تشکیل "اوپک گازی" در روسیه
۱۳۸۷ دی ۳, سه‌شنبه
مسکو، پایتخت روسیه، میزبان نشست وزیران انرژی دوازده کشور مهم صادرکننده‌ی گاز است که برای تشکیل سازمانی با الگوی "اوپک" گردهم آمده‌اند. سازمان تازه‌تاسیس «اتحادیه کشورهای صادرکننده‌ی گاز» (GECF) نام دارد. این کشورها از مدتها پیش در پی آن بودند تا با بهره‌گیری از تجربه‌ی موفق "اوپک" و سرمشق قرار دادن آن، کارتل مشابهی در مورد صادرکنندگان گاز تاسیس کنند.
در کنار روسیه ۱۵ کشور دیگر، همچون ایران، قطر، نیجریه، ونزوئلا و الجزیره عضو مجمع صادرکنندگان گاز هستند که در این میان سه کشور روسیه، ایران و قطر به تنهایی بیش از نیمی از ذخائر گاز جهان را در اختیار دارند.
بر اساس مذاکرات انجام‌گرفته در مسکو، قرار شهر سن‌پترزبورگ مقر کارتل جدید باشد و علاوه بر آن سه کشور سردمدار، یعنی روسیه، ایران و قطر هم در کنار هم مجمعی جداگانه تشکیل دهند که بنا بر اظهارات اعلام شده، مسئولیت کنترل بازار را بر عهده خواهد گرفت. البته این اتحاد سه‌گانه بر روی قیمت گاز اعمال نفوذ نخواهد کرد.
پیش از این کشورهای اروپایی و آمریکا ایده‌ی تشکیل "اوپک گازی" را مورد انتقاد قرار داده و گفته بودند که این کارتل هم مثل "اوپک" با تبانی اعضایش دردصد خواهد بود تا بر روی قیمت گاز هم مانند نفت اثر بگذارد.
با این حال رییس جمهور روسیه، دیمیتری مدودف، این انتقادها را رد کرد و گفت: «در بازار جهانی گاز نمی‌توان از مکانیزم اوپک استفاده کرد. سیستم کار اوپک بر پایه‌ی قیمت‌گذاری نفت و همین‌طور تاثیر بر قیمت‌هاست، در حالی که در مورد گاز این طور نیست. ما بر اساس قرادادهای طولانی مدت کار می‌کنیم و امیدوارم که همین‌طور هم باقی بماند. در این قراردادها، فروشنده و خریدار هر دو وظایف از پیش تعیین شده‌ای دارند.»
بر همین اساس هم کنسرن‌های بزرگ انرژی نگرانی‌ای را در مورد تشکیل "اوپک گازی" از خود نشان نداده‌اند و قراردادهای امضاشده‌ی پیشین را گواه خونسردی خود می‌دانند. این قراردادها همه طولانی‌مدت هستند و برای مثال تا سال ۲۰۳۶ یا ۲۰۴۳ اعتبار دارند.
کارشناسان عقیده دارند که روسیه از ذخائر گازی خود به عنوان ابزار قدرت سیاسی استفاده می‌کند. سقوط قیمت نفت برای این کشور هزینه‌ی سنگینی در بر داشته است. در حال حاضر بیکاری در این کشور بیداد می‌کند و ده میلیون نفر در انتظار یافتن شغل هستند. روسیه این نرخ بالای بیکاری را پیش از این در سال ۱۹۹۹ تجربه کرده بود، زمانی که اقتصاد کشور گرفتار روزهایی بحرانی بود.
یکی از اهدافی که روسیه با تشکیل این مجمع جدید گازی دنبال می‌کند، وابسته کردن کشورهای مهم صادرکننده‌ی گاز در جهان، مثل ایران و قطر، به خود است تا به این وسیله بتواند راه‌های صادرات این کشورها را راحت‌تر تحت کنترل خود بگیرد.