تشخیص شیزوفرنی درون سلولها
۱۳۹۰ اردیبهشت ۷, چهارشنبه
بیماری شیزوفرنی یا "روان‌گسیختگی" نشانه معینی ندارد. این بیماری تنها با بررسی رفتار و گفتار فرد مشخص می‌شود. فرد مبتلا به شیزوفرنی از درک واقعیت یا بیان آن ناتوان است و به دلیل این ناتوانی، رفتار و گفتار او ارتباط منطقی با هم ندارند. ابتلا به شیزوفرنی یکی از مهمترین دلایل بستری شدن در بیمارستان‌های روانی است. از صد نفر بیمار مبتلا به این بیماری، یک نفر از شیزوفرنی حاد رنج می‌برد.
با این حال و با وجود آمار قابل توجه مبتلایان به این بیماری، هنوز اطلاعات زیادی در مورد آن در دست نیست. بسیاری از متخصصان حتی معتقدند که شیزوفرنی خود یک بیماری نیست و در واقع مجموعه‌ای از عوراض روانی موجب شکل‌گیری آن می‌شود.
بررسی تک تک سلولهای عصبی
گروهی از پژوهشگران آمریکایی دست به تحقیق تازه‌ای در مورد نحوه تشکیل بیماری شیزوفرنی زدند. این پژوهشگران می‌گویند تحقیق آنها نشان میدهد که شیزوفرنی در تک‌تک سلولهای مغزی فرد مبتلا قابل مشاهده است. نتیجه این تحقیق در آخرین شماره مجله تخصصی طبیعت (www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature09915.html) به چاپ رسیده است.
پژوهشگران زیست‌شناسی موسسه سالک در کالیفرنیای آمریکا برای نخستین بار به بررسی تغییرات بیماری‌زا در تک تک سلولهای مغزی فرد بیمار پرداختند. کریستین برناند یک از پژوهشگران این تیم تحقیقاتی می‌گوید: «از آنجا که بررسی و تحقیق در سلولهای مغزی فرد بیمار ممکن نیست ما از سلولهای بنیادی (سلولهای اولیه که هنوز شکل تخصصی نگرفتند) پوست فرد بیمار استفاده کردیم.»
سلولهای بنیادی در محیط آزمایشگاهی کشت داده شدند و هنگام رشد با دستکاری ژنتیکی تبدیل به سلولهای مغزی شدند. نکته جالب توجه اینجاست که این سلولها، سیناپس‌های کمتری با یکدیگر تشکیل دادند. سیناپس محل اتصال یک سلول عصبی به سلول مجاور خود و محل عبور پیام‌های عصبی است. بررسی سلولهای مغزی در جسد بیماران مبتلا به شیزوفرنی هم نشان میدهد که سلولهای مغزی این افراد، سیناپس‌های کمتری با یکدیگر داشتند.
اطلاعات تازه در مورد تغییرات ملکولی درون سلولها
پژوهشگران آمریکایی می‌گویند سلولهای فرد مبتلا به شیزوفرنی حتی در محیط آزمایشگاهی نیز سیناپس‌های کمتری با هم تشکیل میدهد. این پژوهشگران در ادامه تحقیقات خود متوجه شدند که فعالیت حدود ۶۰۰ ژن در شکل‌گیری بیماری شیزوفرنی نقش دارد. تا کنون تصور می‌شود که تنها یک چهارم این تعداد یعنی ۱۵۰ ژن در شکل‌گیری این بیماری دخیل هستند.
پژوهشگران زیست‌شناسی موسسه سالک همچنین خاطر نشان می‌کنند که مصرف دارو می‌تواند موجب تشکیل دوباره سیناپس‌ها و برقراری ارتباط میان سلولهای عصبی شود. این پژوهشگران امیدوارند که یافته تازه آنها در شناسایی پروسه تغییرات ملکولی در سلولهای عصبی موثر باشد. شناسایی این پروسه گام مهمی برای یافتن راه درمان بیماری شیزوفرنی است.