بازتاب مذاکرات ژنو در رسانه‌های ایران
۱۳۸۷ تیر ۳۰, یکشنبه
در حالی که روز شنبه، ۲۹ تیر، خبر اصلی رسانه‌های، حضور نماینده‌ای از آمریکا در مذاکرات ژنو بود، بسیاری از روزنامه‌های صبح یکشنبه، «سازنده و مثبت بودن» گفتگوها را به عنوان تیتر اول خود انتخاب کرده‌اند. اخبار مربوط به نشست ژنو در صدر گزارش‌های دیگر منابع خبری دنیا نیز قرار دارد، با این همه شب گذشته تعدادی از بزرگترین خبرگزاری‌های ایران با انتشار متنی مشابه مدعی شدند «رسانه‌های غربی به ویژه آمریکایی ... اخبار توافق مذاکرات را با بی‌میلی دنبال می‌کنند.»
مهم‌دیدن حضور نماینده‌ی آمریکا
دبیر شورای عالی امنیت ملی صبح جمعه، ۲۸ تیر، پیش از آنکه هواپیمایش تهران را به مقصد ژنو ترک کند، با اشاره به نخستین حضور نماینده‌ای از آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با کشورهای ۵+۱ (پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان) به خبرنگاران گفته است، مهم نیست که چه افرادی در مذاکرات حضور دارند بلکه مهم نوع رویکرد آنهاست. در همان حال که سعید جلیلی این سخنان را ایراد می‌کرد روزنامه‌های صبح تهران مشغول آماده کردن عنوان‌های اصلی نسخه‌ی روز شنبه بودند؛ عنوان‌هایی که به رغم اظهارات جلیلی بیشتر بر اهمیت حضور، ویلیام برنز، مرد شماره‌ی سه وزارت امور خارجه‌ی آمریکا در مذاکرات ژنو تاکید داشتند. از زمان اشغال سفارت آمریکا در تهران، آبان ۱۳۵۹، این نخستین بار است که مقام‌هایی در این سطح از دو کشور پشت یک میز می‌نشینند. سابقه‌ی فعالیت‌های ویلیام برنز نیز بر حساسیت موضوع افزوده است. او در سال ۲۰۰۳ مسئول پرونده‌ی هسته‌ای لیبی بود و موفق شد از طریق مذاکره این کشور را به کنار گذاشتن برنامه‌های اتمی خود ترغیب کند.
روز شنبه، ۲۸ تیر در حالی که روزنامه‌هایی چون حیات نو و ابراراشاره‌ی جلیلی به مهم بودن رویکرد مذاکره کنندگان را در صفحه‌ی نخست منعکس کردند نشریه‌هایی از جناح‌های مختلف، از جمله قدس، سیاست روز، اعتماد ملی و کارگزاران اولین حضور نماینده‌ای از آمریکا در مذاکرات هسته‌ای را به عنوان یکی از تیترهای اصلی خود انتخاب کرده‌اند. جام جم، نشریه‌ی صدا و سیما از «مذاکره در فضایی تازه» خبر می‌دهد و ایران، ارگان رسمی دولت در تحلیلی دلیل حضور نماینده‌ی آمریکا را «اهمیت فوق العاده این مذاکرات» عنوان می‌کند. با چنین پیش زمینه‌ای مذاکرات ژنو روز یک شنبه نیز عنوان‌های اصلی بخش بزرگی از روزنامه‌های صبح را به خود اختصاص داد. «سازنده و مثبت» بودن گفتگوها و توافق بر سر ادامه‌ی آن در هفته‌ی آینده، مهم‌ترین خبری است که روزنامه‌های صبح در نگاه اول به خوانندگان می‌دهند. برخی از رسانه‌ها نیز مانند روزنامه‌ی اعتماد ملی «پایان مذاکرات ژنو بدون پاسخ ایران به بسته پیشنهادی» را تیتر اول کرده‌اند و سایت اینترنتی آفتاب به اظهارات خاویر سولانا پس از این نشست اشاره دارد که از ایران می‌خواهد «به جای تقابل به همکاری روی بیاورد.»
«حضور برای تحمیل نظرات»
در کنار گزارش‌هایی که گفتگوها را گامی به جلو توصیف می‌کنند مسئله‌ی حضور نماینده‌ی آمریکا در ژنو همچنان موضوع بحث و گمانه‌زنی است. ظاهرا ویلیام برنز در این نشست بر شرط تعلیق غنی‌سازی برای آغاز مذاکرات اصلی تاکید کرده اما مقام‌های ایرانی معتقدند پیش شرطی را نخواهند پذیرفت. شب گذشته متنی در بسیاری از رسانه‌های جمهوری اسلامی منتشر شد که در آن ادعا شده قصد حضور برنز در مذاکرات تحمیل «نظرات خود بر دیگر شرکت کنندگان» بوده است. مطابق این گزارش که با فاصله‌ی کمی روی خروجی خبرگزاری‌های فارس، مهر، ایسنا، باشگاه خبرنگاران و تعدادی از سایت‌های خبری قرار گرفت «رسانه‌های همگانی غرب به ویژه رسانه‌های آمریکایی» پس از اینکه برنز در رسیدن به این خواست ناکام ماند «اخبار توافق مذاکرات را با بی‌میلی دنبال می‌کنند.»
در متن منتشر شده در رسانه‌های ایران تاکید می‌شود «در رأس رسانه‌های غربی، آسوشیتدپرس، سی.ان.ان و رویترز بدون توجه به محتوای مذاکرات که غالباً از دیدگاه سازنده نماینده ایران استقبال کردند، مجددا حرف‌های قدیمی خود درباره تعلیق غنی‌سازی و خواست‌های آمریکا را تکرار کردند.» همزمان با انتشار این متن، واحد مرکزی خبر گزارش می‌دهد «شبکه‌های بین المللی، کنفرانس خبری جلیلی وسولانا را به طورگسترده پوشش دادند.» در این خبر سی ان ان و بی بی سی از جمله‌ی این شبکه‌ها ذکر شده‌اند. عصر دیروز نیز شبکه‌ی خبر صدا و سیما با اشاره به گزارش خبرگزاری‌هایی چون رویترز و آسوشیتدپرس نتیجه می‌گیرد «بیشتر خبرگزاری‌های جهان مذاکرات یک روزه ژنو را ... یک برد دیپلماتیک برای تهران ارزیابی کرده‌اند.»