"بحران اعتیاد در جمعیت دانش‌آموزی جدی است"
۱۳۹۸ شهریور ۹, شنبه
معاونان اجتماعی بهزیستی و نیروی انتظامی، در یک برنامه تلویزیونی به رشد آسیب‌های اجتماعی نزد جمعیت دانش‌آموزی اذعان کرده و لزوم هماهنگی برای تشخیص و پیشگیری از اعتیاد، نزاع و اختلال‌های رفتاری و روانی این گروه را یادآور شده‌اند.
حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون سازمان بهزیستی ایران جای اقدامات پیشگیرانه و مهارت‌های زندگی در جمعیت دانش‌آموزی را خالی دانسته و می‌گوید فردی که دست به خودکشی می‌زند از مدت‌ها قبل علائمی چون افسردگی و اضطراب داشته است؛ و این امر در مورد اعتیاد نیز صدق می‌کند. «ما باید نشانگان آسیب‌ها را رصد کنیم؛ مثلا اگر ۱۵ عامل خطر اعتیاد داریم که در سن دانش‌آموزی در حال افزایش است، باید هوشیار بشویم و قبل از بروز آسیب مداخله لازم را داشته باشیم.»
ابراهیم کریمی، جانشین معاونت اجتماعی ناجا نیز اعلام کرده که اگر دستگاه‌های مربوط آسیب‌های اجتماعی را کنترل نکنند، "سرریز آن به کارهای سلبی و پلیسی می‌رسد که چندان هم خوشایند نیست".
مسعودی فرید از کمبود قابل توجه مشاور و مربی بهداشتی در مدارس خبر داده و خواهان صدور مجوز نیروی مشاور برای آموزش و پرورش شده است. او در عین حال اعلام کرده که طبق پروتکل "نماد"، مراکز اورژانس اجتماعی بهزیستی با آموزش و پرورش متصل هستند تا اگر دانش‌آموزی نیازمند مداخله باشد، پیگیری‌ها انجام شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
طرح نماد (نظام مراقبتی اجتماعی دانشآموزان)، طرح مشترک بهزیستی، وزارت بهداشت، پلیس و دستگاه قضایی است که از سال ۹۶ برای پیشگیری از رفتارهای پرخطر، ارتکاب جرم و ابتلا به آسیب‌های اجتماعی نزد دانشآموزان "بر اساس غربالگری، حمایت‌های روانی - اجتماعی و مداخله موثر" به جریان افتاده است.
مقامات بهزیستی بارها تاکید کرده‌اند که واقعیت‌های ناشی از تغییر شیوه‌های زندگی و تحولات محیطی، آسیب‌های اجتماعی را عمیق‌تر کرده است. معاون این سازمان می‌گوید آموزش و پرورش و مدرسه جایی است که به ۹۵ درصد بچه‌ها در آنجا دسترسی داریم و فرصتی است که همه دستگاه‌ها باید از آن استفاده و به آموزش و پرورش در راستای رویکردهای پیشگیرانه کمک کنند.
مسعودی فرید هشدار داده که مطالعات شیوع شناسی در دستگاه‌های مختلف از سنین بالای ۱۵ سال شروع می‌شوند، در حالی که ۵۰ درصد اختلالات روانی در سنین زیر ۱۴ سالگی شروع می‌شوند.
"وضعیت خطرناک است"
جانشین معاونت اجتماعی ناجا در برنامه تلویزیونی "پرسشگر" اعلام کرده که آسیب‌های اجتماعی در شهرها و استان‌ها و مقاطع تحصیلی مختلف، تفاوت دارند: «سن اعتیاد دارد مقداری پایین می‌آید. سن مصرف تفننی سیگار ۱۴ تا ۱۵ سالگی است اما اگر اعتیاد باشد به ۱۷ تا ۱۸ سال هم می‌رسد. علیرغم اقدامات و تلاش‌های صورت گرفته هنوز به نقطه درست و مطمئن نرسیده‌ایم و بعضا دانش‌آموزانی دستگیر می‌شوند که خطرناک هستند.»
جانشین معاون اجتماعی ناجا عنوان کرده که پلیس در پایش مشکلات مدارس، شش مسئله را استخراج کرده که یکی از آنها نزاع و درگیری است. او می‌گوید تلاش می‌شود تا یک آسیب به جرم و مراحل پس از جرم نرسد: «آسیب‌ها رشد دارد اما به نسبت جامعه نیست و کنترل شده‌تر است. این رشد، آهسته است نه آنقدر شدید که وضعیت اضطراری را رقم بزند. البته وضعیت خطرناک است زیرا انتظار نداریم کودکان و نوجوانان در این عرصه وارد شوند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سردار کریمی آمار سیگاری بودن ۴۸درصدی پسرها در مدارس تهران را رد کرده و می‌گوید: «این آمار یعنی از هر دو دانش‌آموز باید یکی سیگاری باشد در حالی که ما چنین چیزی را نمی‌بینیم و مصرف سیگار باید در سطح خیلی پایین‌تری باشد.»
آماری رسمی از میزان اعتیاد در میان دانشآموزان در ایران وجود ندارد. محمد بطحایی، وزیر وقت آموزش و پرورش در اردیبهشت ۹۸ مصرف مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در مدارس را انکار نکرد اما به خبرگزاری‌ها گفت عمدا آمار اعتیاد در مدارس را اعلام نمی‌کند.
سعید معیدفر، جامعه شناس، چندی قبل در یادداشتی در روزنامه "توسعه ایرانی" اعتیاد دانشآموزان را یک بحران جدی خواند و نوشت: «امروز کشور با فقر اقتصادی مواجه است که به تدریج منجر به فقر فرهنگی خواهد شد... از تمامی مسئولان می‌خواهم که اعتیاد دانشآموزان را جدی بگیرند و نگرانی آنها انتشار آمار اعتیاد دانشآموزان نباشد بلکه نسبت به این موضوع باشد که چگونه در میادین اصلی و فرعی شهر در حداقل زمان، مواد مخدر در اختیار دانشآموزان قرار می‌گیرد؟»
این جامعه‌شناس می‌افزاید، در صورتی‌که برای مواجهه با پذیرش بحران، مطالعه و برنامه‌ریزی صورت گیرد، بدون تردید مشکل اعتیاد قابل‌حل است.