بشار اسد در آستانه‌ی ابقاء درمقام ریاست جمهوری سوریه

دوران ریاست جمهوری هفت‌ساله‌ی بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه، رو به پایان است. حزب بعث به عنوان حزب حاکم سوریه، بشار اسد را به عنوان نامزد ریاست جمهوری هفت ساله ‌آینده به مجلس معرفی و مجلس نیز صلاحیت او را تأیید کرد. یکشنبه هفتم خردادماه همه‌پرسی ریاست جمهوری در سراسر شهرهای سوریه برگزار خواهد شد. از آنجایی که اسد تنها کاندیدای این همه‌پرسی است، پیروزی‌اش نزدیک به یقین است. مخالفان اسد او را متهم می‌کنند که تنها امروزینه‌سازی اقتصاد را هدف قرار داده و در عرصه‌ی آزادتر ساختن فضای سیاسی گام برنداشته است. با وجود این به نظر می‌رسد که نقصان‌‌های دوران ریاست جمهوری او نتوانسته اندکی از محبوبیتش نزد مردم بکاهد.

محبوبیت اسد در میان مردم

حدود ۱۲ میلیون سوری فراخوانده‌ شده‌اند تا در روز یکشنبه به پای صندوق‌های رأی رفته و با رأی خود بشار اسد رئیس‌جمهوری کنونی را هفت سال دیگر بر مسند ریاست جمهوری این کشور بنشانند.

به همین مناسبت از هفته‌ی گذشته تاکنون، در استان‌های مختلف سوریه گردهم‌آیی‌ها و راهپیمایی‌هایی در حمایت از اسد صورت گرفته است. همچنین چادرهای بزرگی در نقاط مختلف کشور با عنوان «خیمه‌ی تجدید بیعت با اسد» بر پا شده است. در این چادرهای با قالی مفروش شده، سرودهای حماسی پخش می‌شود و جای به جای می‌توان پارچه‌نوشته‌هایی را دید که بر روی آنها جملاتی در تأیید بشار اسد دیده می‌شود. پرچم‌ سوریه بر ورودی هر چادر در اهتزاز است و از بلندگوها سخنانی در حمایت از رییس‌جمهوری پخش می‌شود.

الزعیم، وزیر پیشین کابینه‌ی سوریه، اسد را شخصیتی براستی محبوب می‌داند و می‌گوید:« این مرد دارای تحصیلات عالی است، به چندین زبان دنیا صحبت می‌‌کند، باز و پذیرا است. اسد مانند دیگر سیاستمداران که تشنه‌ی قدرت‌اند و فاسد، تمایلی به تصاحب قدرت نداشت. به همین علت بشار اسد، انتخابی خوب برای رژیم سوریه است.»

بشار اسد ۳۴ ساله بود که پدرش حافظ اسد، رییس‌جمهوری پیشین سوریه، درگذشت. او برادری داشت که قرار بود، وارث مقام پدر شود. ولی با مرگ برادر در یک سانحه‌ی رانندگی، اسد که در لندن در رشته‌ی چشم‌پزشکی تحصیل کرده بود، جای پدر را گرفت.

به گفته‌ی الزعیم‌، بسیاری تصور می‌کردند، اسد به دلیل بی‌تجربگی سیاسی‌اش نمی‌تواند بر بحران‌های سیاست خارجی فایق آید، ولی او به طرزی شگفت‌‌آور عمل کرد و در جنگ عراق، به رغم سیاست ضد سوری دولت لبنان و انزوای کشورش در غرب، توانست حاکم بر اوضاع شود: اسد ثابت کرد که رهبری توانا است، رهبری که از توفان باکی ندارد و می‌تواند بر آن پیروز شود. برخی تصمیم‌های پیشین سوریه باید اصلاح می‌شد که در دوران ریاست جمهوری اسد این کار انجام گرفت.

مخالفان رئیس‌جمهور چه می‌گویند؟

با توجه به تمجیدهای الزعیم، شگفت‌آور است که اسد چرا تاکنون در راه دمکراسی گامی برنداشته است. ریاض سیف، از فعالان سیاسی مخالف دولت سوریه، می‌گوید: چرا حاکمان سوریه از دمکراسی‌خواهی می‌ترسند. اگر آنها اطمینان می‌‌یافتند که با استقرار دمکراسی‌‌ در کشور باز هم بر سر قدرت باقی خواهند ماند، بدون فوت وقت چنین می‌کردند.

سیف و همفکرانش انتخابات ریاست جمهوری سوریه را استهزای سیاسی می‌دانند و مردم را به تحریم انتخابات فراخوانده‌اند. به عقیده‌ی آنان، اگر انتخابات سوریه کاندیداهای دیگری هم داشت، آنوقت اعتبار دولت بیش از پیش می‌شد.

مخالفان می‌گویند‌، علت محبوبیت وافر اسد،‌ این است که مردم، هیچ انتخاب دیگری غیر از او ندارند و فعالان مخالف دولت را نمی‌شناسند. ریاض سیف در این خصوص می‌گوید: وقتی مخالفان سیاسی دولت، توسط حدود ۴۰۰ هزار جاسوس و مأمور اطلاعاتی محاصره شده‌اند، چطور می‌توانند قابلیت‌های خود برای رهبری مردم را نشان بدهند. چنین چیزی تنها در صورت وجود آزادی امکان‌پذیر است.

نیروهای اپوزیسیون می‌گویند، برای اینکه این ایده به عمل درآید باید دو گام اساسی برداشت. نخست باید قانونی جدید تدوین کرد که طی آن تأسیس احزاب مستقل مجاز گردد و بعد، وضعیت اضطراری که سوریه را از ۴۴ سال پیش به این طرف فلج کرده را باید لغو کرد و یا به میزان مشهودی محدود گرداند.

امید به هفت سال آینده

سیاستمدارانی مانند الزعیم خوش‌بین‌اند و می‌گویند، اگر چه اسد در هفت سال گذشته فضای سیاسی را بازتر از پیش نکرده ولی با ابقای خود در مقام ریاست جمهوری این فرصت را پیدا خواهد کرد و با توجه به پشتوانه‌ی عظیم مردمی بهتر است که از این فرصت استفاده کند.