"بحران کمبود معلم" در نظام آموزشی ایران
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۲, چهارشنبه
در آستانه ۱۲ اردیبهشت، روز معلم ذر ایران، "اسفندیار چهاربند"، قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش گفته است که این وزارتخانه در مهر ۱۳۹۷، با کمبود ۳۰۰ هزار نیرو روبه‌روست. معاون وزیر آموزش و پرورش اضافه کرده: «اگر این روند ادامه یابد، باید ۲ سال دیگر به‌خصوص در حوزه آموزش ابتدایی و پرورشی بنای یادبود برای آموزش و پرورش بسازیم.»
• به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، این مقام مسئول تاکید کرده: «باید با این موضوع منطقی برخورد کرد. آموزش و پرورش باشگاه هیچ حزب و جناحی نیست. برخی سفارش می‌کنند آمارها را اعلام نکنیم، ۲ سال دیگر از ما نمی‌پرسند شما چه کردید؟ ما بررسی و اعلام می‌کنیم اما اقتضائات تأمین آن دست ما نیست.»
به گفته معاون اول وزیر آموزش و پرورش، بیشترین کمبود معلم پس از حوزه پرورشی، در حوزه ابتدایی است. او اضافه کرده تأمین آموزگار برای ۲۰ هزار مدرسه با کمتر از ۲۴ دانش‌آموز عمدتا در مناطق روستایی تهدید دیگری برای حوزه آموزش ابتدایی محسوب می‌شود. با این کمبود نیرو و مشکل تامین آموزگار، به گفته معاون وزیر احتمال افزایش نرخ باز ماندن کودکان از تحصیل بسیار جدی است.
نرخ بازنشسته‌ها از شاغلان پیشی گرفته است
یکی دیگر از مشکلات آموزشی کشور که قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش آن را با رسانه‌ها در میان گذاشت افزایش تعداد بازنشسته‌ها و پیشی گرفتن شمار آنها از شاغلان در آموزش و پرورش است. او گفت: «امسال حدود ۸۰۰ هزار بازنشسته فرهنگی داریم، سال ۹۸ تعداد شاغلان و بازنشسته‌ها برابر خواهد شد و در سال ۱۴۰۱، یک‌میلیون و ۱۵۰ هزار بازنشسته و ۸۳۰ هزار شاغل خواهیم داشت و تعداد بازنشسته‌ها از شاغلان پیشی می‌گیرد.»
به گفته چهاربند، سال گذشته از ۴۳ هزار مشمول بازنشستگی، ۴۲هزار نفر بازنشسته شدند. سال‌جاری هم ۶۵ هزار نفر مشمول بازنشستگی‌اند که پیش‌بینی می‌کنیم ۵۵ هزار نفر بازنشسته شوند. اگر این روند بدون تمهید سازوکار مناسب ادامه یابد در سال ۱۳۹۹ آموزش و پرورش از پا در می‌آید.
مشکل جذب بدون ضابطه معلم
در کنار بحران کمبود معلم، آموزش و پرورش ایران با بحران "جذب بدون ضابطه معلم" نیز روبروست. آنچنانکه مقام‌های ارشد وزارتخانه می‌گویند این مشکل را دیگران و قبل از همه نمایندگان مجلس روی دست وزارت آموزش و پرورش گذاشته‌اند.
احمد عابدینی، معاون شورای عالی وزارت آموزش و پرورش، چند ماه پیش اعتراف کرد، در نتیجه فشار نمایندگان مجلس، وزارت آموزش و پرورش مجبور شده است ۲۸۰ هزار نفر را بدون حتی یک روز آموزش جذب کند.
آقای عابدینی تاکید کرده: «طی ۱۰ سالِ گذشته ۳۳۰ هزار نیرو از طریق برخی نمایندگان مجلس جذب وزارت آموزش و پرورش شده‌اند که حدود ۲۸۰ هزار نفر از آنان حتی یک روز هم دوره آموزشی نگذرانده بودند.»
به گفته این مقام ارشد وزارت آموزش و پرورش، خطر بزرگ این است که معلمانی که حتی یک روز دوره آموزشی ندیده‌اند و استخدام شده‌اند ۳۰ سال بر سرنوشت آینده فرزندان کشور حاکم خواهند بود و "آموزشی که خود ندارند را می‌خواهند به دیگران انتقال دهند".
آقای عابدینی همچنین گفته است: اگر مجوز جذب از سوی سازمان استخدامی و مجلس داده شود روش‌های مختلف جذب به صورت علمی انجام می‌شود. اما به‌نظر می‌رسد که مسئولان وزارت آموزش و پرورش به جای انجام درست وظایف خود، مشغول رتق‌وفتق سفارشات نمایندگان مجلس هستند؛ نمایندگانی که هر یک صدها نفر از دوستان و آشنایان در حوزه انتخابیه خود را برای استخدام به وزارت آموزش و پرروش تحمیل می‌کنند.
روز معلم در ایران
در سطح جهان روز ۵ اکتبر (۱۳ مهر) به عنوان "روز معلم" شناخته می‌شود اما در بسیاری از کشورها "روز معلم" در تاریخ‌های متفاوتی برگزار می‌شود. در ایران روز ۱۲ اردیبهشت روز معلم است.
پیش از انقلاب ۱۳۵۷ نیز روز ۱۲اردیبهشت به عنوان روز معلم شناخته می‌شد اما مناسبت آن، کشته‌شدن یکی از معلمان ایران به نام ابوالحسن خانعلی در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان در میدان بهارستان در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ بود. پس از انقلاب، سالروز کشته‌شدن مرتضی مطهری، از روحانیون نزدیک به آیت‌الله خمینی، به عنوان روز معلم نام‌گذاری شد.