برنامه صلح قبرس

كوفى عنان نيمه شب با چهره اى خسته به اين گفتگوهاى طولانى ۸ روزه پايان داد. خواب و آرامش در محل برگزارى اين كنفرانس بدل به واژه هاى بيگانه اى شده بود. بر روى ميز مذاكره برنامه صلح قبرس قرار داشت. كوفى عنان در اين باره گفت:

“اين برنامه بگونه اى ناگزير نوعى سازش است. اين برنامه همه خواستها را تامين نميكند. اما به گمان من اين برنامه علائق اصلى و همچنين نگرانيهاى مهم مردم دو بخش قبرس را بازتاب ميدهد. بگذاريد خيلى روشن و خلاصه بگويم: امكان انتخابى وجود ندارد اين گونه نيست كه ما بين اين برنامه متكى بر يك سازش و راه حلهاى مرموز ديگر ميتوانيم يكى را بر گزينيم. تنها انتخاب ممكن اين است: يا اين برنامه و يا هيچ راه حل ديگر.”

بر اساس اين برنامه صلح قرار است كه يك سيستم فدراتيو بسيار گسترده با استقلال عمل بسيار در هر دو بخش قبرس ايجاد شود. اما اداره امور برعهده يك دولت مركزى خواهد بود. براى يونانيانى كه زمانى ناگزير بخش تركى قبرس را ترك كرده اند يك امكان محدود بازگشت به زيستگاه پيشين آنها در نظر گرفته شده است. تغيير در ساخت و بافت تقسيمات جغرافيايى قبرس پيش بينى نشده است.

اما، اين برنامه از سوى طرفين حاضر در اين گفتگوها منعقد نشده است. اين چنين بود كه آنان توفيق اين را نيافتند كه برنامه صلح مشتركى را تهيه كنند و از اين رو تنها امكان باقى مانده همان برنامه صلح كوفى عنان بود. طيب اردوغان، نخست وزير تركيه در پايان اين گفتگوها خطاب به يونانيان و ساكنين قبرس گفت:

“پيام من به يونانيان و ساكنان قبرس اين است: بگذاريد راه تحقق اين برنامه صلح كه در بورگن اشتوك عرضه شده است را مشتركا به پيمائيم. ما حاضريم اقدامات لازمه را به مورد اجرا گذاريم. بگذاريد ما در اين راه كار خود را دنبال كنيم.”

اين در حالى است كه موضع يونانيان در قبال اين گفتگوها كاملا متفاوت بود. نخست وزير يونان كوستاس كارامانليس تنها به گفتن چند كلمه به زبان يونانى اكتفا كرد و بى درنگ سالن را ترك گفت. وى از نبود امكان براى دستيابى به يك توافق مشترك شكوه نموده بود. طرف يونانى حاضر در اين گفتگو عدم موافقت خود را با اين برنامه صلح بيان داشته است. روزنامه هاى يونان دبيركل سازمان ملل را متهم بدان ميكنند كه امتيازات بسيارى براى تركها قائل شده است. حال آنكه كوفى عنان در اين باره گفته است:

“من ايقان دارم كه برنامه صلح من بهترين و عادلانه ترين امكان را براى صلح، رفاه و ثبات فراهم ميآورد. بسيارى از موقعيتها در گذشته بى استفاده هدر رفته اند. من به خاطر سعادت همگان تاكيد ميورزم كه از ارتكاب مجدد خطاهاى گذشته پرهيز كنند.”

در روز ۲۴ آوريل شهروندان قبرس ميبايست نظر خود را پيرامون برنامه صلح ياد شده اعلام دارند. در صورت عدم توفيق اين برنامه از روز اول ماه مه بخش يونانى قبرس جداگانه به عضويت اتحاديه اروپا پذيرفته خواهد شد.