بستنی اکبر مشتی، صادراتی از آلمان
۱۳۸۹ بهمن ۵, سهشنبهدویچه وله: آقای خداوردی این مغازه را چند سال است که دارید؟
تقریباً ۲۱ سال.
چند سال است در این کار هستید؟
از سال ۱۹۸۵، با کارهای ایتالیایی شروع کردم. در کنارش هم ایدهی ایرانی بود.
چطور شد که به آلمان آمدید و رفتید سراغ بستنی؟
داستاناش خیلی طولانی است…
ما وقت داریم.
باید مقداری به عقب برگردیم. سال ۱۹۸۰ به آلمان آمدم، البته بیشتر برای ادامهی تحصیل. بعدش کارم را عوض کردم، چون این کار را خیلی دوست داشتم.
در چه رشتهای میخواستید تحصیل کنید؟
معماری. خانوادهی من هم از قدیم اینجا هستند. اکثر آنها فرشفروش بودند، ولی من این کار را دوست نداشتم، دوست داشتم دنبال کار دیگری بروم. در نهایت کار تولید بستنی را انتخاب کردم، با ایتالیایی شروع کردم و در کنار ایتالیایی هم شروع کردم به ایرانی زدن.
بشنوید: فالوده و بستنی «منصور» در برنامهی «عطاری» دویچه وله
یعنی بستنیسازی ایتالیایی را در ایتالیا یاد گرفتید؟
یاد گرفتم و در کارگاهی که داشتیم، شروع کردم به امتحان و آزمایش کردن بستنی ایرانی که امروز نتیجهی آن را میبینید.
ایرانیها از کجاها به سراغ شما میآیند؟
بهتر بود، میپرسیدید از کجا نمیآیند. فکر کنم فقط از برزیل، آفریقا و اینجور جاها نمیآیند. از همه جای اروپا که میآیند. شهر کلن هم یک شهر توریستی است، اکثر ایرانیها از هرجا که میآیند، به اینجا میآیند. از ایران هم هرکسی مهمان داشته باشد، به اینجا میآید که بستنی خوب بخورد.
ببینید: بستنی اکبر مشتی "منصور" از دریچهی دوربین
یعنی شما تنها بستنیفروشی ایرانی آلمان هستید؟
ما تنها بستنیفروشی نیستیم، ما هم اولین و هم بزرگترین هستیم و بقیه، اگر کسی باشد، دیگر کپیبرداری است. خیلی از ایرانیها کارشان اینجا کپی است.
یعنی شما اولین کسی بودید که بستنی ایرانی را درست کردید و الان به تمام مغازهها و رستورانها و… صادر میکنید.
به سرتاسر آلمان و اکثر کشورهای همجوار آلمان مانند سوییس، فرانسه، هلند، بلژیک و… صادر میشود.
داستان این "بستنی اکبر مشتی" چیست؟ شما خودتان میدانید؟
اکبر مشتی، نام بزرگی بوده که سبک خاص خود را داشته و در زمان قدیم شروع کرده. زمان قدیم را با الان مقایسه نکنید، کار کردنهای آنها خیلی سنتی بوده و زحمت زیادی داشتند. امروزه به خاطر دستگاههای جدید، زحمتها کمتر شده است. بعد از آن، باز همان زمانهای خیلی قدیم "گل و بلبل" بوده و بعد چند تای دیگر بعدها آمدهاند.
شما در کنار بستنی، شیرینیهای مختلف ایرانی هم دارید...
بیشتر شیرینیهای تازه است. شیرینیهایی که نمیتوانند از ایران بیاورند و باید اینجا تولید شود. نان خامنهای، رولت، ناپلئونی، لطیفه، شیرینیهای تر مختلف، کیکهای تولد وعروسی و…
فکر میکنید اگر قسمت آلمانی اینجا را نداشتید و بستنی ایتالیایی و قهوه و چیزهای دیگر را عرضه نمیکردید، میشد فقط با محصولات ایرانی در آلمان زندگی کرد؟
کار ما، یک کار تولیدی است و قسمت پخشاش هست. از این بابت مشکلی نداریم. ولی چرا آدم کاری نکند که هردو طرف را داشته باشد. من وقتی به ۲۰-۲۵ سال پیش برمیگردم، هیچ آلمانیای محصولات ترکی مانند ساندویچ ترکی، نان بربری، کباب ترکی و… را نمیخورد. اما الان آلمانیها در خیلی از مغازهها نان بربری دستشان میگیرند، به جای نانهای خودشان. این است که چرا نه. آدم ترکیبی از هر دو درست میکند و جفتاش را به مردم ارائه میکند. مانند ترکها، ایتالیاییها و بقیهی مردم که در اینجا زندگی میکنند، چرا ما ایرانیها اینکار را نکنیم.
آلمانیها، شیرینیهای ایرانی و یا بستنی اکبر مشتی میخورند؟
۲۰درصدشان میخورند. اکثر بچههایی که با آلمانیها ازدواج کردهاند، یا دوستهای آلمانی دارند، چه زن و چه مرد، بستنی و شیرینی ایرانی میخورند، خیلی هم خوب میخورند.
