تجارت پرسود تسلیحات جنگی گران‌قیمت آلمان در جهان
۱۳۹۲ آبان ۳۰, پنجشنبه
در میان فهرست ده شرکت بزرگ تولید کننده تسلیحات در جهان، نام هیچ کارخانه آلمانی به چشم نمی‌خورد. با این حال آلمان یکی از بزرگترین صادر کنندگان تسلیحات در جهان است. انستیتو تحقیقات صلح "سیپری" که مقر آن در استکهلم است فهرست صادرکنندگان بزرگ تسلیحات در فاصله سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ میلادی را منتشر کرده است.
در این فهرست، آلمان پس از آمریکا و روسیه در مکان سوم قرار دارد. از این تجارت، کارخانه‌های نیمه بزرگ سازنده تانک و کشتی جنگی یبشترین سود را می‌برند؛ کارخانه‌هایی که محصولات آنها "گران اما دارای تکنولوژی برتر" به شمار می‌رود. اسلحههای خودکار آلمانی هم فروش خوبی دارند.
در این میان این پرسش مطرح است که آیا تجارت پرسود تسلیحات با سیاست حمایت از صلح دولت آلمان سازگار است؟ افزون بر آن این نکته هم قابل توجه است که مشتری‌های تسلیحات آلمانی همگی در فهرست کشورهای "دمکرات" جهان قرار نمی‌گیرند.
صادرات تسلیحات تنها یک درصد حجم کل صادرات آلمان
دولت آلمان تضادی میان سیاست‌های صلح‌دوستانه خود و این تجارت پرسود نمی‌بیند. دولت معتقد است که تحقیقات منتشر شده در مورد جایگاه آلمان چندان هم دقیق نیستند.
در آخرین گزارش صادرات تسلیحات که چهارشنبه (۲۰ نوامبر/ ۲۹ آبان) به تصویب کابینه آلمان رسید قید شده است که انستیتو سیپری با "معیارهای فرضی" کار می‌کند.
در ادامه آمده است که در این گزارش کالاهایی در نظر گرفته شده‌اند که "در فهرست بین‌المللی تسلیحات قرار نمی‌گیرند".
دولت آلمان همچنین تأکید کرده است که صادرات تسلیحات آلمانی در مجموع روندی روبه‌کاهش دارد.
این صادرات سال گذشته میلادی کمتر از یک درصد مجموع صادرات آلمان را شامل می‌شده است. دولت آلمان سال۲۰۱۲ میلادی مجوز صدور ۷/ ۴ میلیارد یورو تسلیحات را صادر کرد است که در مقایسه با سال قبل از آن ۱۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.
دولت تأکید دارد که صدور مجوز به این مفهوم نیست که در سال مورد نظر تمام تسلیحات ذکر شده فروخته شده‌اند.
با توجه به این گزارش فروش شرکت‌های آلمانی سال گذشته در مجموع از ۳/ ۱ میلیارد یورو به ۹۴۶ میلیون یورو یعنی حدود یک چهارم کاهش پیدا کرده است. این رقم سال‌های قبل به مراتب بالاتر از یک میلیارد یورو بوده است.
عربستان سعودی خریدار بزرگ تسلحیات آلمانی
در این میان بحث تنها بر سر میزان فروش تسلیحات نیست. منتقدان صدور تسلیحات می‌گویند کشورهای خریدار را نیز باید در نظر گرفت. بخش بزرگی از تسلیحات شرکت‌های آلمانی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند بریتانیا و فرانسه و همینطور کانادا فروخته شده است.
اما خریدار حدود ۲۱ درصد کل صادرات سلاح‌های جنگی آلمان کشورهای در حال توسعه بوده‌اند. این رقم بالغ بر ۷ / ۱۹۵ میلیون یورو است. فروش اسلحههای کوچک که کنترل چگونگی استفاده از آنها سخت‌تر است نیز به شدت افزیش یافته است.
از آن گذشته در میان فهرست خریداران تسلیحات آلمانی عربستان سعودی در جایگاه نخست قرار دارد. این کشور سال پیش‌تر، یعنی سال ۲۰۱۱ میلادی در جایگاه دوازدهم قرار داشت.
عربستان سال ۲۰۱۲ میلادی حدود ۲/ ۱ میلیارد یورو تسلیحات برای حفاظت از مرزها و همینطور رادارهای کنترل مناطق جنگی خریداری کرده است.
علاقمندی عربستان به خرید تسلیحات آلمانی‌از جمله تانک‌های لئوپارد، زیردریایی، تجهیزات ارتباطی ارتش و مهمات هم بیشتر شده است.
انتقاد از صدور مجوز فروش سلاح
صدور سلاح به عربستان در آلمان مورد انتقاد است. سیاست‌های سختگیرانه حکومت‌عربستان در مورد شهروندان این کشور و از آن گذشته سرکوب قیام مردمی بحرین از جمله دلایلی هستند که می‌توانستند مانع صدور مجوز فروش تسلیحات به این کشور باشند.
بر اساس قوانین آلمان صدور مجوز فروش سلاح در صورتیکه استفاده از این سلاح‌ها موجب نقض حقوق بشر شود ممنوع است.
کاتیا کویل کارشناس تسلیحات حزب سبزها در پارلمان آلمان معتقد است: « دولت رفته رفته از سیاست سختگیرانه صادرات تسلیحات فاصله می‌گیرد و خطوط قرمز خود و گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری را نادیده می‌گیرد.»
یان فن آکن، نماینده حزب چپ‌های پارلمان هم فروش تسلیحات به عربستان سعودی را "بی‌وجدانی" می‌داند. او معتقد است: «دولت مرکل در حرف کنار جنش‌های خواهان تغییر در دنیای عرب است اما در عمل با صدور تسلیحات از دیکتاتورها حمایت می‌کند.» دولت آلمان در مقابل از فروش تسلیحات به عربستان سعودی دفاع می‌کند.
اشتفن زایبرت، سخنگوی دولت تأکید کرده است که عربستان سعودی "در حفظ ثبات منطقه نقش مهمی بازی می‌کند" و در مقابله تروریسم بین‌المللی هم‌پیمان آلمان به شمار می‌رود.
وعده دولت برای اطلاع به پارلمان هنگام عقد قرارداد
تا کنون نیز هیچ نشانی مبنی بر اینکه ائتلاف بزرگ احزاب سوسیال مسیحی با حزب سوسیال دمکرات برای تشکیل دولت جدید، تغییری در صدور مجوز صدور تسلیحات خواهد داد دیده نمی‌شود.
مواردی مانند فروش اسلحه به عربستان سعودی هم نشان می‌دهند که اهمیت استراتژیک این کشور از خطر بالقوه سوءاستفاده از تسلیحات برای دولت آلمان بیشتر است.
با این حال دولت اعلام کرده است که در نظر دارد در آینده، هنگام صدور مجوز فروش تسلیحات، نمایندگان پارلمان را "بلافاصله مطلع کند". تا کنون نمایندگان پارلمان پاییز هر سال مطلع می‌شدند که دولت سال گذشته مجوز عقد چه قراردادهای را صادر کرده است.
از آن گذشته قرار است گزارش سالانه صادرات تسلیحات پیش از تعطیلات تابستانی پارلمان در اختیار نمایندگان قرار گیرد و یک گزارش میان دوره‌ای هم منتشر شود. مطلع کردن نمایندگان پارلمان هنگام صدور مجوز فروش تسلیحات در سایر کشورهای صادر کننده اسلحه از مدتها پیش عملی شده است.