سرعت کم و هزینه بالای اینترنت در ایران باعث بروز انگیزه شد. الان بخش قابل توجهی از اطلاعات در قالب ویدئو منتشر می‌شود که حجم بالایی دارند. هر چه حجم فایل بالاتر باشد، هزینه دریافت آن از اینترنت بیشتر است. خیلی‌ها در ایران هنوز به قول بعضی‌ها از اینترنت ذغالی استفاده می‌کنند. علاوه بر این خیلی‌ها هم اصلا به اینترنت دسترسی ندارند. برای دریافت محتوای توشه، کاربر به اینترنت نیاز ندارد.
محتوای توشه‌هایی که روزانه ارسال می‌کنید چیست؟
میلاد حسینی کشتان: شعار توشه در همان اول کار این بود: "توشه همه چی توشه". هر هفته ما آخرین اخبار داغی که در اینترنت پخش می‌شود، ویدئوهای آموزشی که مثلا توانا تهیه می‌کند و برنامه‌های سرگرم‌کننده که روی یوتیوب وجود دارد را برای کاربران ارسال می‌کنیم. هر روز هم محتوا تغییر می‌کند.
منابع ما رسانه‌های معتبر مثل توانا، رادیو زمانه، دویچه‌وله و رادیو جوان هستند و میانگین حجم اطلاعات ارسالی بین ۳ تا ۸ گیگابایت است.
مثلا از رادیو جوان جدیدترین آهنگ‌ها و ویدئوکلیپ‌ها و برنامه‌های دیگر را دریافت می‌کنیم و به ایران می‌فرستیم. ما شوهای تلویزیونی و مستندهای سرگرم‌کننده که از تلویزیون‌های آمریکا پخش و در یوتیوب منتشر شده‌اند را به فارسی زیرنویسی کرده و به خانه کاربران‌مان در ایران ارسال می‌کنیم. علاوه بر این همکاران ما در "پسکوچه"، فیلترشکن‌های رایگان برای عبور از فیلترینگ اینترنت را هم برای ارسال روزانه در اختیار ما می‌گذارند.
در واقع توشه مثل یک بازار است برای سرگرمی، اطلاعات و آموزش، آنهم به صورت رایگان.
ممکن است محتوای یک روز را معرفی کنید؟
مثلا در روزهای سه‌شنبه بیشتر به مطالب آموزشی در خصوص تازه‌های دنیای فناوری، آموزش زبان، روانشناسی و یا آموزش در زمینه جامعه مدنی، از حقوق اقلیت‌ها گرفته تا حقوق دگرباشان جنسی و زنان، می‌پردازیم. یا روزهای جمعه شبکه من‌وتو گلچینی از بهترین برنامه‌های هفته خودش را از طریق سرویس توشه برای مخاطبانی ارسال می‌کند که روی ماهواره "یاهست" هستند و تلویزیون من‌وتو را نمی‌توانند ببینند.
توشه در پوشش خبری ناآرامی‌های اخیر تا چه حد فعال بوده یا هست؟
با آغاز اعتراضات سراسری در ایران، حکومت با فیلترینگ گسترده و شدید سایت‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی سعی در محدود کردن دسترسی افراد به اخبار و اطلاعات داشته و دارد. دقیقا اینجاست که اهمیت سرویس ماهواره‌ای توشه روشن می‌شود، به طوری که تعداد کاربرانی که از توشه در مدت یک هفته پس از شروع اعتراضات سراسری استفاده کرده‌اند، شش برابر بیشتر از مدت زمان مشابه پیش از آن بوده است.
با شروع ناآرامی‌ها در کشور، هر روز جدیدترین اخبار مرتبط از منابع موثق خبری توسط تیم توشه جمع‌آوری و ارسال شده است. همچنین ما ابزاری به نام "سایت‌نما" را روزانه در اختیار کاربران می‌گذاریم که از طریق آن می‌توانند وبسایت‌های خبری مثل بی‌بی‌سی فارسی و رادیوفردا را بدون نیاز به اینترنت و کاملا آفلاین مشاهده کنند.
علاوه بر این کاربران توشه می‌توانند روزانه بسته‌ای را به حجم ۴۰۰ مگابایت شامل بیش از ۳۰ نوع فیلترشکن مختلف برای همه انواع سیستم‌های عامل‌دریافت کنند. این مجموعه توسط یکی از ناشران همکار توشه به نام "پسکوچه" در اختیار ما قرار می‌گیرد.
آیا در این رابطه کسانی به عنوان شهروند خبرنگار با شما همکاری کرده یا می‌کنند؟
ما اخبار و گزارشات مردمی را از منابع مختلف خبری و شبکه‌های اجتماعی جمع‌آوری و ارسال می‌کنیم، اما تا کنون مستقیما گزارش یا محتوایی دریافت نکرده‌ایم.
