بازگشت حسن روحانی به مذاکرات هسته‌ای؟
۱۳۸۶ شهریور ۲۶, دوشنبه
این خبر که در روز یک‌شنبه ۲۵ شهریور از سوی دفتر روحانی تایید شده در کنار چند خبر دیگر می‌تواند نشانگر چرخشی پرمعنا در سیاست‌های هسته‌ای ایران تلقی شود. از سوی دیگر بازگشت رسمی حسن روحانی به مذاکرات هسته‌ای، می‌تواند ضربه‌ای به دولت نهم باشد که پرونده‌ی هسته‌ای را بسته اعلام کرده. روحانی از نزدیکان هاشمی رفسنجانی محسوب می‌شود، و مانند او مورد انتقاد شدید حامیان رئیس جمهور است.
حسن روحانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی روز چهارشنبه (۲۸ شهریور / ۱۹ سپتامبر) راهی اروپا می‌شود و با چند دیپلمات بلندپایه از جمله خاویر سولانا هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا دیدار و گفتگو می‌کند. روحانی قرار است در پارلمان اروپا نیز سخنرانی کند.
این خبر را سولانا در روز یک‌شنبه (۲۵ شهریور) در گفتگو با یک روزنامه‌ی عربستان سعودی اعلام کرد و چند ساعت بعد از سوی دفتر حسن روحانی تایید شد. گفته می‌شود این سفر به دعوت بنیاد کوربر انجام می‌شود که پیشنهاد کرده روحانی با وزیر امور خارجه، مشاور صدر اعظم و رئیس سیاست خارجی آلمان نیز ملاقات کند.
کوربر بنیادی غیرانتفاعی و آلمانی است که سال پیش نیز میزبان روحانی، رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران و حسین موسویان عضو پرنفوذ این تیم بوده است. این بنیاد سلسله نشست‌های خود در مورد مسائل ایران را با نشستی آغاز کرد که سال ۲۰۰۳ میلادی در اصفهان برگزار شد.
دیدار حسن روحانی که هم‌اکنون ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده دارد، با خاویر سولانا یک روز پیش از نشست نمایندگان پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان در واشینگتن انجام می‌شود. در این نشست قرار است در مورد صدور قطعنامه‌ی سوم و تشدید تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران تبادل نظر شود.
اعضای دائم شورای امنیت بر ضرورت پایبندی ایران به دو قطعنامه‌ی پیشین پافشاری می‌کنند که جمهوری اسلامی را ملزم به تعلیق فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی می‌کند. سفر روحانی به اروپا در آستانه‌ی دیدار واشنگتن، می تواند از این جهت اهمیتی خاص داشته باشد که در دوران ریاست او بر مذاکرات هسته‌ای، جمهوری اسلامی با توقف موقت برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود موافقت کرده بود.
حضور دوباره‌ی حسن روحانی در مذاکرات هسته‌ای در حالی انجام می‌شود که حسین موسویان همکار او و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده‌ی مدتی بازداشت شد و سپس به قید وثیقه آزاد گردید. همچنین ماه‌هاست که این دو شخصیت که از نزدیکان هاشمی رفسنجانی محسوب می‌شوند از سوی حامیان و نزدیکان دولت شدیدا مورد انتقاد و حمله قرار می‌گیرند.
علت بازداشت موسویان دلایل امنیتی عنوان شده، اما برخی رسانه‌ها اتهام اصلی او را مربوط به مسائل هسته‌ای و ارتباط با بیگانگان و جاسوسی ذکر کرده‌اند. روز شنبه، ۲۴ شهریور، قاضی حسن حداد معاون امنیت دادسرای عمومی و انقلاب تهران ضمن اعلام این خبر که «اتهام جاسوسی موسویان تا کنون احراز نشده است» اظهار داشت، اخباری که در مورد این پرونده در رسانه‌ها منتشر شده به ما ارتباطی ندارد.
در حالی که خبرگزاری‌ها روز شنبه از قول قاضی حداد اعلام کردند پرونده‌ی موسویان وارد مرحله‌ی دادسرا نشده، (مهر، ۲۴ شهریور) خبرگزاری ایسنا عصر دیروز از قول او گزارش می‌دهد این پرونده «از وزارت اطلاعات به دادسرای ویژه امنیت ارسال شده است.»
در آستانه‌ی سفر حسن روحانی، که ظاهرا یکی از آخرین تلاش‌های جمهوری اسلامی در حل مناقشه‌ی هسته‌ای است، سخنگوی وزارت امور خارجه، محمد علی حسینی، روز گذشته بار دیگر تاکید کرد، توقف غنی‌سازی قابل مذاکره نیست و ایران در صورت صدور قطعنامه‌ی سوم در همکاری با آژانس تجدید نظر می‌کند.
یک روز پیش از این سخنان، علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، خروج ایران از ان پی تی، درصورت صدور قطعنامه‌ی جدید را تکذیب کرده بود. خاویر سولانا، که قرار است پنجشنبه با روحانی ملاقات کند، با اشاره به مجمع عمومی سازمان ملل که دو شنبه‌ی آینده، ۲۴ سپتامبر، برگزار می‌شود، زمان این دیدار را مهم توصیف می‌کند. اما به نظر می‌رسد اهمیت و تاثیر احتمالی این دیدار را باید در نتایج نشست جمعه‌ی واشنگتن جستجو کرد.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر دویچه وله در تهران