«برای آمریکا، حقوق بشر مقدم بر برنامه اتمی ایران است»
۱۳۹۰ اردیبهشت ۱۵, پنجشنبه
احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا به طور مشترک طرح جدیدی برای حمایت از حقوق بشر در ایران پیشنهاد کرده‌اند که قرار است در روزهای آینده در کنگره آمریکا به رای گذاشته شود. در صورت تصویب این طرح، افراد و شرکت‌هایی که در نقض حقوق بشر در ایران مشارک داشته‌‌اند، به شکلی وسیع‌تر از سوی دولت آمریکا در لیست تحریم قرار خواهند گرفت. برخی نمایندگان کنگره آمریکا نیزخواستار اضافه کردن نام محمود احمدی‌نژاد به لیست ناقضان حقوق بشر در ایران شده‌اند.
آلن ایر، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با دویچه وله به سوالاتی درباره این طرح و سیاست خارجه آمریکا درباره ناقضان حقوق بشر در ایران پاسخ گفته است. آقای ایر در طول گفتوگو چندین‌بار تاکید کرد: «همان‌گونه که پرزیدنت اوباما گفت، آمریکا با مردم ایران همراه است»
بشنوید: گفتوگو با آلن ایر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا
دویچه وله: آیا تحریمی وسیع‌تر برای افراد و شرکت‌هایی که در نقض حقوق بشر در ایران سهیم بودند، مورد نظر دولت آمریکاست؟
آلن ایر، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه ایالات متحده: همان‌طور که می‌دانید در سیستم حکومتی آمریکا تفکیک قوا وجود دارد. اگر این لایحه رای بیاورد صددرصد آن را اجرا میکنیم. ولی همان‌گونه که پرزیدنت اوباما گفت، نکته‌ی کلیدی این است که ما در کنار مردم ایران ایستاده‌ایم تا آن‌ها بتوانند از حقوق اصلی‌شان برخوردار شوند. نکته‌ی اصلی این است که نه تنها آمریکا، بلکه تمام دنیا و جامعه بین‌المللی پافشاری میکند تا حکومت ایران به حقوق اولیه مردم خود احترام بگذارد.
محور اصلی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران چیست؟ آیا برنامه‌ی اتمی ایران در اولویت قرار دارد و مسئله حقوق بشر در مرحله‌ی دوم اهمیت قرار دارد؟
نه، نگفته پیداست که احترام به حقوق اصلی همه‌ی مردم دنیا، نه فقط مردم ایران، از ارکان اصلی سیاست خارجی دولت آمریکا است. از این نظر معلوم است که احترام به حقوق بشر و پیشبرد حقوق بشر مقدم بر برنامه‌ی هسته‌ای ایران است. هر دو مهم هستند و ما در هر دو مورد تلاش میکنیم.
پیش‌تر هم فهرستی از مقامات ایران که مورد تحریم قرار گرفتند، منتشر شده بود. اما به عنوان نمونه مشاهده کردیم اروپا برای رئیس سازمان انرژی اتمی ایران که در لیست تحریم‌های اروپا وجود داشت استثنا قائل شد و ایشان برای گفتوگوهای اتمی به اروپا آمد. آیا تضمینی وجود دارد که تحریم‌های این افراد به خاطر انجام کارهای دولتی مثلا گفتوگوهای اتمی برداشته نشود؟
ما به ایران فشار می‌آوریم تا از تعهدات حقوق بشری اطاعت کند و به آن احترام بگذارد. از این نظر با شرکای اروپایی خود همکاری میکنیم. در شورای حقوق بشر سازمان ملل گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر برای ایران تعیین شد و اقدامات مشابهی نیز در آینده خواهیم کرد. میان آمریکا و شرکای ما در بقیه دنیا یکپارچگی وجود دارد تا حکومت ایران به حقوق مردم خود احترام بگذارد.
در داخل ایران این گفته وجود دارد که دولت ایران پشت پرده تلاش میکند تا با آمریکا گفتوگو کند و پشت پرده به توافق برسد. آیا چنین نشانه‌هایی وجود داشته است؟ سیاست خارجی دولت آمریکا درباره‌ی این تلاش‌ها چیست؟
توهم توطئه و عملیات پشت پرده همیشه وجود دارد اما اصل مطلب این است که ما بارها خیلی واضح اظهارنظر کرده‌ایم که ایران چه کار باید انجام دهد تا رضایت جامعه بین‌المللی را جلب کند. حکومت ایران برای بهبود وضعیت حقوق بشر کاری انجام نداده و وضعیت حقوق بشر در ایران وخیم است.
همان طور که گزارش‌های تازه‌ی ما نشان داده، وضعیت حقوق بشر در ایران بد است و بدتر خواهد شد و حکومت ایران باید پاسخگو باشد. حقوق بشر یک چیز من‌درآوردی غربی نیست. حقوق بشر همان احترام گذاشتن به مطالبات مشروع مردم خود است. همان موضوع عدالت و عدل است. عاقبت حکومت ایران باید به خواسته مردم خود توجه کند.
گفتید که دولت آمریکا در کنار مردم ایران است. این گفته به نظر کمی کلی می‌رسد. چه گونه و به چه شکل دولت آمریکا در کنار مردم ایران است؟
یک نمونه بارز، همان گزارش سالیانه حقوق بشر وزارت امور خارجه است. این گزارش به‌عنوان یک صدی رسا برای کسانی است که در ایران صدا ندارند. گزارش سالیانه حقوق بشر وزارت امور خارجه فقط یک نمونه از تلاش‌های ما جهت پیشبرد حقوق بشر مردم ایران است.
همین‌طور مشورت و همکاری با شرکای ما در اروپا، برای تعیین گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر در شورای حقوق بشر و... که ادامه دارد. همین طور تعیین ناقضان اصلی حقوق بشر و تحریم‌های حقوق بشر که انجام دادیم و در اروپا هم اتفاق افتاد. نمونه‌ها زیاد است و تمام هم نخواهد شد.
در آینده اگر موارد نقض حقوق بشر در ایران کمتر نشود سیاست خارجی ایالات متحده در مورد حقوق بشر در ایران به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
به همان سمت و سویی که الان طی میکنیم. فشارها شدیدتر شده و ادامه پیدا خواهد کرد تا حکومت ایران به حقوق مردم خود احترام بگذارد. البته ما سعی نمی‌کنیم که این موضوع را به دولت ایران تحمیل کنیم. ما فقط می‌خواهیم حکومت ایران نسبت به مطالبات و درخواست‌های مردم خود پاسخگو باشد.
حسین کرمانی
تحریریه: فرید وحیدی