مشتری کاملاً آلمانی هم دارید؟
بله؛ مشتری کاملاً آلمانی هم داریم. ما قبلاً شیرینیها آلمانی هم درست میکردیم، ولی بهمرور آن را کمتر درست میکنیم، چون بیشتر کسانی که میآیند، میخواهند شیرینیهای ایرانی را امتحان کنند و بخورند.
شما در نزدیکی اینجا، کارگاه بستنیسازی هم دارید...
بله، بیشتر تولیدات بستنیمان از آنجا میرود. چه زمستان و چه تابستان. خیلیها فکر میکنند که ما زمستان تولیدات نداریم. در صورتیکه زمستان هم ما تولیدات داریم و فرقی نمیکند که برف و بوران باشد یا نباشد.
راز این بستنی چیست؟ چه موادی در آن هست؟
چیزی که ممکن است همه استفاده نکنند و یا خیلیها هم استفاده کنند؛ شیر، خامه، زعفران و گلاب.
چطوری میشود که این خامهها سنگ میشود؟
دستگاهی داریم که با آن، خامههای پولکیمان را میزنیم…
و قاطی بستنی میشود.
اول اینجا درست میشود و بعد با دستگاه دیگری، قاطی بستنی میشود. مزهی اصلیاش هم به همین خامههای توی بستنی است. تاجایی که میشود، سعی میکنیم هم پرخامه و هم کمخامه باشد که بعضیها که دوست ندارند زیاد چاق و چله شوند، خامهاش را برگردانند.
#
در جمع چند تا کارمند دارید؟
زمستان با تابستان فرق میکند، ولی کلاً بچههایی که با ما همکاری میکنند، تا ۱۵ نفر هستند. تعدادی در قسمت تولید کار میکنند، تعدادی در قسمت پخش و دو سه نفر هم برای بازاریابی داریم.
فکر میکنید راز موفقیت شما چیست؟
در واقع کیفیت؛ چون ما از بهترین جنسها برای محصولاتمان استفاده میکنیم و نگاهی به این نداریم که قیمتها چقدر نوسان داشته باشند. مثلاً زعفران یک زمانی شده بود کیلویی شش میلیون، اما ما استفاده میکردیم. الان مقداری ارزانتر شده است. یا خلال پسته و یا هر جنس دیگری که هست، از آنها استفاده میکنیم که کیفیت محصولمان بالاتر برود. هیچوقت پایینتر نرود. دلیل اصلیاش این است. دلیل دوم آن هم فکر میکنم این باشد که ممکن است شما یک نوع گوشت را دست ۱۰تا آشپز بدهید، برای کباب کوبیده، ولی هرکسی یک مدل درست کند. یعنی مزهی دست خیلی مهم است. دلیل دوماش ممکن است این باشد.
نکتهای که برای من خیلی عجیب است، این است که شما چاق نیستید. شما بستنی و شیرینیهای خودتان را میخورید یا نمیخورید؟
میخورم، خیلی هم میخورم.
پس چطور چاق نمیشوید؟
به مشتری هم میگویم، میگویم که من نمیتوانم بنشینم یک پرس بخورم، ولی در طول روز، از همه چیز امتحان میکنم، چه بستنی و چه شیرینیهای مختلف. خُب زحمتی که ما اینجا میکشیم، همه را لاغر میکند. هرکسی میخواهد لاغر شود، بیاید اینجا کار کند. من در عرض یک ماه به او میگویم که چطوری میتواند لاغر شود.
میتواند شیرینی و بستنی هم در کنارش بخورد؟
میتواند بخورد… البته من همیشه به مشتری میگویم که تضمین میدهیم اگر پس از خوردن بستنیها و شیرینیهای ما دو کیلومتر بدوند، هیچوقت چاق نشوند.
آقای خداوردی، در آینده چه برنامههایی دارید، چه کارهای جدیدی میخواهید انجام بدهید؟
محصولات ما برای ایرانیها دیگر شناخته شده است، برنامهی آیندهی ما این است که بیشتر توی آلمانیها برویم. البته ما فقط بستنی ایتالیایی و یا ایرانی نمیزنیم، ما برای ژاپنیها هم بستنی سبز میزدیم؛ بستنی چای. ولی بیشتر توی رستورانهای "سوشی" و رستورانهای ژاپنی فروخته میشود. خیلی هم گران فروخته میشود، چون مواد اولیهاش خیلی گران است. برای ایتالیاییها و رستورانهای دیگر هم میزنیم، ولی میخواهیم مقداری سبک کار ایرانی را عوض کنیم و به جامعهی آلمانی ارائه بدهیم. آلمانیها مقداری سختتر محصولی را قبول میکنند، ولی وقتی اطمینان کنند، حتماًّ میخورند.
مصاحبهگر: بامداد اسماعیلی
تحریریه. شهرام احدی