موفقیت‌تان در حد انتظارتان بوده است؟
مهدی یحیی نژاد: واقعیت این است که هدف ما در آغاز جذب ۵۰۰ کاربر بود که بتوانند دوستان و اقوام خود را با توشه آشنا کنند. ولی تعداد مشترکان ما با سرعت بسیار خوبی افزایش پیدا کرد. ماه گذشته یکی از مشترکان برای ما نوشته بود که در پی آموزشی که او از طریق ویدئوهای ما کسب کرده، به حدی از توانایی در آن فن رسیده که خودش مغازه‌ای زده است. یک گروه از کاربران ما نابینا هستند و برای ما پیام فرستاده‌اند که از برنامه‌های توشه، مخصوصا برنامه‌های رادیویی و موسیقی ما، خیلی استفاده می‌کنند.
دگرباشان جنسی هم برای ما دائم پست می‌فرستند که از برنامه‌های ما خیلی بهره می‌برند.
آمار مشترکانتان را دارید؟
بله، حدود ۱۷۰ هزار نفر از سراسر ایران نرم‌افزار توشه را دانلود کرده‌اند. اکثر این افراد اینترنت ندارند.
تا حالا واکنش مشترکان به برنامه‌های توشه چگونه بوده است؟
اکثرا مثبت. در مواردی هم پیشنهادهای متفاوتی برای بهتر شدن برنامه‌ها به ما شده. از جمله اطلاعاتی هم که به ما رسیده این است که مردم به همدیگر توشه را توصیه می‌کنند.
لطفا یکی از واکنش‌هایی که در ذهنتان نقش بسته را تعریف کنید.
یک اتفاق که برای من خیلی جالب بود، مکالمه یک راننده تاکسی و مسافرش است که یکی از دوستان تعریف کرد. مسافر از تشدید سانسور گله‌می‌کرده، راننده به او توصیه کرده که به توشه مراجعه و فیلترشکن دانلود کند. بعد در باره توشه به مسافرانش توضیح داده.
آیا توشه در یک سال گذشته توسعه هم یافته؟ یا اینکه اصولا تغییری در آن ایجاد نخواهد شد؟
در آغاز، محتوای توشه فقط از طریق رسیور به لپتاپ یا کامپیوتر منتقل و استفاده می‌شد. ولی الان می‌توان برنامه‌های ارسالی توشه را به موبایل آندروئید هم انتقال داد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
یعنی موبایل را به رسیور وصل می‌کنند؟
موبایل از طریق "حافظه یو اس بی" و یک سیم رابط که در ایران خیلی ارزان است امکان دسترسی به اطلاعات را فراهم می‌کند.
این کار فقط از طریق موبایل آندروئید امکان‌پذیر است؟
بله، برای آیفون برنامه‌ای نداریم، چون در ایران از آیفون خیلی کم استفاده می‌شود.
برنامه‌هایی برای ساده‌تر کردن کار مشترکانتان دارید؟
بله، ما الان در این راستا کار می‌کنیم که در آینده دیگر نیازی به استفاده از یو اس بی و لپتاپ یا موبایل نباشد بلکه بتوان برنامه‌ها را به طور مستقیم از طریق رسیور مشاهده یا گوش کرد.
آیا نهادهای جمهوری اسلامی تا حالا واکنشی در قبال توشه نشان داده‌اند؟
میلاد حسینی کشتان: تا الان خبرگزاری‌های دولتی مطالبی در باره توشه منتشر کرده‌اند و اتهاماتی هم به ما زده‌اند. در یکی از آنها تاکید شده بود که استفاده از توشه امنیت کاربرها را به‌خطر می‌اندازد. در واقع هدف آنها ترساندن کاربران بوده، در حالی که توشه یک سرویس امن و بی‌خطر است. مشترکان حق انتخاب دارند، یعنی در میان آنچه که ما برایشان ارسال می‌کنیم، برنامه‌های مورد علاقه خودشان را انتخاب می‌کنند. خوشبختانه تا الان اتفاق بدی برای هیچ کاربری نیفتاده است.
−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−
مهدی یحیی‌نژاد کارآفرین ایرانی مقیم شمال کالیفرنیا، دانش‌آموختهٔ دبیرستان البرز و دانشگاه‌های صنعتی شریف (کارشناسی در رشتهٔ فیزیک)، تورنتو (کارشناسی ارشد در فیزیک تجربی)، ام‌آی‌تی (دکترا در فیزیک و بیوانفورماتیک)، و استنفورد (پسا دکترا در بیوانفورماتیک) است. او از بنیانگذاران وبگاه "بالاترین" است و مدیریت پروژهٔ توشه را بر عهده دارد.
میلاد حسینی کشتان، مدیر محتوا و شبکه‌های اجتماعی توشه، در ایران از رشته مدیریت صنعتی فارغ‌التحصیل شده و در سال‌های اخیر در جهت تحقق آزادی‌های اجتماعی و حقوق بشر با کمپین‌های متعددی از جمله کمپین "حق حیات ایران "و کمپین "نه به حجاب اجباری همکاری" داشته است.
برای اطلاعات بیشتر درباره توشه و راه دریافت محتوای این سرویس رایگان ماهواره‌ای در ایران یا افغانستان به اینجا مراجعه کنید.