«بخش‌هایی از توافقنامه هسته‌ای محرمانه خواهد بود»
۱۳۹۴ تیر ۶, شنبه
در حالی که تنها چهار روز به پایان ضرب‌الاجل دستیابی به توافق هسته‌ای میان ایران و شش کشور قدرتمند جهان مانده، دیپلمات‌های غربی می‌گویند که چند مساله کلیدی، از جمله دسترسی بازرسان سازمان ملل به تاسیسات مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران و مساله روند لغو تحریم‌ها حل نشده است.
یک دیپلمات ارشد غربی در وین، پایتخت اتریش به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری رویترز گفت که مشکل‌ترین بخش‌ها باید در چند روز آینده حل شوند.
او اضافه کرد: «سوالاتی در مورد دسترسی به تاسیسات نظامی و هسته‌ای، ابعاد احتمالا نظامی برنامه هسته‌ای ایران و تحریم‌ها باقیمانده‌اند که حل آنها بسیار دشوار به نظر می‌رسد. ما می‌توانیم در مورد برخی مسایل به توافق برسیم اما در باره موارد عمده، هنوز اختلاف نظر جدی وجود دارد.»
"تاریخ واقعی ضرب‌الاجل"
گرچه بر اساس توافق میان ایران و ۱+۵ (آمریکا، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان) دو طرف باید تا ۳۰ ژوئن (۹ تیر) به توافق نهایی دست یابند اما به گفته دیپلمات‌ها این مذاکرات ممکن است در ماه ژوئیه نیز ادامه یابد.
بیشتر بخوانید: آمریکا: مذاکرات اتمی احتمالا در مهلت مقرر به نتیجه نمی‌رسد
به گفته دیپلمات‌ها ضرب‌الاجل واقعی روز ۹ ژوئیه (۱۸تیر) است. بر اساس مصوبه کنگره آمریکا، دولت این کشور موظف است متن توافق صورت گرفته را تا این تاریخ در اختیار کنگره قرار دهد.
پیش از آنکه باراک اوباما، رئيس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، تحریم‌های وضع شده علیه برنامه هسته‌ای را به حالت تعلیق درآورد، کنگره یک ماه فرصت خواهد داشت تا توافقنامه احتمالی را بررسی کند.
در صورتی که توافقنامه احتمالی تا ۹ ژوئیه به کنگره ارسال نشود، مهلت بررسی به ۶۰ روز افزایش خواهد یافت در این بازه زمانی اوباما اجازه تعلیق و یا لغو تحریم‌های وضع‌شده را نخواهد داشت.
با توجه به این که ایران می‌گوید اجرای مفاد توافق احتمالی را همزمان با لغو تحریم‌ها آغاز خواهد کرد، دیپلمات‌ها نگران‌اند که تاخیر طولانی در لغو و یا تعلیق تحریم‌های وضع شده علیه ایران، اجرای توافقنامه را با دشواری روبرو کند.
در همین حال یک دیپلمات غربی می‌گوید بخش‌هایی از توافقنامه محرمانه خواهد بود. یک مقام ارشد ایالات متحده اما تاکید کرد که کنگره این کشور از همه مفاد آن مطلع خواهد شد.
بیم‌ها و امیدها
عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) گفته است که گفتوگوها "کند و دشوار" پیش می‌رود. با این وجود یک مقام ارشد ایالات متحده آمریکا روز جمعه به خبرنگاران گفت که دستیابی به توافق امکان پذیر است.
این مقام که نخواسته نامش فاش شود، تصریح کرد: «با وجود مسائل دشوار، ما شاهد پیشرفت در مسیر مورد نظر هستیم تا به یک توافق بسیار خوب برسیم.»
مقامات غربی و ایرانی می‌گویند که شانس موفقیت در وین بیشتر از احتمال شکست مذاکرات است. اما هنوز هیچ تضمینی برای رسیدن به یک معامله وجود دارند.
یک دیپلمات ارشد غربی با اشاره به این که چند روز آینده بسیار دشوار خواهد بود، تصریح کرد: «گفتوگوها شبانه‌روز دنبال خواهد شد و باید با آرامش و انرژی زیاد این مرحله را پشت سر بگذاریم. اما در این مرحله مشخص نیست که آیا ایران آماده است که تصمیم بگیرد.»
وزرای خارجه ایران و آمریکا در وین
در رخدادی دیگر جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه (۲۶ ژوئن/ ۵ تیر) وارد وین شد. او پس از تصادفی که روز ۳۱ مه در حال دوچرخه‌سواری برایش اتفاق افتاد، با کمک عصا راه می‌رود.
بیشتر بخوانید: "پرانتزهای مهم" در متن توافق نهایی اتمی
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز روز شنبه وارد وین شد، تا با جان کری در مورد پیشرفت در مذاکرات و مسایل باقیمانده گفت‌وگو کند. لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه نیز روز شنبه به آنها می‌پیوندد.
انتظار می‌رود وزرای خارجه بریتانیا، آلمان، روسیه و چین به همراه با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مذاکرات حضور یابند.
اختلاف نظر در مورد برخی از مسائل همچنان زیاد است. دیپلمات‌های نزدیک به مذاکرات می گویند که آنها هنوز باید در مورد سرعت و دامنه رفع تحریم‌ها، آینده توسعه برنامه غنی‌سازی اورانیوم در ایران، دسترسی بازرسان سازمان ملل به مراکز نظامی و همچنین دسترسی این بازرسان به دانشمندان هسته‌ای ایران گفت‌وگو کنند.
ایران می‌خواهد تحریم‌ها فورا برداشته شوند، هر چند دیپلمات‌های غربی می‌گویند لغو و یا تعلیق تحریم‌ها به تدریج، مطابق با یک برنامه زمان‌بندی شده و تنها پس از تایید اینکه ایران به تعهدات خود پایبند بوده، صورت خواهد گرفت.