بستن مطبوعات بازتابی از کشمکش‌های سیاسی

در طول ۲۴ ساعت سه خبر مختلف درباره "توقیف" یا "توقف" انتشار روزنامه "همشهری عصر" در رسانه‌های ایران منتشر شده است. در خبر اول که ایرنا آن را منتشر کرد، به نقل از هیات نظارت بر مطبوعات آمده است که این روزنامه اقدام به "درج اخبار نادرست"، " با هدف ایجاد نابسامانی در وضعیت اقتصادی کشور" کرده است. امروز صبح خبرگزاری مهر به نقل از یکی از مسئولان همشهری این خبر را تکذیب کرد و آن‌را "خبرسازی دروغ" خواند. و کمی پس آن خبرگزاری فارس در چند سطر نوشت که هیات نظارت بر مطبوعات به علت چاپ مطلبی در همشهری عصر که کذب بوده به این روزنامه تذکر کتبی داده است.

عجیب‌تر از همه‌ی "راست" و "دروغ‌ها"، گفته‌های علی اصغر محکی مدیر مسئول روزنامه همشهری بود که به خبرگزاری مهر گفت "اصلا روزنامه‌ای به نام همشهری عصر" نداریم. به هررو، در اخبار آمده است که علت همه کشمکش ها درج گزارشی در همشهری عصر با عنوان "اعتراض شدید مهندس مظاهری به دکتر صمصامی" است. گزارشی که پرده از "اختلاف نظر میان اعضای تیم اقتصادی دولت، بویژه رییس کل بانک مرکزی و برخی وزرای اقتصادی بر سر سیاست‌های کلان و برخی مسایل مربوط به طرح تحول اقتصادی" برداشته است.

نتیجه اخبار ضد ونقیضی که از دیروز تا بحال در رسانه‌های ایران در باره "همشهری عصر" منتشر شد تعطیلی سه ماهه این روزنامه بود. در چهار سطر اعلام شد که "همشهری عصر" به مدت سه ماه "داوطلبانه" منتشر نمی‌شود. برای کسانی که این اخبار را دنبال کردند این سوال مطرح شد که آیا روزنامه همشهری عصر واقعا داوطلبانه متوقف شده است، یا آنرا "داوطلب" توقف کرده‌اند! بویژه که این حرکت "داوطلبانه" با توافق هیات نظارت بر مطبوعات صورت گرفته است. مهمتر این که، همشهری عصر به شهرداری تهران متعلق است که محمدباقر قالیباف، رقیب انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد در رأس آن قرار دارد.

به نظر عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گری سیاسی در ایران، رویدادهایی از این دست در فضای امروز ایران، بخصوص در دوره قبل از انتخابات ریاست جمهوری، حاصل یک برخورد سیاسی است و در این مورد چنانچه اخبار صحت داشته باشند، به طور مشخص نوک تیز آن متوجه آقای قالیباف است:

" انتخابات نزدیک شده است. روبروز هم روشن‌تر می‌شود که آقای قالیباف می‌تواند رقیب آقای احمدی نژاد باشد. هرچند که آقای احمدی نژاد دیگر شانس چندانی برای انتخاب شدن ندارد. و روزبروز مشخص است که کسانی که پیش از این از او حمایت می‌کردند، کناره‌گیری می‌کنند و حتی اعلام برائت می‌کنند."

سحرخیز در ادامه با اشاره به وضعیت دولت کنونی، می‌گوید که محمود احمدی نژاد خود را روزبروز در موضع ضعیف‌تری می‌بیند و از همین رو تلاش می‌کند رقبای خود را در جناح اصولگرا حذف کند:

"یکی از کارها در این زمینه، بریدن صدای این‌ها و نداشتن رسانه است. طبیعتا فردی مانند قالیباف که در دور قبلی انتخابات به گونه‌ای ناگهانی احمدی‌نژاد جایش را گرفت، و الان هم روبروز بیشتر این بحث مطرح می‌شود که احمدی‌نژاد جایگاهی ندارد، و یکی از چهره‌ها می‌تواند قالیباف باشد، باند کیهان و دولت سعی می‌کنند جریان میانه‌رو محافظه کار را از صحنه خارج کنند تا بتوانند آقای احمدی‌نژاد یا کسی شبیه او را دوباره روی کار بیاورند."

به گفته‌ی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در دوران اولیه ریاست جمهوری محمد خاتمی، در ایران نشریه‌ای که به معنای واقعی کلمه آزاد یا مستقل باشد وجود ندارد و همه درگیر سانسور و خودسانسوری هستند، با این همه:

"شرایط سیاسی و نشریه و حامیان‌اش نقش زیادی داشته‌اند. همین موردی که در خصوص روزنامه اعتمادملی اتفاق افتاد، اگر ملاحظاتی را در مورد آقای کروبی نداشتند، و ضرورتی بر حضور ایشان در انتخابات آینده برای شکستن آرای اصلاح‌طلب‌ها، مسلم بدانید که توقیف‌اش می‌کردند. ولی این ملاحظات سیاسی در مورد همه نشریات وجود ندارد."

سحرخیز بعید می‌داند که جناح رقیب توانایی نشان دادن واکنش قابل ملاحظه ای در برابر فشارهایی از این دست را داشته باشد. زیرا به گفته او حتی رسانه‌های جریان‌های نظامی که دیگر جایگاهی در حکومت ندارند یا در حاشیه هستند نیز، مورد هجوم قرار می‌گیرند، نمونه آن، بستن سایت محسن رضایی است:

"مگر آنکه ما شاهد یکنوع واکنش در مجلس باشیم. به این معنا که آقای کامران را با توجه به مسئله‌ای که سر بحث آقای پالیزدار داشته است احضار کنند، و مسایل دیگر و اخیرا هم به عنوان هیات‌نظارت انتخاب شده است، و هم ایشان و هم وزیر ارشاد را بیاورند، تحت سوال قرار دهند، مورد استیضاح قرار دهند، که چرا چنین برخوردهایی می‌کنند. در این فضا فکر می‌کنم شاید شرایط تاحدودی تغییر کند."

عیسی سحرخیز می‌گوید احتمال چنین برخوردی از سوی مجلس زیاد نیست ولی منتفی هم نیست:

"فکر می‌کنم که مجلس یک‌سری رگه‌هایی را از این تقابل نشان داده است. مخصوصا آن جریان که مخالف سیاست‌های احمدی‌نژاد است بهترین فرصت را دارد که وزیر ارشاد و سیاست‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای دولت احمدی‌نژاد را زیر سوال ببرد و حتی تلاش کند که آقای کامران را از پستی که اخیرا به او داده‌اند کنار بگذارند."