تلاش براى طبيعى‌‌تر كردن حركات روباتها
۱۳۸۵ دی ۵, سه‌شنبه
فوتبال بازی مىکنند، جارو مىکنند، سفینه‌های فضایی را تعمیر مىکنند. از اتاق جراحی بیمارستان تا مدار کره زمین! همه جا هستند. صحبت از روباتهاست. آدم آهنی‌هایی که طراحانشان تلاش مىکنند ظاهرشان را تا جایی که مىشود دوست داشتنی و انسانی خلق کنند. بخش بزرگی از فعالیتهای سنگین صنعتی بر عهده این آدم آهنی‌هاست. گذشته از آن این ماشینها جزئی از زندگی آدمها شده‌اند، در نتیجه ظاهرشان هم باید کمی قابل تحمل‌تر شود. اما مشکل اینجاست كه نحوه حرکت و راه رفتن اين آدم‌هاى آهنى هنوز طبیعی نیست. نمى‌توانند تندتر راه بروند یا اگر لازم شد بدوند.
طراحان روبات دانشگاه هایدلبرگ آلمان در حال طراحى روباتهايى هستند كه حركات طبیعی‌تری دارند. هدف از طراحى این نوع روباتها استفاده از آنها در مواردی مثل آتش سوزی، نجات جان مصدومین، ارسال کمک‌های اولیه و یا همراهی توانخواهان هنگام انجام تمرینات بدنی است. گذشته از آن کم نیستند آدمهايی که در آرزوی داشتن مستخدم آهنی هستند تا صبحانه را آماده کند، نظافت کند یا زباله را بیرون ببرد. مستخدم‌هايی که فقط باید شارژشان کرد، البته طراحان ژاپنی روباتها، این آرزو تا حدی برآورده کرده‌اند. مستخدم‌های آهنی که در ژاپن طراحی و توليد مى‌شوند مى‌توانند به تنهایی خانه را نظافت کنند. اما مشکل اینجاست که اگر مانع کوچکی سر راه این روباتها باشد، یا متوقف مى‌شوند یا اگر بد شانسی بیاورند زمین مى‌خورند. مهندسان ژاپنی به تازگی نمونه کوچکتری از این نوع روباتهاى نظافت‌چى طراحی کرده‌اند که اگر زمین بخورند مى‌توانند دوباره بلند شوند، اما هیچ کدام از این روباتها نمى‌توانند مراقب باشند که زمین نخورند!
تجزیه و تحلیل اینکه چطور باید از کنار مانع عبور کرد تا زمین نخورد برای این انسان‌های آهنی پیچیده‌تر از محاسبات نجومی است. درحالی که راه رفتن یا دویدن و حفظ همزمان تعادل بدن، برای انسان امر بدیهی است که ناخودآگاه توسط مغز کنترل مىشود، هیچ کدام از برنامه‌های طراحی شده نحوه حرکت روباتها تا كنون، نتوانسته‌اند حفظ تعادل هنگام حرکت این ماشینهای آهنی را تضمین کنند.
بررسی طبیعت راه رفتن انسان با در نظر گرفتن جزئی‌ترین حرکات بدنی از برنامه‌هاى است كه طراحان روباتها را به خود مشغول کرده است. اصرار این طراحان برای طبیعی‌تر کردن حرکات روباتها به این دلیل است که هر چه نحوه حرکت طبیعی‌تر باشند روبات انرژی کمتری برای حرکت نیاز خواهند داشت، در نتیجه هزینه نگهداری و شارژشان هم کمتر خواهد بود.
مهندسان آلمانی دانشگاه هایدلبرگ با استفاده از انیمشن‌های کامپیوتری کوچکترین جزئیات اندام‌هاى حرکتی انسان بخصوص بچه‌هاى نوپا را دنبال مىکنند. اين گروه معتقدند در صورتی که بتوان برنامه رفتاری طبیعی‌تری برای روباتها طراحی کرد مى‌توان از آن برای كمك به معلولین نیز استفاده کرد. مهمترین گروه معلولین آن دسته‌ای هستند که یک طرف بدنشان به طور كامل فلج است. طراحان روباتها معتقدند مى‌توان اعصاب این بخش از بدن معلولین را بصورت مصنوعی تحریک کرد و عضو از کار افتاده را به حرکت در آورد.
البته تمامی این برنامه‌ها و اهداف هنوز در حد تئوری است. اینکه روباتها بتوانند مانند انسان راه بروند یا بدوند و یا در شرایط حساس تصمیم گیری کنند و جهت حرکتشان را تغییر دهند به زمان بیشتری نیازمند است. طراحان روباتها پیش بینی مىکنند تا سال ۲۰۵۰ میلادی روباتهاى ساخته خواهند شد که مى‌توانند با آدمها فوتبال بازی کنند و حتی برنده بازی باشند.
در حال حاضر روباتهای معروف به آسیمو ساخت ژاپن، كه یک متروبیست سانتیمتر طول دارند در بسیاری از خانه‌های ژاپنی مسئول نظافت و جارو كشيدن هستند. این روباتها سی فرمان را متوجه مىشود اما به زبان ژاپنی! به همين دليل هم هنوز بازار جهانى ندارند. در میان این نوع روباتها تازه‌ترین روبات، روبات شراب است. اين آدم آهنى به کمک یک دستگاه سنجش مادون قرمز کیفیت شراب را مى‌سنجد و به صاحبش بهترین طعم مکمل شراب را توصیه مى‌كند.
شبنم نوريان