ترديد در موفقيت طرح آشتى ملى در عراق
۱۳۸۵ تیر ۵, دوشنبه
به گزارش رسانه‌هاى آمريكا، ارتش ايالات متحده‌ى آمريكا قصد دارد از پايان تابستان ۲۰۰۷ ميلادى شمار نيروهاى نظامى خود در عراق را كاهش داده و تا پايان سال ۲۰۰۷ در مجموع ۳۰ هزار سرباز را به كشور بازگرداند. از قرار معلوم اين واكنشى است نسبت به انتقادهاى فزاينده در درون جامعه‌ى آمريكا در مورد حضور نظامى اين كشور در عراق.
نورى المالكى، رئيس دولت عراق در بخشى از برنامه‌ى گسترده‌ى آشتى ملى خود آورده كه بخشودگى شامل حال جنايتكاران و تروريست‌ها نخواهد شد. بخش‌هاى گوناگون جامعه‌ى عراق قرار است از راه گفتگو به يكديگر نزديك شوند. بويژه آنكه به سنى‌مذهب‌ها اين امكان داده شود خود را در بازسازى عراق سهيم سازند.
اينكه اين طرح بطور مشخص چگونه قرار است عملى گردد، خود جاى پرسش دارد. زيرا آنها كه خواستار عفو و بخشودگى شده‌اند، در درجه‌ى نخست خواستار آزادى وابستگان به جنبش به اصطلاح ”مقاومت” هستند. آنها در تعريف اين مفهوم تفاوتى ميان عمليات عليه اشغالگران آمريكايى و عليه نمايندگان دولت عراق و خيلى ساده عليه شهروندان عراقى قائل نيستند.
از نظر المالكىِ شيعه‌مذهب، يك جنبه‌ى ديگر گفتگوى ملى اين است كه از بسيارى اعضاى سابق حزب ”بعث” عراق متعلق به صدام حسين نيز اعاده‌ى حيثيت گردد. آمريكايى‌ها حزب را منحل كردند و اعضاى آن را از ادارات دولتى بركنار ساختند، هرچند كه تمامى اعضاى اين حزب را نمى‌توان مسئول اعمال رژيم صدام حسين دانست. اين اعاده‌ى حيثيت براى بسيارى از سنى‌ها گامى پراهميت تلقى مى‌شود، در حاليكه از جانب شيعيان جبهه‌گيرى شديد در برابر آن صورت گرفته است. اغلب شيعيان هنوز براى يك آشتى با افراد رژيم سابق كه عذابى اليم را بر ايشان تحميل كرده بودند، آمادگى ندارند.
نكته‌ى مهم ديگر كه معيار سنجش آشتى ملى قرار خواهد گرفت، آمادگى و مصمم بودن دولت المالكى در مذاكره با آمريكايى‌ها در مورد خروج نيروهاى آمريكايى از عراق خواهد بود. رئيس دولت بارها اظهار داشته كه در صدد است در اولين فرصت با آمريكايى‌ها در مورد خروج نيروهاى نظامى از كشور مذاكره كند. ولى خروج و يا عدم خروج نيروهاى آمريكايى از عراق بيشتر منوط است به فضاى حاكم بر جامعه‌ى ايالات متحده‌ى آمريكا تا مهارت المالكى در مذاكرات. از آنگذشته براى همه‌ى جناح‌ها روشن است كه يك خروج ناگهانى نيروهاى آمريكايى به دو دليل امكان‌پذير نيست: يكى اينكه در عراق يك هرج و مرج برجاى خواهد گذارد و ديگر اينكه در سطح جهان به معناى اعتراف به شكست آمريكا تلقى خواهد شد.
از اين رو قابل ترديد خواهد بود كه طرح آشتى ملى مالكى بتواند بزودى به بار بنشيند. اين طرح يك بار ديگر نشان مى‌دهد كه عراق نيازمند يكپارچگى است. ولى اينكه چگونه مى‌توان به اين يكپارچگى دست يافت را نمى‌توان از اين طرح استنتاج كرد.